Προς συνασπισμό CDU/CSU- SPD – “Κυβέρνηση το συντομότερο” θέλει ο Μερτς

Άμεση συνέπεια: η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) χρειάζεται πλέον μόνο έναν κυβερνητικό εταίρο, ανοίγει επομένως ο δρόμος για να σχηματιστεί εκ νέου ο λεγόμενος «μεγάλος» συνασπισμός με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD).

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα, τα ποσοστά των κομμάτων και η κατανομή των εδρών διαμορφώνονται ως εξής:
⦁ CDU/CSU: 28,5% (+4,3) και 208 έδρες,
⦁ Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD): 20,7% (+10,3) και 151 έδρες,
⦁ Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD): 16,5% (-9,2) και 121 έδρες,
⦁ Πράσινοι: 11,7% (-3) και 85 έδρες,
⦁ Η Αριστερά: 8,7% (+3,8) και 64 έδρες,
⦁ Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ (BSW): 4,9%.

Η AfD πρώτο κόμμα στα ανατολικά κρατίδια – Οι μετακινήσεις των ψηφοφόρων

Με το σύνολο των ψήφων καταμετρημένο και την συνολική εικόνα να έχει πλέον ξεκαθαρίσει, αρχίζουν να ξεχωρίζουν ενδιαφέροντα επιμέρους στοιχεία των χθεσινών πρόωρων βουλευτικών εκλογών στη Γερμανία.

Η Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD), η οποία, με 20,7%, εξασφάλισε το υψηλότερο ποσοστό στην 11ετή ιστορία της, επιβεβαίωσε τις εκτιμήσεις που θέλουν την απήχησή της να είναι ευρύτερη στα ανατολικά κρατίδια της χώρας.

«Η Ανατολή βάφτηκε σκούρα μπλε», σχολίασε η Bild, παραπέμποντας στο χρώμα της AfD. Στη Θουριγγία του αμφιλεγόμενου Μπγερν Χέκε, το ποσοστό της AfD έφθασε το 40%. Στη Σαξονία ήταν 37,3%, στη Σαξονία-Ανχάλτη 37,15%, στο Βρανδεμβούργο 32,5% και στο Μεκλεμβούργο-Πομερανία 35%. Ωστόσο, η AfD επικράτησε επίσης σε δυο δυτικές περιφέρειες: στο Γκελζενκίρχεν (Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία) και στο Καϊζερσλάουτερν (Ρηνανία-Παλατινάτο).

Στο Βερολίνο, το οποίο θεωρείται εν μέρει τουλάχιστον τμήμα της πρώην ανατολικής Γερμανίας, επικράτησε αντίθετα το κόμμα Η Αριστερά (Die Linke), το οποίο εξασφάλισε 19,9%. O απερχόμενος καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD) κέρδισε απευθείας εντολή στην εκλογική του περιφέρεια, στο Πότσνταμ του Βρανδεμβούργου. Η υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ (Πράσινοι) ήταν ανάμεσα στους αντιπάλους του.

Την απευθείας εντολή έχασε ο υποψήφιος των Πρασίνων Ρόμπερτ Χάμπεκ στο Σλέσβιγκ-Χολστάιν, όπως και η αρχηγός του κόμματος Φραντσίσκα Μπράτνερ στην Χαϊδελβέργη. Παρότι διπλασίασε το ποσοστό της, η αρχηγός της Εναλλακτικής για την Γερμανία (AfD) έχασε την απευθείας εκλογή στην περιφέρεια του Μπόντενζε, στη Βάδη-Βυρτεμβέργη.

Η Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU) κερδίζει όλες τις περιφέρειες στη Βαυαρία, ωστόσο το 37,2% που κατέγραψε είναι το τρίτο χειρότερο ποσοστό στην ιστορία της. Σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας του Ινστιτούτου Infratest dimap για λογαριασμό του ARD, ψηφοφόροι του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) και των Φιλελευθέρων (FDP) μετακινήθηκαν κυρίως προς την Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) – από την οποία ψηφοφόροι μετακινήθηκαν αυτή τη φορά στην Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD) και δευτερευόντως στη Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ (BSW).

