“Ρουά ματ” στον Ερντογάν ετοιμάζει η αντιπολίτευση

Μπορεί ο Ερντογάν να παριστάνει το λιοντάρι σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο και τμήμα της Μέσης Ανατολής και της Ευρασίας, στο εσωτερικό, ωστόσο, εντείνονται οι αντιδράσεις για τις πολιτικές του για την οικονομία, την αντιμετώπιση της πανδημίας και φυσικών καταστροφών, αλλά και για το Κράτος Δικαίου και τις πολιτικές ελευθερίες. Τα μηνύματα που του στέλνει, άλλωστε, σύσσωμη η αντιπολίτευση, δεν είναι και τα καλύτερα που θα περίμενε.

Την ώρα που δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μειώνεται η υποστήριξη των πολιτών προς την κυβερνητική συμμαχία (ναι γίνεται και στην Τουρκία του Ερντογάν), έξι κόμματα της τουρκικής αντιπολίτευσης διευρύνουν τη συνεργασία τους με βασικό στόχο να νικήσουν τον Τούρκο πρόεδρο και το κόμμα του στις εκλογές του 2023. Το κακό μάλιστα για τον “σουλτάνο” είναι ότι κινούνται πάνω σε μια ήδη πετυχημένη συνταγή, με την οποία έπληξαν τον Ερντογάν και το ΑΚΡ (το κόμμα του) στις δημοτικές εκλογές του 2019.

Στο πλαίσιο αυτό αντιπροσωπείες των έξι αντιπολιτευόμενων κομμάτων πραγματοποίησαν την περασμένη Τρίτη νέα συνάντηση, την τρίτη κατά σειρά, ενώ πλέον σχεδιάζουν συναντήσεις σε εβδομαδιαία βάση. Το γεγονός αυτό δείχνει από μόνο του ότι στην Τουρκία είναι σε εξέλιξη διεργασίες για τη δημιουργία ενός αντι-Ερντογάν μετώπου, το οποίο θα επιδιώξει να συσπειρώσει τους δυσαρεστημένους και να φέρει την ανατροπή.

Σε κλοιό ο Ερντογάν

Οι συνομιλίες μεταξύ των έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης έχουν περάσει μάλιστα στις διεργασίες για τον εντοπισμό κοινών αρχών, όπως δήλωσαν μέλη των αντιπροσωπειών που μετέχουν σε αυτές. Δεν επικεντρώνουν, ωστόσο, στην επιδίωξη μιας συμφωνίας για κοινό υποψήφιο πρόεδρο απέναντι στον Ερντογάν. Και αυτό γιατί, προτεραιότητά τους είναι μάλλον να αποδομήσουν το προεδρικό σύστημα που εισήγαγε ο “σουλτάνος” το 2018 και να επιστέψει η χώρα σε ένα κοινοβουλευτικό σύστημα.

Το σκεπτικό αυτό προκαλεί αντιδράσεις από την πλευρά του ΑΚΡ, στελέχη του οποίου υποστηρίζουν ότι το προεδρικό, ελέω Ερντογάν, σύστημα λειτουργεί και ότι μια επιστροφή στο κοινοβουλευτικό σύστημα θα ενίσχυε και πάλι την πολιτική αστάθεια. Αντιθέτως τα κόμματα της αντιπολίτευσης υποστηρίζουν ότι ένα ενισχυμένο κοινοβουλευτικό σύστημα θα ενέπνεε περισσότερη εμπιστοσύνη από την “ενός ανδρός αρχή” του Ερντογάν.

Σημειώνεται ότι στα έξι κόμματα του αντι-Ερντογάν μετώπου δεν μετέχει το φιλοκουρδικό HDP. Το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης στην Τουρκία έχει δηλώσει ότι δεν επιδιώκει να ενταχθεί σε συμμαχίες. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν θέλει την αλλαγή του υφιστάμενου καθεστώτος. Η συμμετοχή του άλλωστε θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή για προπαγάνδα από την πλευρά του Ερντογάν.

Δοκιμασμένη συνταγή

Η συσπείρωση της τουρκικής αντιπολίτευσης, η οποία ξεκίνησε από τη συμμαχία του δεξιού κόμματος IYI και του κεντροαριστερού CHP στις δημοτικές εκλογές του 2019  και είχε ως αποτέλεσμα την ήττα του Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, με τη συμμετοχή και άλλων κομμάτων δείχνει πλέον περισσότερο συντονισμένη. Δείχνει όμως και περισσότερο ικανή για σοβαρές παρεμβάσεις στην κεντρική πολιτική σκηνή της χώρας, γεγονός που αυξάνει την πίεση στον Τούρκο πρόεδρο.

Σε αυτό, καθοριστικό ρόλο παίζουν δύο παράμετροι. Πρώτον ότι στην συμμαχία των έξι, μετέχουν πρώην στενοί συνεργάτες του Ερντογάν: ο πρώην πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου, με το Κόμμα του Μέλλοντος, και ο πρώην υπουργός Οικονομίας Αλί Μπαμπατζάν, με το Κόμμα Deva.

Δεύτερη σημαντική παράμετρος είναι η μείωση της υποστήριξης προς την κυβερνητική συμμαχία που καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις. Συγκεκριμένα το AKP εμφανίζεται να συγκεντρώνει ποσοστό 31-33%, σχεδόν δέκα μονάδες κάτω από το 42,6% που είχε στις βουλευτικές εκλογές του 2018, ενώ το εθνικιστικό MHP, που μετέχει στην κυβέρνηση συγκεντρώνει 8-9%, έναντι 11,1% που έλαβε στις εκλογές. Με αυτά τα ποσοστά όμως, ο Ερντογάν χάνει τον έλεγχο του κοινοβουλίου στις επόμενες εκλογές.