Πώς ο Σαράτζ έπεσε στην αγκαλιά του Ερντογάν – Αποκαλυπτικές ομολογίες συνεργατών του

Ασφυκτικές, εκβιαστικές πιέσεις φαίνεται ότι δέχθηκε η κυβέρνηση Σαράτζ για να προχωρήσει στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, το Νοέμβριο του 2019, σύμφωνα με αποκαλυπτικό δημοσίευμα του Associated Press. Αυτό προκύπτει από δηλώσεις των ίδιων των αξιωματούχων της αναγνωρισμένης λιβυκής κυβέρνησης, όχι μόνο σχετικά με την προσπάθεια των Τούρκων να οριοθετήσουν ΑΟΖ με τη Λιβύη, αλλά και για την αποστολή χιλιάδων ισλαμιστών μισθοφόρων από τη Συρία.

Να θυμίσουμε ότι πρόκειται για την εποχή που ο στρατηγός Χαφτάρ πολιορκούσε την Τρίπολη και το καθεστώς Σαράτζ ήταν έτοιμο να διαλυθεί. Τότε, χάρη στην επέμβαση της Άγκυρας και τη στήριξη των Τούρκων από το Κατάρ, η κυβέρνηση εθνικού συμφώνου (GNA) κατάφερε να αλλάξει τους συσχετισμούς. Σε αντάλλαγμα των δικαιωμάτων στους λιβυκούς –με βάση το παράνομο μνημόνιο– υδρογονάνθρακες, η Τουρκία θα έστελνε drones και μισθοφόρους, παραβιάζοντας βεβαίως και το εμπάργκο.

Για την ακρίβεια, οι μισθοφόροι που έχουν σταλεί από τη Συρία κατά το α’ τρίμηνο του 2020 κυμαίνονταν μεταξύ 3.500 και 3.500, σύμφωνα με έκθεση του αμερικανικού Πενταγώνου που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα. Πέρα από χρήματα, η Τουρκία προσέφερε και υπηκοότητα στους μαχητές αυτούς, ενώ οι αποστολές μισθοφόρων αυξήθηκαν και μετά τον Απρίλιο, μετά και την προέλαση των δυνάμεων που υποστηρίζουν τον Σαράτζ.

Ο αριθμός των Τούρκων στρατιωτών στη Λιβύη, δεν είχε γίνει γνωστός, σύμφωνα με την έκθεση, η οποία ανέφερε ότι μισθοφόροι –αν και λιγότεροι– εστάλησαν και από τη Ρωσία και την κυβέρνηση της Δαμασκού. Να σημειωθεί ότι εδώ, το ρεπορτάζ του AP θίγει εξίσου και την παρεμβατικότητα άλλων δυνάμεων, κατονομάζοντας κυρίως τη Ρωσία. Είναι ξεκάθαρο άλλωστε ότι, για τα δυτικά συμφέροντα, ούτε η Τουρκία ούτε η Ρωσία είναι “ευπρόσδεκτες” στην υπόθεση της Λιβύης.

Ο Σαράτζ δεν ήθελε…

«Αρκετοί αξιωματούχοι» του GNA, όμως, σημειώνει το Associated Press, «μπήκαν στη συμφωνία με την Τουρκία διστακτικά, θεωρώντας ότι δεν είχαν άλλη επιλογή». Τούτο ήταν γνωστό, καθώς εδώ και καιρό ο Σαράτζ δεν θεωρείτο τίποτε περισσότερο από μια “μαριονέτα” του Ερντογάν. Έχει ενδιαφέρον όμως το “παζάρι” που, για άλλη μια φορά ξεκίνησαν οι Τούρκοι. Άλλωστε, «ήταν σαν ένα παιχνίδι δούναι-λαβείν», ανέφερε χαρακτηριστικά στέλεχος του γραφείου του Σαράτζ.

«”Η πίεση ήταν ασφυκτική”» – «”εκμεταλλεύθηκαν την αδυναμία μας”», σημειώνουν δύο από τους αξιωματούχους, «υπό τον όρο να μείνουν ανώνυμοι, φοβούμενοι για την ασφάλειά τους». Και σε αυτό το σημείο ρίχνουν την ευθύνη στον Χαφτάρ: «”Δεν θα φτάναμε σε αυτό το σημείο” αν δεν ήταν η επίθεση του Χαφτάρ», συμπληρώνει το δημοσίευμα, εξηγώντας ότι αυτή η σχέση Τουρκίας-Λιβύης ήταν «αναγκαία».

Μάλιστα, οι πιέσεις από την Τουρκία για το τουρκολιβυκό μνημόνιο οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών είχαν ξεκινήσει εδώ και πάνω από ένα χρόνο «αλλά ο Σαράτζ αντιστεκόταν. Εν μέρει αισθανόταν ότι δεν έχει τη δικαιοδοσία να συνάψει διεθνείς συμφωνίες, όντας επικεφαλής μιας μεταβατικής κυβέρνησης. Επίσης πιθανώς να φοβόταν να έχει διεκδικήσεις στη Μεσόγειο που ήταν βέβαιο πως θα απορρίπτονταν από τους Ευρωπαίους». 

Επίσης γίνεται αναφορά και σε ακόμα δύο “χαρτιά” που έπαιξαν οι Τούρκοι. Το πρώτο ήταν η επιρροή των ισλαμιστικών στοιχείων εντός του επιτελείου του Σαράτζ, που τάσσονταν υπέρ της Τουρκίας. Και το δεύτερο ήταν τα χρέη που αξιώνουν οι τουρκικές εταιρείες, ύψους δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων, από τη Λιβύη, στο πλαίσιο παλαιότερων συμφωνιών που χάθηκαν λόγω της πτώσης του Καντάφι. «Η Τρίπολη συμφώνησε να αποπληρώσει το ποσό αυτό και ακόμη 1,7 δισ. δολάρια σε χρέη και αποζημιώσεις για εξοπλισμό που καταστράφηκε κατά τον πόλεμο», κάτι που δεν έχει επικυρωθεί ακόμα από τον Σαράτζ.

Εν κατακλείδι, το δημοσίευμα κατά ένα τρόπο επιδιώκει να εξηγήσει, αν όχι και να δικαιολογήσει, γιατί ο Σαράτζ υπέκυψε στις τουρκικές επιδιώξεις, και αποδίδει τη μεγέθυνση του λιβυκού πολέμου στην Τουρκία και τον Χαφτάρ. Οι συνθήκες που επικρατούσαν τον περασμένο Νοέμβριο ήταν αυτές που “ώθησαν” την Τρίπολη να παραχωρήσει ρόλο και λόγο στην Τουρκία, σε ό,τι αφορά, τις εξελίξεις στην περιοχή.