Το SPD ανακοίνωσε ότι ο αρχηγός του, ο Λαρς Κλινγκμπάιλ, προτείνεται ομόφωνα από το προεδρείο του κόμματος ως υποψήφιος για την προεδρία της νέας κοινοβουλευτικής ομάδας. Ψηφοφορία για αυτό θα διεξαχθεί μεθαύριο Τετάρτη. Εγγονός του άλλοτε καγκελάριου Χέλμουτ Κολ, ο Γιοχάνες Φόλκμαν (CDU), κέρδισε απευθείας εντολή στην Έσση.

Δήλωση Μερτς

Ο Φρίντριχ Μερτς επέστρεψε, έπειτα από ώρες στη σκηνή που έχει στηθεί στα κεντρικά του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) στο Βερολίνο, εν μέσω επευφημιών και υπό τους ήχους δυνατής μουσικής. Έχει πλέον βγάλει την γραβάτα του. «Δεν είναι ακόμη απολύτως σαφές εάν η Ένωση χρειάζεται δύο εταίρους, ή μπορεί και με έναν. Σε κάθε περίπτωση, η κυβερνητική εντολή ανήκει σε μας», συνόψισε ο κ. Μερτς, σχεδόν επτά ώρες μετά το κλείσιμο της κάλπης.

Η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU), η οποία εξασφαλίζει 28,5% κατά τις ως τώρα εκτιμήσεις, κατήγαγε καθαρή νίκη. Έμεινε ωστόσο κάτω από το -όχι μόνο ψυχολογικό- όριο του 30%.

«Παραμένω στην αρχική μου θέση, ότι πρέπει να έχουμε νέα κυβέρνηση ως το Πάσχα», δήλωσε ο κ. Μερτς στο πλαίσιο του «κύκλου του Βερολίνου», της παράδοσης που φέρνει τους πολιτικούς αρχηγούς στο πλατό της δημόσιας τηλεόρασης μετά την ανακοίνωση του εκλογικού αποτελέσματος.

Πρέπει να σχηματιστεί γρήγορα κυβέρνηση, ακόμη και υπό τις δύσκολες συνθήκες του εκλογικού αποτελέσματος, επέμεινε ο νικητής των εκλογών, ο οποίος, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, απέρριψε την εκτίμηση ότι η νομοθετική του πρωτοβουλία για το μεταναστευτικό του κόστισε τελικά ψήφους.

«Είναι αδιαφιλονίκητο γεγονός ότι η μετανάστευση στην Γερμανία πρέπει να μειωθεί δραστικά», απάντησε και, απευθυνόμενος στην αρχηγό της Εναλλακτικής για την Γερμανία (AfD) Αλίς Βάιντελ, επανέλαβε ότι δεν σκοπεύει να συνεργαστεί με την ακροδεξιά. «Μπορείτε να απλώνετε όσο θέλετε το χέρι σας. Το κόμμα σας αντιπροσωπεύει τα αντίθετα από όσα πιστεύουμε εμείς», δήλωσε.

«Γρήγορες διαπραγματεύσεις» ζήτησε στην ίδια συζήτηση και ο υποψήφιος των Πρασίνων Ρόμπερτ Χάμπεκ, το κόμμα του οποίου δεν αποκλείεται να κληθεί να συμμετάσχει και στην επόμενη κυβέρνηση: «Δεν έχουμε καιρό για χάσιμο, διότι τα προβλήματα είναι επείγοντα. Η αμερικανική κυβέρνηση εγκαταλείπει τις ευρωπαϊκές αξίες και προδίδει την Ουκρανία. Επομένως η Ευρώπη πρέπει να βρει γρήγορα τη δική της δύναμη και αυτό απαιτεί γρήγορο σχηματισμό γερμανικής κυβέρνησης», επιχειρηματολόγησε.

