Προσπάθησε το Κίεβο να σκοτώσει τον Πούτιν με τα drones;

Το Κρεμλίνο κατηγορεί το Κίεβο για την επίθεση με drones κατά του Κρεμλίνου. Αλλά τι ήταν αυτό που είδε το παγκόσμιο κοινό στις οθόνες του; Μια τολμηρή απόπειρα δολοφονίας με στόχο μια από τις πιο προστατευμένες τοποθεσίες του κόσμου; Ένα κυνικό κομμάτι στρατιωτικής προβοκάτσιας που σχεδιάστηκε για να δικαιολογήσει μια βίαιη απάντηση; Ή μια θρασύτατη επιχείρηση αντιφρονούντων για να φέρει σε δύσκολη θέση ένα αστυνομευόμενο κράτος αποκαλύπτοντας ότι είναι ευάλωτο;

Αν αποδεχθούμε ότι η Ουκρανία εκτόξευσε αυτό το μη επανδρωμένο αερόχημα. Είναι μάλλον απίθανο ότι μπορούσε να δολοφονήσει τον Ρώσο πρόεδρο ή να καταστρέψει βασικές πολιτικές υποδομές, ή να σκοτώσει κρίσιμο προσωπικό για τις ρωσικές πολεμικές προσπάθειες. Αν όντως οι Ουκρανοί το έκαναν, θα μπορούσε κανείς να πει ότι ήταν μια προσπάθεια ταπείνωσης της Ρωσίας.

Ας θυμηθούμε την υπόθεση Ματίας Ρουστ όταν ένας 19χρονος Γερμανός προσγείωσε ελαφρύ αεροσκάφος στην Κόκκινη Πλατεία, προκαλώντας κατακλυσμιαίες μεταβολές στην σοβιετική αεράμυνα και την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων και αμαυρώνοντας την εικόνα του καθεστώτος. Μια δεύτερη υπόθεση είναι ότι η Ρωσία προσπαθεί να επαναπροσανατολίσει τα μέσα αεράμυνας και πίσω από το μέτωπο. Εξάλλου αυτό είχε κάνει και η ΕΣΣΔ μετά την υπόθεση Ρουστ.

Προσπάθησε το Κίεβο να σκοτώσει τον Πούτιν; Σύμφωνα με τη Μόσχα ναι. Σύμφωνα με την κοινή λογική, όχι. Όχι γιατί δεν θέλει, αλλά γιατί ούτε οι ΗΠΑ δεν θα το μπορούσαν με τέτοια μέσα. Σύμφωνα με τα κυκλοφορήσαντα από επίσημες ρωσικές πηγές βίντεο τουλάχιστον ένα drone εκρήγνυται πάνω από τον θόλο (όχι σε επαφή) της Γερουσίας στο Κρεμλίνο, προκαλώντας κάποιες σχετικά μικρές ζημιές. Επιπλέον οι ρωσικές πηγές αναφέρουν ότι τα ηλεκτρονικά αντίμετρα κατέστρεψαν τα drones, το δεύτερο εκ των οποίων δεν εμφανίζεται.

Αμφιλεγόμενο βίντεο

Υπάρχουν λόγοι να αμφιβάλλουμε για τους ρωσικούς ισχυρισμούς σχετικά με την επίθεση. Ανεξάρτητα από το πού προήλθε η επίθεση, προκαλεί τεράστια αμηχανία στο καθεστώς Πούτιν. Η Ουκρανία αρνείται ότι συνδέεται με την επίθεση, αλλά έτσι κάνει και για άλλες επιθέσεις εντός του ρωσικού εδάφους. Παράλληλα, οι Ουκρανοί έχουν για άλλες επιθέσεις με drones αφήσει εμμέσως να εννοηθεί πως ήταν δικό τους έργο. Ήθελαν και να μην αναλάβουν την ευθύνη, αλλά και να πουν στην κοινή γνώμη ότι μπορούν να πλήξουν ρωσικούς στόχους. Το έχουν ανάγκη αυτό για να τονώσουν το ηθικό των δικών τους.

Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι τα drones που φαίνονται στο βίντεο να πέταξαν από μια τοποθεσία κοντά στη Μόσχα και να ταξίδεψαν γρήγορα προς τον στόχο. Από τεχνικής απόψεως, πάντως, τα drones έχουν τη δυνατότητα να διασχίσουν τα εκατοντάδες χλμ που χωρίζουν την ουκρανική επικράτεια από τη Μόσχα. Λόγω του μικρού μεγέθους τους δεν είναι δύσκολο να μην εντοπιστούν από τη ρωσική αεράμυνα.

Δεν γνωρίζουμε τα χαρακτηριστικά των drones που χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση. Το πρώτο drone φαίνεται πέταξε από τα δυτικά και κινηματογραφήθηκε να εκρήγνυται στον τρούλο του παλατιού της Γερουσίας μέσα στα τείχη του Κρεμλίνου στις 2:27 π.μ. τοπική ώρα, σύμφωνα με τον πύργο του ρολογιού στο βίντεο. Το δεύτερο πέταξε από τα ανατολικά στις 2:43 π.μ., και εκρήγνυται κοντά σε έναν ιστό σημαίας στην κορυφή του ίδιου θόλου. Πλάνα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειξαν δύο άτομα να σκαρφαλώνουν στον φλεγόμενο θόλο όταν σημειώθηκε η δεύτερη επίθεση.

Η Ουκρανία έχει εξαπολύσει πυραυλικές επιθέσεις εναντίον ρωσικών στόχων, αν και καμία σε τέτοια απόσταση ή με αυτή την ακρίβεια. Ωστόσο, η τεχνολογία για την κατασκευή μεγαλύτερων και μεγαλύτερης εμβέλειας drones ήταν εκτός των δυνατοτήτων του Κιέβου, αλλά τίποτα δεν αποκλείει να έχουν αποκτήσει τέτοιες δυνατότητες με τη βοήθεια Δυτικών. Οι Ρώσοι μπορούν να ανακτήσει και ελέγξουν τα συντρίμμια, οπότε θα έχουν μάθει περί τίνος πρόκειται.

