“Τρύπα” στο Πεντάγωνο ή επιχείρηση παραπληροφόρησης;

Σωρεία απορρήτων αμερικανικών εγγράφων διέρρευσαν σε διάφορες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης στα τέλη της περασμένης εβδομάδας. Τα έγγραφα περιέχουν πληροφορίες που συνέταξε το Κοινό Επιτελείο στο Πεντάγωνο. Τα ενημερωτικά δελτία περιέχουν πληροφορίες από υπηρεσίες πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένης της CIA και της NSA. Τα έγγραφα δείχνουν το βαθμό στον οποίο οι Αμερικανοί ελέγχουν την Ουκρανία, αλλά και ότι οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες έχουν διεισδύσει στη Ρωσία.

Δείχνουν επίσης την ικανότητα της Ουάσιγκτον να αξιολογεί τον στρατιωτικό σχεδιασμό και τον σχεδιασμό πληροφοριών της Μόσχας. Οι New York Times, που πρωτοανέφεραν τη διαρροή, έγραψαν ότι τα έγγραφα δείχνουν ότι «σχεδόν κάθε ρωσική υπηρεσία ασφαλείας έχει αλωθεί από τις ΗΠΑ με κάποιο τρόπο». Η πηγή των διαρροών δεν είναι ακόμη σαφής. Το Reuters ανέφερε ότι τρεις Αμερικανοί αξιωματούχοι που δεν κατονομάζονται είπαν ότι Ρωσία ή φιλορωσικά στοιχεία είναι πιθανόν πίσω από τουλάχιστον την πρώτη παρτίδα διαρροών.

Δεν είναι ακόμη σαφές εάν όλο το υλικό που εμφανίζεται στο διαδίκτυο είναι πραγματικό, αν και μη κατονομαζόμενοι Αμερικανοί αξιωματούχοι είπαν στο CNN και στους New York Times ότι τα έγγραφα φαίνεται να είναι αληθινά. Ωστόσο, κάποιοι έχουν σημειώσει ότι ακόμη και αν τα έγγραφα είναι αυθεντικά, ορισμένες από τις πληροφορίες που περιέχουν ενδέχεται να έχουν αλλοιωθεί.

Οι εκτιμήσεις για τους θανάτους Ρώσων στρατιωτών, για παράδειγμα, είναι σημαντικά χαμηλότερες από αυτές που δίνει επισήμως η Ουάσιγκτον και το Κίεβο, ενώ αντιστρόφως οι εκτιμήσεις για τους θανάτους Ουκρανών είναι πολύ υψηλότερες από αυτές που δίνουν η Ουάσινγκτον και το Κίεβο. Αυτό, ωστόσο, μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι για προπαγανδιστικούς λόγους δημοσίως λένε άλλα από αυτά που γράφουν στα υπηρεσιακά έγγραφα.

Ουκρανοί αξιωματούχοι είπαν την Κυριακή ότι οι διαρροές ήταν συνηθισμένο παιχνίδι των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών. Ο σύμβουλος του Ζελένσκι, Μικαΐλο Ποντόλιακ, έγραψε στο Twitter: «Παίρνετε αδιαβάθμητες ενημερώσεις, προσθέστε ψεύτικες πληροφορίες ή ορισμένα τμήματα υποκλοπών και δημοσιεύστε τα σε κοινωνικά δίκτυα και [έτσι] νομιμοποιείται τη “διαρροή”». Στην πραγματικότητα, ωστόσο, καμία επίσημη αμερικανική πηγή δεν έχει δηλώσει ότι πρόκειται για πλαστά έγγραφα κι αυτό λέει πολλά.

Τι υπάρχει στα Pentagon Papers

Ορισμένα έγγραφα μοιάζουν με καθημερινές απόρρητες ενημερώσεις από το Γενικό Επιτελείο στο Πεντάγωνο και φαίνεται να περιγράφουν λεπτομερώς τη βοήθεια των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων και σημειώσεων για την παράδοση όπλων. Τα έγγραφα για τη Ρωσία και την Ουκρανία δεν φαίνεται να περιλαμβάνουν αναλυτικές λεπτομέρειες για τον πόλεμο ή τα σχέδια μιας αναμενόμενης ουκρανικής επίθεσης. Υπάρχουν, ωστόσο, συγκεκριμένες αναφορές στη διάταξη της ουκρανικής αεράμυνας κι όχι μόνο.

Σύμφωνα με τους New York Times τα έγγραφα δείχνουν επίσης ότι οι ΗΠΑ κατασκόπευαν όχι μόνο Ρώσους αλλά και Ουκρανούς αξιωματούχους σε μια προσπάθεια να έχουν ακριβή εικόνα της δυναμικής του πολέμου. Περιλαμβάνονται αναλύσεις των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ –με βάση απόρρητες πηγές– για τη Ρωσία και άλλες χώρες, σύμφωνα με την Washington Post. Ορισμένα κείμενα δείχνουν πώς οι ΗΠΑ παρακολουθούν τις ρωσικές δυνάμεις με δορυφόρους, ενώ φαίνεται και από ποιες ρωσικές υπηρεσίες η CIA έχει στρατολογήσει κατασκόπους.

Το Ισραήλ αρνήθηκε την Κυριακή τον ισχυρισμό που υπάρχει στα έγγραφα ότι οι ηγέτες της Μοσάντ είχαν ενθαρρύνει το προσωπικό της υπηρεσίας και τους Ισραηλινούς πολίτες να συμμετάσχουν στις διαδηλώσεις του περασμένου μήνα κατά των προτεινόμενων δικαστικών μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης Νετανιάχου. Ένα άλλο έγγραφο περιγράφει συζητήσεις μεταξύ Νοτιοκορεατών αξιωματούχων σχετικά με την πίεση των ΗΠΑ προς τη Σεούλ να αλλάξει την πολιτική της και να προμηθεύσει όπλα στην Ουκρανία, σύμφωνα με το Reuters.