Ο απερχόμενος καγκελάριος Όλαφ Σολτς από την πλευρά του εξέφρασε την πεποίθηση ότι «θα βρούμε ασφαλείς δρόμους» για τα εκκρεμή θέματα και υποσχέθηκε ομαλή μεταβίβαση της εξουσίας στον Φρίντριχ Μερτς. Ξεκαθάρισε ωστόσο ότι ο ίδιος δεν θα συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις που θα διεξαχθούν για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης συνεργασίας.

Η Αλίς Βάιντελ, εκ των κερδισμένων της βραδιάς, έκανε λόγο για «το πιο δυνατό αποτέλεσμα» που έχει πετύχει ποτέ η παράταξή της, που περιέγραψε με την έκφραση «λαϊκό κόμμα», αναφερόμενη στο εύρος στήριξης που απολαμβάνει πλέον στην γερμανική κοινωνία. Η κυρία Βάιντελ προέβλεψε ότι η επόμενη κυβέρνηση υπό τον Φρίντριχ Μερτς θα αποτύχει, ειδικά εάν σχηματίσει συνασπισμό με το SPD και τους Πράσινους. «Η AfD θα ξεπεράσει την Ένωση τα επόμενα τέσσερα χρόνια, εάν σχηματιστεί τέτοιος συνασπισμός», διαβεβαίωσε.

Τι γράφουν τα γερμανικά ΜΜΕ

Η νίκη της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU), τα περιορισμένα ποσοστά του Φρίντριχ Μερτς αλλά κι η «μεγάλη επιστροφή» του, η επικείμενη πρόκληση του σχηματισμού βιώσιμου κυβερνητικού συνασπισμού κι ο θρίαμβος της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για την Γερμανία (AfD) είναι οι κύριες διαστάσεις στις οποίες στέκονται σχόλια των γερμανικών ΜΜΕ μετά τις χθεσινές πρόωρες βουλευτικές εκλογές.

«Ο Φρίντριχ Μερτς είναι πλέον ο σημαντικότερος άνθρωπος στην Ευρώπη», κρίνει το περιοδικό Der Spiegel. Ο νικητής των εκλογών στην Γερμανία «έχει τέσσερα χρόνια για να υπερασπιστεί την φιλελεύθερη δημοκρατία έναντι των εχθρών της. Και αν αποτύχει; Αν αποτύχει, αυτό ήταν. Η AfD θα γίνει ακόμη πιο ισχυρή στις επόμενες εκλογές, ίσως πρώτο κόμμα», εκτιμά το περιοδικό, επισημαίνοντας ότι «περίπου το ένα πέμπτο των ψηφοφόρων επέλεξε ένα κόμμα εν μέρει ακροδεξιό, που δίνει στέγη στον φασίστα Μπγερν Χέκε και σκέφτεται να απελάσει γερμανούς πολίτες με μεταναστευτικό υπόβαθρο». Το Der Spiegel κάνει λόγο για «κλήση αφύπνισης» αναφερόμενο στο εκλογικό αποτέλεσμα και καταλογίζει την ευθύνη για την άνοδο της AfD στην αποτυχία της απερχόμενης κυβέρνησης: «Ναι, ξεπέρασαν μια ενεργειακή κρίση και χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν έναν πόλεμο στην Ευρώπη. Όμως, με τους ατελείωτους καυγάδες τους, έδωσαν τροφή για σκέψη σε όλους εκείνους που ανέκαθεν πίστευαν ότι ο συμβιβασμός δεν οδηγεί πουθενά. Ενίσχυσαν τους αντιπάλους της φιλελεύθερης δημοκρατίας, δίνοντας σε πολλούς ψηφοφόρους την εντύπωση ότι η δημοκρατία είναι δυσλειτουργική, ειδικά σε δύσκολους καιρούς».

«Αδύναμη νίκη» του Φρίντριχ Μερτς βλέπει σε σχόλιό της η Süddeutsche Zeitung που τονίζει ότι «το χειρότερο θα ήταν τώρα να δημιουργηθούν συνθήκες Αυστρίας», αναφερόμενη στην αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης στη γειτονική χώρα πέντε μήνες μετά τις εκλογές. «Ο υποψήφιος του CDU δεν κατάφερε να δημιουργήσει πραγματική διάθεση για αλλαγή στην χώρα. Τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με το δύσκολο έργο του σχηματισμού κυβέρνησης – και εξαιτίας του Ντόναλντ Τραμπ», αναφέρει άρθρο της εφημερίδας, τονίζοντας ότι «οι Γερμανοί είπαν ξεκάθαρα όχι στον Όλαφ Σολτς, αλλά όχι πραγματικά ναι στον αμφισβητία του».