Η γνώση του μεγέθους των drones μπορεί να προσφέρει ενδείξεις για το πώς απέφυγε τα ρωσικά συστήματα αεράμυνας καθ’ οδόν προς τη Μόσχα. Το μέγεθος που εμφανίζεται στο βίντεο εγείρει αμφιβολίες για την ικανότητά του να διανύσει τόσο μεγάλη απόσταση και βέβαια το εκρηκτικό φορτίο ήταν περιορισμένο. Δεδομένης της πυκνότητας ηλεκτρονικών σημάτων πάνω και γύρω από τον στόχο, το σύστημα καθοδήγησης είναι ένα από τα βασικά ερωτήματα για τους Ρώσους ειδικούς που ερευνούν το γεγονός. Προφανώς, οι Ρώσοι θέλουν να εμποδίσουν τυχόν επιπλέον επιθέσεις στη Μόσχα.

Απόπειρα δολοφονίας Πούτιν;

Δεν γνωρίζουμε αν πρόκειται για απόπειρα δολοφονίας. Οι Ρώσοι αυτό λένε, αλλά είναι φανερό ότι μάλλον πρόκειται για ένα συμβολικό πλήγμα στο Κρεμλίνο, στην καρδιά της Ρωσίας. Κι αυτό, είναι από μόνο του πολιτικά σημαντικό. Ο ισχυρισμός περί απόπειρας δολοφονίας δημιουργεί πολιτικές εντυπώσεις στη διεθνή κοινή γνώμη, αφού το διεθνές δίκαιο είναι αντίθετο στη δολοφονία εχθρικών αξιωματούχων ακόμη και σε περιόδους πολέμου.

Ο Πούτιν αναμφίβολα ασκεί εξουσία στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, αλλά δεν είναι ο αρχηγός τους. Μόνο καταχρηστικά μπορεί να θεωρηθεί νόμιμος στρατιωτικός στόχος. Οι ΗΠΑ προσπάθησαν να δολοφονήσουν τον Σαντάμ Χουσεΐν τις πρώτες ώρες του πολέμου το 2003 με την ίδια νομική αιτιολόγηση. Με την ίδια λογική, όμως, κάθε πρόεδρος ή πρωθυπουργός θα ήταν νόμιμος στρατιωτικός στόχος στον πόλεμο. Υπάρχει και ο αναπόδεικτος ισχυρισμός ότι οι Ρώσοι επιχείρησαν να δολοφονήσουν τον Ζελένσκι τις πρώτες ημέρες της εισβολής, ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει μια επίθεση εναντίον του Πούτιν.

Από τεχνικής άποψης, ένα χτύπημα με drone μεγάλης εμβέλειας είναι ένα στοίχημα με υψηλό διακύβευμα για την Ουκρανία: τα drones πρέπει να αποφύγουν τις ρωσικές άμυνες, να έχουν ακρίβεια και να έχουν την εκπληκτική τύχη να βρίσκεται ο Πούτιν στο σημείο και την ώρα ακριβώς που θα εκδηλωθεί η επίθεση. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι το τελευταίο ήταν απίθανο ακόμα και γι’ αυτούς που βρίσκονται πίσω από την επίθεση. Όπως προείπαμε, είναι σημαντικό το πλήγμα στο επίπεδο των εντυπώσεων, ότι ακόμα και το Κρεμλίνο δεν είναι στο απυρόβλητο. Δεδομένου ότι οι Ουκρανοί χάνουν το Μπαχμούτ, με ό,τι αυτό σημαίνει και ουσιαστικά και συμβολικά, έχουν ζωτική ανάγκη να δείξουν μία επιτυχία, έστω και στο επίπεδο των εντυπώσεων.

Υπάρχουν πολλά που δεν ξέρουμε. Δεν γνωρίζουμε αν η επίθεση έγινε από τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις ή από ουκρανικές ειδικές δυνάμεις βαθιάς διείσδυσης ή ακόμα και από Ρώσους αντιφρονούντες, που συνεργάζονται με τις μυστικές υπηρεσίες του Κιέβου. Είναι, όμως, μάλλον απίθανο ο Πούτιν να στοχοποιήθηκε πραγματικά. Όπως δείχνει η αντίδραση της Μόσχας, νιώθει την ανάγκη να απαντήσει σε αυτή την επίθεση, ανεξαρτήτως του εάν πιστεύει ή όχι ότι στόχος ήταν η δολοφονία του Πούτιν. Και μόνο ότι επλήγη έστω και με “επιδερμικό” τρόπο το Κρεμλίνο είναι βαριά πρόκληση.

Κάποιοι εκτιμούν ότι οι Ουκρανοί ίσως προσπάθησαν να προκαλέσουν τους Ρώσους να προβούν σε κάποια παράλογη επίθεση πριν από την πολυαναμενόμενη ουκρανική αντεπίθεση, ώστε να τους φθείρουν. Το σενάριο αυτό, ωστόσο, δεν είναι πιθανό, αφού η ρωσική απάντηση θα είναι πιθανότατα πυραυλική επίθεση κι όχι βεβιασμένη επίθεση στο μέτωπο. Δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η Μόσχα να κλιμακώσει, επιχειρώντας μία να εξουδετερώσει την ουκρανική ηγεσία με πολύ πιο καταστροφικά μέσα. Θα μάθουμε περισσότερα αφού τελειώσει ο πόλεμος και ενσκύψουν οι ιστορικοί…