Πρόσω ολοταχώς για την ήττα η Ουκρανία…

Ενδέχεται, τρόπος επιτεύξεως τούτου να είναι η κατάληψη του Χαρκόβου, του Σούμι βορειότερα περιλαμβανομένου. Έτερος στόχος, η προάσπιση της ρωσικής πόλεως Μπελγκορόντ, πληττόμενης εκ κτυπημάτων καταφερόμενων, όχι κατά στρατιωτικών υποδομών, αλλά αστικών περιοχών (έγκλημα πολέμου). Ωστόσο, οι γραμμές αμύνης που διαθέτει η Ουκρανία, υφίστανται έως και ρήγμα, με τους πάρα πολλούς θανάτους ημερησίως.

Η χώρα επίσης βάλλεται πολιτικώς εκ της διαφθοράς, στρατιωτικώς ωσαύτως. Παρ’ όλη τη διάθεση σημαντικών πόρων, συνέπεια της διαφθοράς είναι πως έχει αναβληθεί επί μήνες η ανάπτυξη της πρώτης γραμμής (ναρκοθέτηση) της ουκρανικής αμύνης στο Χάρκοβο, η οποία επέτρεψε την αβίαστη εκπόρθηση αυτής υπό των Ρώσων. Έτσι, έχει σχηματισθεί γκρίζα ζώνη, προς ενίσχυσή της υπό περισσοτέρων ρωσικών δυνάμεων. Ουκρανοί κάνουν λόγο έως και περί “προδοσίας”, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο οι Ρώσοι να έχουν εισδύσει έως και στο καθεστώς του Κιέβου.

Ρωσικός ανασχηματισμός

Ένεκα των ανωτέρω, το Κίεβο αναγκάζεται όπως αποδυναμώσει άλλα μέτωπα (λ.χ. Τσάσιβ Γιαρ, στο Ντονέτσκ), προς ενίσχυση του Χαρκόβου, στο οποίο, σημειωτέον, η Ρωσία διαθέτει μόνο το 7-15% των δυνάμεων αυτής. H δε Ρωσία, στην περίπτωση εξαπολύσεως NATOϊκών στρατευμάτων, επιφυλάσσεται όπως χρησιμοποιήσει τους ακριβείας και μεγάλης ισχύος τακτικούς πυρηνικούς πυραύλους Iskander, δυναμένους να φέρουν έως και 50 κιλοτόνους TNT, εκτοξευόμενους υπό ευρείας γκάμας βομβαρδιστικών Sukhoi, όπου οι πυρηνικές κεφαλές μπορούν να φθάσουν έως και 100 κιλοτόνους ΤΝΤ. Στη Χιροσίμα εχρησιμοποιήθησαν μόνον 15 κιλοτόνοι ΤΝΤ.

Στην ενίσχυση της ρωσικής αμύνης προσβλέπει ακριβώς και ο πρόσφατος από 11.05.2024 κυβερνητικός ανασχηματισμός, μεταθέτων τον επί 12ετία υπουργό Αμύνης Sergei Shoigu στην ηγεσία του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας και τοποθετώντας στην ηγεσία του υπουργείου Αμύνης τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Andrei Belousov. Το Κρεμλίνο χαρακτήρισε τον ανασχηματισμό “καινοτόμο”, των Ενόπλων Δυνάμεων καλουμένων να εκσυγχρονισθούν εν συνδυασμώ προς τις οικονομικές παραμέτρους της Ρωσίας.

Εξ ου και υπηγορεύθη η ανωτέρω προαγωγή του Belousov, γνωστού οικονομολόγου, πρώην υπουργού Οικονομικής Αναπτύξεως (2012-2013) και οικονομικού συμβούλου του Ρώσου προέδρου (2013-2020). Υιός οικονομολόγου και μητρός χημικού, σπούδασε μαθηματικά, οικονομετρία και κυβερνητική (cybernetics), κατέχει μόρφωση μακράν του ιδεολόγου, εμφορούμενος εκ νοοτροπίας πραγματιστή και τεχνοκράτη.