Η οικονομική εφημερίδα Handelsblatt αναφέρεται σε «δύσκολη νέα αρχή», καθώς το εκλογικό αποτέλεσμα για την Ένωση ήταν κατώτερο του αναμενόμενου. «Ο μελλοντικός καγκελάριος πρέπει να δώσει απαντήσεις σε τεράστιες προκλήσεις», επισημαίνει η εφημερίδα που χαρακτηρίζει «ιστορικές» τις χθεσινές εκλογές, «γιατί αφορούσαν υπαρξιακά ζητήματα, όπως τον πόλεμο και την ειρήνη στην Ευρώπη, τον ρόλο της Γερμανίας στον κόσμο, το πώς μπορεί η χώρα να ξαναγίνει δυναμική, δημιουργική και ευημερούσα ώστε να διατηρήσει την ευημερία της και στο μέλλον». Το γεγονός ότι «μόλις σχεδόν 30% των ψήφων πήγε στα CDU/CSU δεν είναι ιδανικό, αλλά αποτελεί σταθερή βάση για τις σκληρές αποφάσεις που θα πρέπει να πάρει ο μελλοντικός καγκελάριος. Και αυτές θα είναι πολλές», συνεχίζει το δημοσίευμα.

Την ενίσχυση των ποσοστών της Εναλλακτικής για την Γερμανία (AfD) υπογραμμίζει σχόλιο του δικτύου n-tv χαρακτηρίζοντας «επικίνδυνο» το κόμμα της ακροδεξιάς: θυμίζει αφενός τις οικονομικές του προτάσεις κι αφετέρου στις θέσεις του για το μεταναστευτικό. «Δεν είναι όμως μόνο η οικονομία. Ο καθένας μπορεί να δει τι κάνουν οι δεξιοί λαϊκιστές όταν βρίσκονται στην εξουσία: μιλούν όπως μίλησε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς στο Μόναχο για την ελευθερία του λόγου και μέσα στο κόμμα τους αμφισβητούν την διάκριση των εξουσιών και το κράτος δικαίου».

H Frankfurter Allgemeine Zeitung δημοσιεύει ανάλυση υπό τον τίτλο «Εκλογική νίκη με προειδοποιητική βολή» και επισημαίνει ότι «η Ένωση κέρδισε επειδή οι Γερμανοί θέλουν πολιτική αλλαγή – και αυτή θα πρέπει τώρα να υπάρξει, διαφορετικά η AfD θα γίνει ακόμη πιο ισχυρή». Σύμφωνα με το σχόλιο της FAZ, η Χριστιανική Ένωση περίμενε και ήλπιζε να εξασφαλίσει ισχυρότερο αποτέλεσμα, ενώ υπάρχουν φόβοι όσον αφορά τη σταθερότητα της επόμενης κυβέρνησης.

Στον «μαραθώνιο του Φρίντριχ Μερτς προς την εξουσία», αναφέρεται η Tagesspiegel, που βλέπει «καθυστερημένο θρίαμβο» για τον αρχηγό του CDU. «Δεν είναι μια λαμπρή νίκη για τον ηγέτη του CDU, είναι ωστόσο η πιο θεαματική επιστροφή στην γερμανική πολιτική ιστορία. Η πραγματική δοκιμασία όμως είναι μπροστά, με τον σχηματισμό κυβέρνησης», κρίνει η εφημερίδα του Βερολίνου σχολιάζοντας ότι ο κ. Μερτς έχει σκοπό τώρα «να πιάσει γρήγορα δουλειά, να σχηματίσει κυβέρνηση σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς και να γίνει -επιτέλους- καγκελάριος».