Προς τις κάλπες σε συνθήκες πολιτικής κρίσης η Αλβανία

Αν στις εθνικές εκλογές του Απριλίου ο Έντι Ράμα εκλεγεί πρωθυπουργός για τρίτη συνεχόμενη τετραετία, θα γίνει ο μακροβιότερος εν εξουσία Αλβανός πολιτικός ηγέτης μετά τον Ενβέρ Χότζα. Αυτή η εξέλιξη, όπως γίνεται αντιληπτό, έχει ήδη πυροδοτήσει από τον περασμένο Δεκέμβριο την ένταση της προεκλογικής βίας η οποία αναμένεται, μέχρι τις εκλογές, να εκτονωθεί σε αχαρτογράφητες κορυφώσεις.

Θυμίζουμε ότι η δολοφονία του εικοσιπεντάχρονου Klodian Rasha στις αρχές Δεκεμβρίου προκάλεσε ένα γενικευμένο κύμα λαϊκής αγανάκτησης και εύφλεκτης οργής το οποίο έβγαλε στους δρόμους των Τιράνων και άλλων αλβανικών μεγαλουπόλεων χιλιάδες πολίτες νεαρής ηλικίας. Οι διαδηλώσεις δεν άργησαν να κλιμακωθούν σε εκτεταμένες συγκρούσεις και μαζικές αναταραχές, με συμβολικό αποκορύφωμα το κάψιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου στην Πλατεία Σκεντέρμπεη –ένα πολύσημα ασυνήθιστο και απρόσμενο συμβάν για τα αλβανικά δεδομένα.

Ορθά υποστηρίχτηκε από Αλβανούς διανοητές ότι οι εξελίξεις αυτές δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να ερμηνευθούν αποκλειστικά στο πνεύμα των δυτικοευρωπαϊκών διαδηλώσεων κατά των περιστατικών αδικαιολόγητης αστυνομικής βίας στα οποία χάνουν τη ζωή τους αθώοι πολίτες. Και αυτό διότι η Αλβανία δεν είναι μέλος της ΕΕ, γιατί ακριβώς δεν έχει καταφέρει εδώ και τριάντα χρόνια να διασφαλίσει για τους πολίτες της, ούτε καν στοιχειώδη ευρωπαϊκά κοινωνικοπολιτικά και οικονομικά στάνταρ ζωής.

Και πολύ ορθά οι εξελίξεις αυτές συνδέθηκαν με τις επικείμενες εκλογές. Τα δίκαια αιτήματα των διαδηλωτών είναι τα ίδια που βαραίνουν και τώρα τον Ράμα: αυταρχισμός, αλαζονεία, κρατική διαφθορά, νέα μαζικά μεταναστευτικά κύματα των νέων προς το εξωτερικό, οικονομικά αδιέξοδα που διογκώνονται από την αδυναμία των κυβερνήσεών του να ολοκληρώσουν την ένταξη της χώρας στην ΕΕ, στροφή της εξωτερικής του πολιτικής προς τον Ερντογάν, σκανδαλώδη διαπλοκή και διασυνδέσεις με το οργανωμένο έγκλημα, εγκατάλειψη των πολιτών στο έλεος του Covid-19 την ώρα που οι ελίτ αναζητούν θεραπεία σε πολυτελείς ιδιωτικές κλινικές της Κωνσταντινούπολης ή της Άγκυρας κ.ο.κ.

Βία και πόλωση

Πριν λίγες ημέρες δύο άλλα βαρύνουσας σημασίας περιστατικά διέγραψαν με τον πλέον εκκωφαντικό τρόπο τα συγκρουσιακά όρια της προεκλογικής δυναμικής. Στο πρώτο, κατά την προεκλογική τους εκστρατεία Έντι Ράμα και Λιουλζίμ Μπάσα βρέθηκαν την ίδια μέρα και την ίδια ώρα στην πόλη του Ελμπασάν. Οι οπαδοί των δύο κομμάτων δεν άργησαν να συγκρουστούν σώμα με σώμα.

Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Μπάσα δημοσίευσε αμέσως τα πρόσωπα των υποκινητών της αναταραχής τα οποία φέρονται να ανήκουν στο οργανωμένο έγκλημα, το οποίο, όπως είναι γνωστό, ελέγχει απροκάλυπτα την πόλη του Ελμπασάν. Σύμφωνα με έγκριτους πολιτικούς αναλυτές, το ανησυχητικό εδώ δεν είναι η ίδια η βιαιότητα του συμβάντος αλλά η συνολική ανάμιξη του οργανωμένου εγκλήματος στις προεκλογικές διαδικασίες και ο βαθμός καθορισμού των αποτελεσμάτων.

Στο δεύτερο περιστατικό, μπροστά στις κάμερες, ο πρόεδρος της χώρας Ιλίρ Μέτα σε έξαλλη κατάσταση κινήθηκε απειλητικά εναντίον υπαλλήλων της δημοτικής αστυνομίας (που υπάγονται θεσμικά στον δήμαρχο των Τιράνων Εριόν Βελία, αδιαμφισβήτητο διάδοχο του Ράμα, όταν και αν ο τελευταίος αποσυρθεί).

Όπως έχει επισημανθεί, η αφορμή της άμεσης και δραστικής παρέμβασης του Μέτα δεν ήταν ιδιαίτερα σοβαρή. Αυτό που είναι ανησυχητικά σημαντικό είναι ότι η εικόνα του μαινόμενου Αλβανού Προέδρου προοιωνίζεται το δραματικό αδιέξοδο στο οποίο μπορεί να οδηγηθούν οι εκλογές. Έμπειροι μάλιστα δημοσιογράφοι δεν δίστασαν να προβλέψουν ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα η εκλογική διαδικασία να μην ολοκληρωθεί ή να ολοκληρωθεί με μια παρατεταμένη έξαρση της βίας ακόμα και μετεκλογικά.