Ψάχνει διέξοδο από τον αυτοεγκλωβισμό της η Δύση…

Πριν καμιά δεκαπενταριά μέρες ο πρόεδρος της Τσεχίας Πετρ Πάβελ σε συνέντευξή του δηλώνει τα εξής σημαντικά πράγματα: 1) Η Τσεχική Δημοκρατία δεν μπορεί πλέον να προμηθεύει με όπλα την Ουκρανία. 2) Οι απαιτήσεις της Ουκρανίας για την επιστροφή όλων των εδαφών που κατείχε και η παραπομπή στη δικαιοσύνη των εγκληματιών πολέμου δεν έχουν ρεαλιστική βάση. 3) Το ΝΑΤΟ αναγνωρίζει τις πραγματικότητες στο έδαφος. 4) Θα χρειαζόταν εκατοντάδες χιλιάδες νεκρών Ουκρανών για να αποδυναμωθεί η Ρωσία. 5) Οι πολίτες των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης δεν θέλουν την ουκρανοποίηση των χωρών τους.

Οι δηλώσεις αυτές δεν είναι τυχαίες ιδιαίτερα όταν τις κάνει ένας πρώην στρατηγός του ΝΑΤΟ και νυν πρόεδρος μιας χώρας της ΕΕ. Προφανώς εκφράζει απόψεις που υπερβαίνουν την προσωπική του κρίση, διότι αν ο κ. Πάβελ εκτιμά ότι ούτε η Τσεχία, ούτε το ΝΑΤΟ μπορούν εφεξής να ενισχύσουν την Ουκρανία, αυτό κάτι σημαίνει.

Γενικά, φαίνεται ότι στο ΝΑΤΟ το κλίμα ομοψυχίας είναι μόνο μπροστά στις κάμερες, όπως διαβεβαιώνουν δεκάδες δυτικά μέσα. Άλλωστε, ενόψει της διαδοχής του Γενς Στόλτενμπεργκ τον προσεχή Οκτώβριο, άρχισαν ήδη οι κλωτσιές κάτω από το τραπέζι. Η υποψηφιότητα της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν, που υποστηρίζεται από τις χώρες της γερμανικής ομπρέλας, δεν αρέσει στη Βρετανία που διαρρέει πως θα βάλει βέτο.

Η πανηγυρική είσοδος της Φινλανδίας ως 31ο μέλος στο ΝΑΤΟ ήρθε να κρύψει τον τραυματικό τρόπο αποδοχής της με την αποκήρυξη εθνικών επιλογών της. Η Σουηδία κάπου σταμάτησε στις υποχωρήσεις έναντι των αξιώσεων της Τουρκίας και παραμένει εκτός. Μέσα σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας, τέσσερεις σκανδιναβικές χώρες (Σουηδία, Νορβηγία, Φινλανδία, Δανία) υπέγραψαν αμυντικό σύμφωνο για κοινό κέντρο επιχειρήσεων, με έμφαση στην παράταξη 250 μαχητικών αεροσκαφών (κυρίως Gripen και σταδιακά F35).

Επίσης κάτι σοβαρό πρέπει να σημαίνει και η δήλωση του Ισπανού πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσέθ σύμφωνα με την οποία «η Κίνα είναι ένας παγκόσμιος παράγοντας, επομένως προφανώς πρέπει να ακούσουμε τη φωνή της για να δούμε εάν μεταξύ όλων μας, μπορούμε να βάλουμε ένα τέλος σε αυτόν τον πόλεμο». Κι αυτά, ενώ έχει υποστηρίξει τις θέσεις Ζελένσκι για πλήρη απελευθέρωση των κατεχομένων. Είναι σαφές ότι τουλάχιστον το μισό ΝΑΤΟ θέλει να τερματιστεί ο πόλεμος και δεν βλέπει λογική την επιδίωξη της ταπείνωσης της Ρωσίας, αφού δεν προκύπτει από πουθενά.

Έρχεται το τέλος του πλαφόν;

Προφανώς όλα αυτά είναι ευρωπαϊκά μηνύματα προς την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Αλλά ένα αντίστοιχο ηχηρό μήνυμα απεστάλη προς τις ΗΠΑ και από την άλλη πλευρά του Ειρηνικού και συγκεκριμένα από την Ιαπωνία του G7 (το οποίο επέβαλε πλαφόν 60 ευρώ στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου). Η Ιαπωνία λοιπόν αγόρασε περίπου 748.000 βαρέλια ρωσικού πετρελαίου έναντι 6,9 δισ. γιεν (52 εκατ. δολ.) ήτοι λίγο πιο κάτω από 70 δολάρια το βαρέλι. Βέβαια, η Ιαπωνία αγόρασε από το Sakhalin-2, στο οποίο κατέχουν το 22,5% οι Mitsui και Mitsubishi, αλλά το 60άρι έσπασε…

Σε αυτό το σπάσιμο του πλαφόν αναμένεται να συμβάλει και η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Κουβέιτ, του Ιράκ και της Αλγερίας να μειώσουν κατά 772.000 βαρέλια την ημέρα την παραγωγή αργού πετρελαίου από τον Μάιο ως “προληπτικό μέτρο”, που αποσκοπεί να σταθεροποιήσει τη αγορά!… Ταυτόχρονα, η Ρωσία, μέλος του ΟΠΕΚ+, ανακοίνωσε την παράταση της μείωσης της παραγωγής αργού πετρελαίου κατά 500.000 βαρέλια την ημέρα μέχρι τα τέλη του 2023. Αποτέλεσμα, η άνοδος των τιμών πετρελαίου που θα ανατροφοδοτήσει τον πληθωρισμό… και προφανώς την άνοδο των επιτοκίων.