Κατά την Γαλλίδα καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών, εξειδικευμένη στη γεωπολιτική και συνταγματάρχη εν εφεδρεία, Καρολίνα Γαλακτερού, η αποχώρηση του Shoigu έγκειται σε δύο σπουδαίες επιταγές (‘Ενθ’ανωτ: 24:35):

1. Στην εξάλειψη των διαύλων διαφθοράς, του ανασχηματισμού συνοδευθέντος και εκ της συλλήψεως κυβερνητικών στελεχών και την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων εντός του Υπουργείου Αμύνης.
2. Στην βελτίωση του τρόπου διεξαγωγής επιχειρήσεων, βάσει και των νέων απαιτήσεων, με έμφαση στα drones και δη επί πάσης δυναμένης επιδόσεως της ρομποτικής σε άπαντα τα πεδία, Αέρος, Θαλάσσης και Ξηράς.

Ουκρανία και ρωσική οικονομία

Ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, Peskov, επεσήμανε, ότι συνεπεία του πολέμου, ο προϋπολογισμός αμύνης ανήλθε από το 3% του ΑΕΠ στο 6,7% και καλείται να ανέλθει περαιτέρω στο 7,4%, ποσοστά παραπέμποντα στη Σοβιετική Ένωση την 10ετία του 1980. Κατόπιν τούτου, σκόπιμο κρίνεται οι αμυντικές δαπάνες όπως ενσωματωθούν στο ευρύτερο οικονομικό πλαίσιο της χώρας, προκειμένου όπως διασφαλισθεί η βιωσιμότης της αμύνης αυτής. Ιδού η κρισιμότης του προβιβασμού του Belousov, προδήλως αντανακλούντος ορίζοντα ζοφερό δια την περιφερειακή και ενδεχομένως παγκοσμία ασφάλεια και ειρήνη.

Όπως ευστόχως διατείνεται ο σε όλα τα μέτωπα επαληθευθείς Ελβετός αναλυτής Jacques Baud (21:47): «Οι επενδύσεις στον κλάδο πρέπει να τοποθετούνται σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Δεν μπορείς εντός εβδομάδων ή μηνών να αυξήσεις την παραγωγή σου… Εκ των ανωτέρω, δεν είναι τυχαίο, ότι αίφνης, εν’ όψει των προκλήσεων τούτων, έχομε οικονομολόγο επί κεφαλής του Υπουργείου Αμύνης. Δι’ αυτό επελέγη ο Belousov να διαδεχθεί τον Shoigu… Η δε μετάθεση του Shoigu ως Γραμματέως του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας –του σπουδαιοτέρου οργάνου λήψεως αποφάσεων της Ρωσίας– φέρει περισσότερο τα χαρακτηριστικά επίσης προβιβασμού παρά υποβιβάσεως».

Εξ αυτού και η χώρα μετά των περισσοτέρων κυρώσεων παγκοσμίως (βλ. κατωτέρω), σημειώνει ανάπτυξη από 4,9% το 4ο 3μηνο του 2023 στο 5,4% το 1ο 3μηνο του 2024, προς διάψευση των προγνώσεων του ΔΝΤ, ενώ οι γερμανικές, ιταλικές και ισπανικές τράπεζες στην ρωσική αγορά τριπλασίασαν τα κέρδη τους το 2023. Προσθετέα η ανακάλυψη στη ρωσική Αρκτική 511 δισ. βαρελιών πετρελαίου, ήτοι διπλάσιων της Σαουδικής Αραβίας, ικανών όπως ξεδιψάσουν την υφήλιο επί τέσσερις δεκαετίες. Διαρκούντος των ανωτέρω, υπήρξαν εξελίξεις και επί των δεσμευθεισών ρωσικών καταθέσεων στην αλλοδαπή, ως επί το πλείστον στην Ευρώπη, ύψους $280 δισ. Οι ΗΠΑ, στις οποίες ενυπάρχουν μόνον $5-6 δισ. εκ των ανωτέρω καταθέσεων, και η Βρετανία επιθυμούν την επίταξη των κεφαλαίων τούτων υπέρ της Ουκρανίας.

