Πύραυλος-νίντζα εναντίον Αλ Ζαουάχρι

Ο διάδοχος του Μπιν Λάντεν και “No 1” της Αλ Κάϊντα Αλ Ζαουάχρι, που σκοτώθηκε στο κρησφύγετό του στην Καμπούλ, έρχεται να προστεθεί στον κατάλογο ανώτατων στελεχών και της Αλ Κάιντα και του ISIS που οι Αμερικανοί έχουν εξοντώσει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Μετά το διάγγελμα του Αμερικανού προέδρου άρχισαν να αναδύονται όλο και περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την επιχείρηση, αλλά και επιλεγμένες φωτογραφίες.

Έτσι ήλθε και πάλι στην επικαιρότητα ο “πύραυλος νίντζα”, τον οποίο οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν για να σκοτώσουν τρομοκράτες, περιορίζοντας στο ελάχιστο τις παράπλευρες απώλειες. Αν και οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες αρχικά (το 2017) κρατούσαν τον εν λόγω πύραυλο, που εκτοξεύεται από drone, επτασφράγιστο μυστικό, σήμερα πλέον έχουν γίνει αρκετά στοιχεία για τον τρόπο που λειτουργεί.

Μετά την ειδική επιχείρηση στο Πακιστάν (κοντά στα σύνορα με το Αφγανιστάν), με την οποία οι Αμερικανοί εξόντωσαν τον Οσάμα μπιν Λάντεν, τώρα εξόντωσαν τον διάδοχό του Αϊμάν Αλ Ζαουάχρι, ενισχύοντας την παρακμιακή πορεία, στην οποία εδώ και αρκετό καιρό έχει εισέλθει η άλλοτε εμβληματική τζιχαντιστική οργάνωση. Και βέβαια, όπως συμβαίνει όταν σκοτώνεται ο αρχηγός, αυτόματα εγείρονται ερωτήματα για το ποιος θα τον διαδεχθεί.

Αφότου και ο τελευταίος Αμερικανός στρατιώτης είχε αναχωρήσει από το Αφγανιστάν, ο πρόεδρος Μπάϊντεν είχε εκδώσει την εξής ανακοίνωση: «Θα συνεχίσουμε την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στο Αφγανιστάν και σε άλλες χώρες. Απλά δεν χρειάζεται να βρισκόμαστε εγκλωβισμένοι σε πόλεμο επί εδάφους για να το κάνουμε». Πολλοί ήταν εκείνοι που τον είχαν ακούσει, ελάχιστοι, όμως, είχαν αντιληφθεί τί εννοούσε.

Η τακτική “over-the-horizon”

Στην πραγματικότητα, από το 2017 και μετά οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες έχουν στραφεί στην τακτική που αποκαλούν “over-the-horizon” (πέρα από τον ορίζοντα). Με τον τρόπο αυτό από απόσταση –συνήθως από ψηλά– και συλλέγουν πληροφορίες για τις κινήσεις ανώτατων στελεχών της ισλαμικής τρομοκρατίας και πραγματοποιούν χειρουργικές επιθέσεις εναντίθον του, κατά κανόνα από drones. Με άλλα λόγια, δεν χρειάζονται μόνιμη στρατιωτική παρουσία στο έδαφος.

Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα μυστικά έγγραφα που έχουν με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο δει το φως της δημοσιότητας τόσο επί κυβέρνησης Τραμπ, όσο και επί κυβέρνησης Μπάιντεν. Από αυτά προκύπτει ότι το ειδικό βάρος μετατοπίζεται στον ανταγωνισμό με τη Ρωσία και την Κίνα, με αποτέλεσμα να αφιερώνονται λιγότεροι πόροι στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Ο πύραυλος-νίντζα, πάντως, αναπτύχθηκε με άκρα μυστικότητα το 2017. Σύμφωνα με πληροφορίες είχε ξεκινήσει να σχεδιάζεται και να κατασκευάζεται επί προεδρίας Ομπάμα με στόχο την αποφυγή παράπλευρων απωλειών, κυρίως αμάχων, κατά τη διάρκεια επιθέσεων σε Αφγανιστάν, Πακιστάν, Ιράκ, Συρία, Σομαλία και Υεμένη.