Πρόκειται για ένα νέο απρόσμενο γύρο αβεβαιότητας που θα τροφοδοτήσει την δυσφορία των δυτικών κρατών ιδιαίτερα στην Ευρώπη, αλλά και στην Ιαπωνία που έχουν κρίσιμο πρόβλημα ενεργειακής ασφάλειας.

Με δυο λόγια η αμερικάνικη πολιτική αμφισβητείται σε πολλά πεδία εντός και εκτός του Δυτικού μπλοκ. Η Ουάσιγκτον παρακολουθεί έντρομη την αλλαγή του διεθνούς σκηνικού στο οποίο ήταν εθισμένη και αρκείται σε επικοινωνιακές τιμωρίες των άτακτων χωρών, όπως η μη πρόσκληση της Τουρκίας, της Ουγγαρίας και ορισμένων άλλων χωρών στη 2η Σύνοδο για τη Δημοκρατία ή σε τουρνέ της Αμερικανίδας αντιπροέδρου Καμάλα Χάρις σε χώρες της Αφρικής.

Η αμηχανία είναι εμφανής και οι άστοχοι χειρισμοί δείχνουν την απουσία στρατηγικής ειρηνικής αποδοχής μιας πολυπολικής πραγματικότητας, με μόνη ορατή διέξοδο για την Ουάσιγκτον την αύξηση της έντασης σε όλα τα μέτωπά της και τον αυταρχισμό έναντι των συμμάχων της. Διότι δεν είναι πια μόνο το “στρατόπεδο των κακών” είναι και το στρατόπεδο των φίλων που φοβάται πως οι ΗΠΑ δεν μπορούν να διαχειριστούν με ρεαλισμό την πραγματικότητα.

Από λάθος σε λάθος

Η πρωτοφανής ποινική δίωξη του πρώην Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ (όχι γιατί κρατούσε στη βίλα του κρατικά απόρρητα έγγραφα) αλλά γιατί πλήρωσε τη σιωπή μιας πορνοστάρ για να μη δημοσιοποιήσει τη σχέση τους, δυστυχώς δεν αποτελεί τρανή επιβεβαίωση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης στη μεγάλη αυτή δημοκρατία, αλλά την αμηχανία όλου του αμερικάνικου συστήματος απέναντι στη ραγδαία κατάρρευση όλων των σχεδιασμών της διοίκησης Μπάιντεν και στην ταχεία ανάδυση στρατηγικών αντισυσπειρώσεων, έναντι των αμερικανικών γεωπολιτικών συμφερόντων.

Μοναδική επιτυχία για την Ουάσιγκτον η ανανέωση της αμερικανο-φιλιππινέζικης αμυντικής συμφωνίας, με την οποία οι ΗΠΑ θα έχουν χρήση σε τέσσερεις βάσεις που είναι κοντά στην Ταιβάν και στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.

Σε προηγούμενη ανάλυσή μας καταγράψαμε δύο δομικές αιτίες της ανορθολογικής πολιτικής των ΗΠΑ που σε συνδυασμό έχουν δραματικά αποτελέσματα στην εξωτερική πολιτική τους: Πρώτον, την κυρίαρχη ιδεολογία στις οικονομικο-πολιτικές ελίτ του “αμερικάνικου εξαιρετισμού”, η οποία συνίσταται στο ότι οι ΗΠΑ είναι ηθικά ανώτερη χώρα με μια αποστολή στην παγκόσμια τάξη πραγμάτων και δεύτερον, το ψυχαναλυτικό πρόβλημα της “άρνησης της πραγματικότητας” ήτοι της ταχείας εδραίωσης ενός πολυπολικού διεθνούς συστήματος, όπου οι ΗΠΑ δεν αποφασίζουν για τα πάντα.

Κάπως έτσι περάσαμε από την έκδοση του εντάλματος σύλληψης του Πούτιν, στη δήλωση της Αμερικανίδας πρέσβειρας στον ΟΗΕ σύμφωνα με την οποία η Ρωσία δεν θα έπρεπε να είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας. Αυτά στα λόγια. Στην πράξη, δηλαδή στον πόλεμο της Ουκρανίας, αυτό που συνέβη είναι πως το Μπακχμούτ έπεσε. Οι απώλειες και η εύλογη κόπωση των Ουκρανών είναι τέτοια που θρυλείται πως όχι μόνο δεν θα πραγματοποιήσουν αντεπίθεση τον Απρίλιο, αλλά και ότι ο Ζελένσκι θα οδηγηθεί σε συμβιβασμό με τους Ρώσους.

Παράλληλα, την ώρα που η πολεμική αεροπορία των ΗΠΑ ανακοίνωνε τη ματαίωση του προγράμματος υπερηχητικών πυραύλων ARRW μετά από αλλεπάλληλες αποτυχίες, η Βόρεια Κορέα ετοιμάζεται να αποστείλει 50.000 στρατιώτες και μηχανοκίνητες δυνάμεις για να πολεμήσουν στο πλευρό των Ρώσων στην Ουκρανία, έναντι –καθώς φαίνεται– παράδοσης ρωσικής τεχνολογίας κατασκευής πυραύλων τύπου Κρουζ.

Το παράξενο στην όλη αυτή κατάσταση που εγκυμονεί αδιανόητους κινδύνους, εσωτερικούς και εξωτερικούς, για τις ΗΠΑ είναι πως οι καταστάσεις οδηγούνται σε επικίνδυνες ατραπούς, δηλαδή στην επέκταση του πολέμου με πιθανότητες να εκτραπεί σε πυρηνικό.