Δονήσεις στην Ευρώπη

Ωστόσο, η ΕΕ είναι διηρεμένη, κυρίως, δε, αντιτιθεμένη στην εν λόγω πρόταση η Γερμανία. H στάση της Γερμανίας είναι εύλογη, υπαγορευομένη εκ τριών βασίμων λόγων:

Πρώτον. Εκ του φόβου, ότι η σύμπραξη αυτής κατά το σκεπτικό της ρηθείσας προτάσεως θα εξωθήσει την Ρωσία να προβάλλει νέες αξιώσεις προς αποζημίωσή της εκ των εγκλημάτων της Γερμανίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Προσέτι, εν αντιθέσει προς την άλογη στάση της Ελλάδος, άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν επανέλθει επί του θέματος των γερμανικών αποζημιώσεων, της Πολωνίας να θέτει, την 14.09.2022, κατά του Βερολίνου νέα αξίωση ύψους $1,3 τρισ.! Ο Γερμανός καθηγητής της Συγχρόνου Ιστορίας Andreas Rödder (πανεπιστήμιο Johannes Gutenberg) σημείωσε ότι οι απαιτήσεις, τόσον της Πολωνίας, όσον και της Ιταλίας – αφ’ ης κατέπεσε το καθεστώς Μουσολίνι και οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Ιταλία (26.07.1943) – τυγχάνουν εδραίων ερεισμάτων. Σημειωτέον, Παρίσι, Ρώμη και ΕΚΤ επίσης ατενίζουν διστακτικά την εν λόγω πρόταση, εκ του προδήλου ενδεχομένου κλονισμού της εμπιστοσύνης διεθνώς επί του ευρώ.

Δεύτερον. Όπως στην περίπτωση της Γερμανίας, έτσι και στην περίπτωση άλλων χωρών της Ευρώπης, αποστασιοποίηση επί του θέματος θα εγγυάτο τη μη εκτέλεση αντιποίνων από ρωσικής πλευράς κατά γερμανικών και άλλων ευρωπαϊκών εταιρειών δραστηριοποιουμένων στην Ρωσία. Ωστόσο, το Κρεμλίνο υιοθέτησε σειρά διαταγμάτων που επιτρέπουν σε ρωσικές εταιρείες όπως εξαγοράσουν περιουσιακά στοιχεία αλλοδαπών εταιρειών (COMERZBANK, DANONE, DEUTSCHE BANK, FRAPORT, H.S.B.C., JPMORGAN CHASE, O.MV., SHELL κ.α.) στο 50% και πλέον της αξίας τους, ακόμη και σε τιμές εκπτωτικές ανερχόμενες στο 90% της αξίας αυτής, η δε έξοδος αυτή εκ της ρωσικής αγοράς στοιχίζει μέχρις σήμερα στις αλλοδαπές εταιρείες περί τα $107 δισ.

Κατ’ εκτίμηση της Σχολής Οικονομικών του Κιέβου, έως τις αρχές του 2024, εκ των 3.708 αλλοδαπών εταιρειών στην Ρωσία προ του πολέμου, οι έχουσες εγκαταλείψει την αγορά ή παύσει να εργάζονται αριθμούν 854. Σημειωτέον, η Γερμανία έχει ήδη προβεί στην εθνικοποίηση ρωσικών θυγατρικών (Gazprom). Τέλος, τίθεται το ερώτημα: Αν κατάσχεση και ιδιοποίηση των ανωτέρω αλλοδαπών περιουσιακών στοιχείων προς διάθεση τούτων στο αντίπαλο στρατόπεδο, προς συνέχιση συρράξεως, είναι η απάντηση της Ευρώπης, ενώ η σύρραξη αυτή δύναται ευχερώς να τερματισθεί δι’ ειρηνευτικών μέσων – υπενθυμίζεται ότι ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, δια τηλεφωνήματός του, την 02.04.2022, στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντιμίρ Ζελένσκι, εν συνεχεία επισκέψεώς του στο Κίεβο, την 09.04.2022, απεθάρρυνε τον Ουκρανό πρόεδρο να επιδιώξει τοιαύτη έξοδο της κρίσεως, γραμμή που τηρείται μέχρις σήμερα – ποίος ξένος επενδυτής θα εναποθέσει πλέον κεφάλαια σ’ αυτήν;