Και εγένετο ο πύραυλος-νίντζα AGM-114 R9X! Δεν εκρήγνυται, αλλά εκτοξεύει έξι αιχμηρές λεπίδες, χτυπώντας και τεμαχίζοντας στόχους. Δεν βλάπτει άλλα άτομα και δεν προκαλεί υλικές καταστροφές πέραν του σημείου πρόσκρουσης. Σε αντίθεση με τα θραύσματα από έκρηξη, οι λεπίδες έχουν συγκεκριμένο μέγιστο βεληνεκές το μήκος τους. Μέχρι στιγμής δεν είναι σαφές αν οι λεπίδες εκτοξεύονται, ή απλώς αναπτύσσονται και παραμένουν στον κορμό του βλήματος. Φωτογραφία τμημάτων που ανασύρθηκαν μετά από πλήγμα δεν το ξεκαθαρίζουν.

Σε όλα τα μοντέλα του πυραύλου Hellfire το μπροστινό τμήμα έχει τα όργανα καθοδήγησης, το μεσαίο τμήμα είναι η πολεμική κεφαλή και το οπίσθιο τμήμα είναι ο κινητήρας. Το τμήμα ωφέλιμου φορτίου είναι περίπου 50 εκατοστά σε μήκος και υποθέτουμε ότι οι λεπίδες έχουν περίπου το ίδιο μήκος. Αυτές δημιουργούν μια φονική ζώνη διαμέτρου λίγο πάνω από ένα μέτρο, η οποία επιβεβαιώνεται και από φωτογραφίες οχημάτων που έχουν χτυπηθεί.

Στο προσκήνιο ο πύραυλος-νίντζα

Τόσο το Πεντάγωνο όσο και η CIA έχουν ήδη χρησιμοποιήσει επανειλημμένως τον πύραυλο-νίντζα, αρχικά κρύβοντας επιμελώς την ύπαρξή του, για την ακρίβεια τον τρόπο λειτουργίας του. Όπως φαίνεται από φωτογραφίες, ο πύραυλος R9X έχει καταφέρει συντριπτικό πλήγμα εναντίον οχημάτων-στόχων, διαπερνώντας την οροφή τους και κατακρεουργώντας τους επιβάτες.

Στις περισσότερες φορές είναι εμφανές ότι κάθετα με την κυρία οπή υπάρχουν περιμετρικά κάθετες τομές, οι οποίες δημιουργήθηκαν από τις λεπίδες. Οι φωτογραφίες δείχνουν επίσης ότι τα πληγέντα οχήματα δεν φέρουν ίχνη εκρήξεων. Δεν μπορεί, πάντως, να διακριβωθεί αν υπάρχει ανθρώπινη παρέμβαση στην τελική καθοδήγηση του πυραύλου προς το στόχο. Μια σειρά ανώτατων στελεχών της ισλαμικής τρομοκρατίας έχουν σκοτωθεί από επιθέσεις με τον συγκεκριμένο πύραυλο. Η ύπαρξή του όπλου αποκαλύφθηκε το 2019. Τότε είχε γίνει γνωστό για πρώτη φορά ότι η CIA είχε χρησιμοποιήσει έναν μυστικό πύραυλο για να εξοντώσει τρομοκράτες χωρίς έκρηξη, όπως είχε αναφέρει η Wall Street Journal στις 9 Μαΐου 2019.

Στην πραγματικότητα, ο πύραυλος-νίντζα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά δύο χρόνια νωρίτερα, τον Μάρτιο του 2017. Τότε, ένας από τους ανώτερους διοικητές της Αλ Κάιντα στη Συρία, ο Αμπού Μούσιν αλ Μάσρι, είχε σκοτωθεί από επίθεση με drone ενώ ταξίδευε σε αυτοκίνητο στο Ιντλίμπ. Κάποιες λεπτομέρειες του μυστηριώδους όπλου είχαν διαρρεύσει, με αποτέλεσμα ο πύραυλος να είχε ονομαστεί τότε “ιπτάμενος Ginsu” από ένα διάσημο τηλεοπτικό διαφημιστικό σποτ της δεκαετίας του 1980 για μαχαίρια κουζίνας που κόβουν καθαρά τα αλουμινένια κουτιά και παρέμεναν τέλεια αιχμηρά. Κάπως έτσι στη συνέχεια κέρδισε και το προσωνύμιο “πύραυλος-νίντζα”.