Τι λέει το Πεντάγωνο

Η αναπληρώτρια εκπρόσωπος Τύπου στο Πεντάγωνο Σαμπρίνα Σινχ δήλωσε την Παρασκευή ότι το Υπουργείο Άμυνας «ελέγχει ενεργά το θέμα και το έχει επίσημα παραπέμψει στο Υπουργείο Δικαιοσύνης για έρευνα». Ένας Αμερικανός αξιωματούχος είπε στο Associated Press ότι ακόμη και αν τα έγγραφα είναι απολύτως αυθεντικά, οι πληροφορίες που περιέχουν έχουν πιθανώς ελάχιστη αξία, επειδή η Ρωσία θα γνώριζε ήδη ή θα μπορούσε να μάθει πολλά από τις πληροφορίες που περιείχαν. Άλλοι έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι η παραβίαση θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ασφάλεια των ΗΠΑ.

Επί του παρόντος, Αμερικανοί αξιωματούχοι εργάζονται για να αφαιρέσουν το υλικό από τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, στις οποίες αναρτήθηκαν, σύμφωνα με την Voice of America. Η διαρροή εγείρει σειρά ερωτημάτων για τις αμερικανικές υπηρεσίες ασφαλείας, με πρώτο θέμα το πώς μπήκαν στη δημόσια σφαίρα τα έγγραφα, ποιος έχασε τον έλεγχο ή αν ήταν κάποιος που ήθελε με τη δημοσιοποίηση να πληροφορήσει τους Ρώσους ή ήταν κάποιος που τα έχασε από απροσεξία ή με κάποιο τρόπο κλάπηκαν ή υπεξαιρέθηκαν. Η γκάμα πιθανοτήτων προς το παρόν είναι ευρεία.

Ένα σοβαρότερο θέμα είναι η εμπιστοσύνη που έχουν στις ΗΠΑ οι σύμμαχοί τους. Οι Ουκρανοί, που –σύμφωνα με Αμερικανούς συνεργάτες τους– είναι απρόθυμοι να μοιράζονται πληροφορίες, μπορεί να γίνουν ακόμη πιο μυστικοπαθείς και δύσπιστοι. Το ΝΑΤΟ αρνήθηκε να σχολιάσει τις διαρροές. Ο Άντρι Γιουσόφ της Διεύθυνσης Πληροφοριών του Ουκρανικού Υπουργείου Άμυνας προσπάθησε να υποβαθμίσει τις ανησυχίες που εκφράζονται στα έγγραφα σχετικά με τις προμήθειες πυρομαχικών στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, καθώς και για τις δυνατότητες της ουκρανικής αεράμυνας. Δήλωσε ότι «δεν είναι μυστικό ότι η Ουκρανία κάνει ερωτήσεις για αεροπορία, άρματα, πυρομαχικά και άλλα».

Ωστόσο, ο ίδιος ο Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι αυτός και το επιτελείο του είχαν σύσκεψη με σκοπό να αποτρέψουν διαρροές των αμυντικών σχεδίων της Ουκρανίας. Οι New York Times αναφέρουν επίσης ότι άλλα έγγραφα από το Πεντάγωνο υποδηλώνουν ότι οι ΗΠΑ κατασκοπεύουν το Ισραήλ και τη Νότια Κορέα και περιλαμβάνουν λεπτομέρειες θεμάτων ασφάλειας για τη Μέση Ανατολή και την Κίνα. Αξιωματούχος της προεδρίας της Νότιας Κορέας ανακοίνωσε ότι η Νότια Κορέα σχεδιάζει να συζητήσει τη διαρροή με την Ουάσινγκτον. Αρνήθηκε, όμως, να σχολιάσει οποιεσδήποτε λεπτομέρειες.

Το Ισραήλ άσκησε κριτική για το περιεχόμενο των εγγράφων που το αφορούν, ειδικά στην προαναφερθείσα πληροφορία ότι ανώτατα στελέχη της Μοσάντ υποδαύλισαν τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. «Η έκθεση που δημοσιεύτηκε στον αμερικανικό Τύπο είναι ψευδής και χωρίς καμία απολύτως βάση», ανάρτησε το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού. «Η Μοσάντ και οι ανώτεροι αξιωματούχοι της δεν ενθαρρύνουν –και δεν ενθάρρυναν– το προσωπικό της υπηρεσίας να συμμετάσχει στις διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης, σε πολιτικές διαδηλώσεις ή σε οποιαδήποτε πολιτική δραστηριότητα», προσέθεσε.

Όσον αφορά τα έγγραφα που διέρρευσαν από το Πεντάγωνο, το τι είναι πραγματικό και τι είναι παραπληροφόρηση δεν είναι ακόμη πλήρως σαφές. Όλα, ωστόσο, δείχνουν πως πρόκειται για διαρροή, χωρίς να αποκλείεται και το ενδεχόμενο να πρόκειται για στημένη επιχείρηση παραπληροφόρησης εκ μέρους των ίδιων των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών. Είναι ξεκάθαρο, άλλωστε, ότι μαίνεται πόλεμος πληροφοριών και από τις δύο πλευρές και από Δύση και από Ρωσία. Γι’ αυτό και επιβάλλεται προσοχή.