Τρίτον. Όπως επισημαίνει και η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών, Janet Yellen, οι ανωτέρω ρωσικές καταθέσεις στην αλλοδαπή θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν υπό της Δύσεως ως ενεχύρου σε μέλλουσες διαπραγματεύσεις, όπερ βρίσκει σύμφωνη και την Γερμανία.

Η Ουκρανία ετοιμάζει αντεπίθεση

Περαιτέρω, ερωτάται, κατά πόσον η συμπεριφορά της Δύσεως έναντι των εν λόγω καταθέσεων της Ρωσίας στην αλλοδαπή τυγχάνει ερεισμάτων εξ απόψεως Διεθνούς Δικαίου. Πριν την απόφαση περί δημεύσεως των ανωτέρω $300 δισ. της Κεντρικής Τραπέζης της Ρωσίας, η τελευταία κατέστη στόχος 2.778 κυρώσεων. Κατόπιν, την 27.02.2024, η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, προς παραδειγματισμό, πρωτοστάτησε ψηφίζοντας Νόμο περί Ανοικοδομήσεως της Οικονομικής Ευημερίας και Ευκαιριών δια τους Ουκρανούς (Rebuilding Economic Prosperity and Opportunity for Ukrainians Act), προς υιοθέτηση υπό της λοιπής Γερουσίας, της Βουλής των Αντιπροσώπων και επικύρωση υπό του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν.

Μπορεί, όμως, Κράτος να αποφασίζει μόνο του τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων κυριαρχίας άλλου Κράτους; Κατά το Διεθνές Δίκαιο, απόφαση περί κατασχέσεως τέτοιων στοιχείων δύναται να ληφθεί:

1. Υπό του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
2. Δι’ αποφάσεως του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης του ΟΗΕ.
3. Δυνάμει συμφωνίας συναφθείσας υπό Κρατών Μελών συνθήκης ειρήνης περί επανορθώσεων συνεπεία ενόπλου συγκρούσεως.

Σε κάθε περίπτωση και δη στην προκειμένη, ουδεμία ενέργεια δύναται όπως ληφθεί άνευ της συγκαταθέσεως της Ρωσίας. Τα ανωτέρω μαρτυρούν το μάταιο και παράλογο, στρατιωτικώς και ηθικώς, της συνεχίσεως του πολέμου˙ εν τούτοις, οι εχθροπραξίες μαίνονται άνευ αντικρίσματος και ενδεχομένης επιτυχίας. Άφευκτο και το αδιέξοδο στην επικειμένη ειρηνευτική σύσκεψη στην πόλη Bürgenstock της Ελβετίας (15-16.06.2024).

Ο Γερμανός καγκελάριος Olaf Scholz υπογράμμισε ότι «δεν πρόκειται περί ειρηνευτικής συσκέψεως», προδήλως εκ της μη προσκλήσεως σ’ αυτήν της Ρωσίας και της ήδη διαφαινομένης μονοπλεύρου προαιρέσεως της Δύσεως προς στήριξη των προτάσεων του προέδρου Ζελένσκι. Και ενώ, όπως ευστόχως αναφέρει ο Αμερικανός αντισυνταγματάρχης ε.α. και διεθνολόγος Daniel L. Davis, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή δια την Ουρανία να διαπραγματευθεί, προς αποφυγή απωλείας περαιτέρω εμψύχου και αψύχου δυναμικού και εδαφών (στο 24:10), ο Ουκρανός πρόεδρος ετοιμάζεται για νέα αντεπίθεση.