Πλήγματα στην Αλ Κάιντα

Ένας λογαριασμός κοινωνικής δικτύωσης που συνδέεται με την Αλ Κάιντα ήταν ο πρώτος που είχε αναφέρει την επίθεση, μιλώντας για «μυστηριώδεις συνθήκες» και «ένα νέο όπλο». Με τον ίδιο τρόπο είχε εξοντωθεί και ο Κασάμ Αλ Ουρντούνι που ήταν ο γενικός στρατιωτικός διοικητής του Horas al-Din, της συριακής τρομοκρατικής οργάνωσης που λειτουργεί σαν θυγατρική της Αλ Κάϊντα.

Από αέρος χτυπήθηκε και ο Μπιλαλ Αλ Σανάνι, διοικητής του στρατού της ερήμου της Αλ Κάϊντα. Αυτόπτες μάρτυρες είχαν κάνει λόγο για «ένα αποτρόπαιο θέαμα με έναν τεμαχισμένο άνδρα και καμία έκρηξη». Και οι δύο ισλαμιστές τρομοκράτες ήταν Ιορδανοί. Τον Δεκέμβριο του 2019, οι Αμερικανοί είχαν σκοτώσει στο Ιντλίμπ με τον ίδιο τρόπο τον Ιορδανό Αμπού Καντίγια αλ Ουρντουνίγι, ανώτερο διοικητή της Αλ Κάιντα στη Συρία. Το αυτοκίνητο του Αμπού Καντίγια είχε χτυπηθεί επίσης με πύραυλο AGM-114 R9X Hellfire.

Παρόμοιες στοχευμένες επιθέσεις είχαν πραγματοποιηθεί και πριν το 2011 και την εξόντωση του Οσάμα Μπιν Λάντεν, αλλά εκείνες είχαν πραγματοποιηθεί από ειδικούς πράκτορες επί του εδάφους. Μπορεί ο πύραυλος-νίντζα να μην ήταν τότε διαθέσιμος, αλλά οι Αμερικανοί είχαν ήδη μετατοπιστεί προς τη χρήση drone γι’ αυτές τις επιχειρήσεις. Με αυτό τον τρόπο είχαν σκοτώσει δεκάδες ανώτερα και μεσαία στελέχη της Αλ Κάιντα και του ISIS σε Αφγανιστάν, βορειοδυτικό Πακιστάν και Συρία.

Οι στοχευμένες δολοφονίες ανώτατων στελεχών της ισλαμικής τρομοκρατίας είχε αναγορευθεί για πολλά χρόνια σε κεντρική συνιστώσα της αντιτρομοκρατικής εκστρατείας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησαν την ίδια τακτική όχι μόνο στο Αφγανιστάν και στη Συρία, αλλά και στη Νότια Ασία Μέση Ανατολή και Αφρική. Το ίδιο κάνει εδώ και πολλά χρόνια και το Ισραήλ για να κάμψει τις παλαιστινιακές οργανώσεις που χρησιμοποιούν τρομοκρατικές μεθόδους, αλλά και τη λιβανέζικη Χεζμπολάχ.

Οι δυνάμεις ασφαλείας της Ζιμπάμπουε στόχευσαν την “Αφρικανική Λαϊκή Ένωση της Ζιμπάμπουε” με έδρα το εξωτερικό και με αντάρτικές ομάδες στο εσωτερικό. Επικαλούμενη αξιωματούχους του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας, η Wall Street Journal έγραψε ότι ο πύραυλος Hellfire έχει χρησιμοποιηθεί μισή ντουζίνα φορές, μεταξύ άλλων σε επιχειρήσεις στη Λιβύη, τη Συρία, το Ιράκ, την Υεμένη και τη Σομαλία.

Η εξόντωση Ζαουάχρι

Η εξόντωση του ηγέτη της Αλ Κάιντα Αϊμάν Αλ Ζαουάχρι σηματοδοτεί εξελίξεις σε ό,τι αφορά στην περαιτέρω πορεία της τρομοκρατικής οργάνωσης. Ο Ζαουάχρι δεν είχε ποτέ το ηγετικό χάρισμα του Μπιν Λάντεν. Αναφέρεται ότι είχε εύθραυστη υγεία και κρυβόταν για περισσότερο από μια δεκαετία. Ήταν πεισματάρης, απόλυτος και αδυνατούσε να ακούσει συμβουλές ή να δεχθεί τα λάθη του.

Εδώ και χρόνια δεν ασχολιόταν με τις καθημερινές ανάγκες της οργάνωσης, περιοριζόμενος σε μία γενική εποπτεία. Η πραγματική του συμβολή έγκειται στο ότι διατήρησε ανέπαφα την ταυτότητα και την εικόνα της Αλ Κάιντα μετά την εκτέλεση του Μπιν Λάντεν. Η αλήθεια είναι ότι η εντυπωσιακή άνοδος του ISIS είχε επισκιάσει για χρόνια την Αλ Κάιντα, με αποτέλεσμα τη μετατόπιση μεγάλου αριθμού τζιχαντιστών και τοπικών ισλαμιστικών οργανώσεων προς αυτό.

Οι αλλεπάλληλες ήττες του ISIS στο Ιράκ και στη Συρία από τους Κούρδους μαχητές, ωστόσο, συρρίκνωσαν το άλλοτε πραγματικό ισλαμικό κράτος και τραυμάτισαν το αρχικό κύρος και την ακτινοβολία του στους απανταχού ισλαμιστές. Σήμερα, μπορεί η Αλ Κάιντα να μην έχει ανακτήσει την επιχειρησιακή της αποτελεσματικότητα, αλλά παραμένει αξιόμαχη και κυρίως έχει διευρύνει το πεδίο της δράσης της.

Παραμένει, λοιπόν, ένα ισχυρό τρομοκρατικό δίκτυο με τοπικές θυγατρικές σε όλη τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Ομάδες όπως η Hurras al-Din στη Συρία, η al-Shabab στη Σομαλία και η al-Qaeda στην Αραβική Χερσόνησο και στην Υεμένη είναι ικανές να διεξάγουν επιχειρήσεις κατά αμερικανικών στόχων. Το γεγονός, μάλιστα, ότι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ αναγκάστηκαν να αποσυρθούν άρον-άρον από το Αφγανιστάν, ουσιαστικά ηττημένοι, έχει τροφοδοτήσει μία νέα δυναμική στο χώρο του τζιχαντισμού, τα αποτελέσματα της οποίας δεν τα έχουμε δει ακόμα.

Δεν αποκλείεται ο νέος αρχηγός της Αλ Κάιντα να εγκαταλείψει την προσεκτική και πιο μετρημένη στρατηγική που είχε υιοθετήσει ο εκτελεσθείς Αλ Ζαουάχρι, υιοθετώντας πιο επιθετικές πρακτικές. Σ’ αυτό πρέπει να προστεθεί το γεγονός ότι ανασυγκροτείται εν μέρει και το ISIS, το παρακλάδι του οποίου στο Αφγανιστάν (ISIS-K) θεωρείται πιο ακραίο από τους ακραίους. Οι Ταλιμπάν είναι σε ανοιχτό πόλεμο με το αφγανικό παρακλάδι του ISIS, το οποίο πραγματοποιεί μια σειρά από αιματηρές επιθέσεις.

Ο πιθανός διάδοχος

Η Αλ Κάϊντα δεν πρόκειται να μείνει ακέφαλη. Πιθανότερος διάδοχος του Αλ Ζαουάχρι θεωρείται ο Σαϊφ Αλ Αντέλ, ένας πρώην Αιγύπτιος κομάντο. Πρόκειται για έναν από τους τελευταίους επιζώντες της ιδρυτικής γενιάς της Αλ Κάιντα. Οι δυνάμεις της οργάνωσης, πάντως, είναι πιο αραιές, αλλά γεωγραφικά πιο εκτεταμένες σε σύγκριση με αυτό που ίσχυε πριν από είκοσι χρόνια.

Ο Σαϊφ Αλ Αντέλ έχει κερδίσει το προσωνύμιο “ξίφος της δικαοσύνης”. Οι φωτογραφίες του είναι μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, ενώ λέγεται ότι έχει μετατραπεί σε μάστερ των μεταμφιέσεων. Είχε σκηνοθετήσει τον θάνατό του στις αρχές του 2020. Την περίοδο που βρισκόταν στο Ιράν είχε τεθεί σε κατ’ οίκον εγκλεισμό, όντας σε κόντρα με το καθεστώς. Πιθανολογείται ότι κατέφυγε πρόσφατα στο Αφγανιστάν, εγκαταλείποντας μυστικά το Ιράν.

Ο συγγραφέας Αλί Σουφάν που έχει ασχοληθεί με την τρομοκρατική οργάνωση και τα άτομα που αποτελούσαν τον στενό ηγετικό πυρήνα της υπό τον Μπιν Λάντεν, έχει συνθέσει το προφίλ του. Τον έχει περιγράψει ως σκληροπυρηνικό μαχητή, στρατηγικό μυαλό και κάποιον που έχει σημαντικές διασυνδέσεις σε πολλές χώρες. Το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής του είναι απολύτως αφιερωμένο στην Αλ Κάϊντα. Ζει και αναπνέει γι’ αυτήν.

Είναι εκείνος που οργάνωσε πολύνεκρες επιθέσεις στη Σομαλία και σε άλλες χώρες της Ανατολικής Αφρικής. Όταν δρα, το κάνει με απόλυτη σκληρότητα. Είναι, όμως, και πραγματιστής. Δεν αφήνει το πάθος του να τον κυριεύσει. Για πολλά χρόνια λειτούργησε σαν μέντορας του Αμπου Μουσάμπ Αλ Ζαρκάουι που είχε διατελέσει αρχηγός της Αλ Κάϊντα στο Ιράκ και ήταν εκ των ιδρυτών του ISIS.

Άλλοι στην λίστα διαδοχής

Άλλοι πιθανοί στη λίστα διαδοχής είναι ο γαμπρός του αλ Ζαουάχρι, Αμπντάλ Ραχμάν αλ Μαγκρέμπι. Σε έγγραφα που οι Αμερικανοί είχαν πάρει από το κρησφύγετο του Μπιν Λάντεν, υπήρχαν και σημειώσεις για τον Μαγκρέμπι. Τον παρουσίαζαν ως κάποιον με «υψηλό ήθος και έμπιστο. Μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό και να είναι υπομονετικός. Η ιδεολογία του είναι συνετή και έχει εξαιρετική επίγνωση των καταστάσεων».

Σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, «αναμενόταν κάποια στιγμή να διαδραματίσει ρόλο στην διαχείριση των υποθέσεων της Αλ Κάιντα παγκόσμια». Δεν αποκλείεται, όμως, να αναλάβει τα ηνία ο Αλγερινός Γιαζίντ Μεμπράκ, που είναι επίσης ηγετικό στέλεχος στο Ισλαμικό Μαγκρέμπ, ενώ υποψήφιος είναι και ο Σομαλός Άχμεντ Ντιρίγιε, αρχηγός της εξτρεμιστικής οργάνωσης Αλ Σαμπάμπ. Για την Αλ Κάιντα, ο διορισμός ενός ηγέτη από την Αφρική θα ήταν “πολιτισμικό άλμα”. Γνώστες της Αλ Κάιντα υποστηρίζουν ότι τα ηγετικά στελέχη από τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο έχουν την τάση να περιφρονούν τις αφρικανικές θυγατρικές και τα στελέχη που προέρχονται από αυτές.

Όποιος κι αν επιλεγεί θα είναι ο τρίτος αρχηγός της Αλ Κάιντα. Ο αλ Ζαουάχρι είχε χριστεί διάδοχος από τον Μπιν Λάντεν, αλλά χρειάστηκε χρόνο για να συγκεντρώσει το “μπαγιάτ”, τον όρκο πίστης των μελών του Συμβουλίου της τρομοκρατικής οργάνωσης. Εκτιμάται ότι ο όρκος πίστης θα αρχίσει να δίνεται τις επόμενες εβδομάδες, όποιος κι αν επιλεγεί ως αρχηγός. Εντωμεταξύ, οι Αμερικανοί παραμένουν σε ετοιμότητα, αναμένοντας την εκλογή νέου αρχηγού και το πως αυτός θα πολιτευθεί, έτσι ώστε να αρχίσουν να εργάζονται για την εξόντωσή του…