“Ζάεφ ή χάος”! – Παραιτήθηκε παραμένοντας!

H πολυαναμενόμενη παραίτηση του Ζόραν Ζάεφ από την πρωθυπουργία που έχει προκαλέσει πολιτική κρίση στη Βόρεια Μακεδονία, τελικά δύσκολα θα συμβεί καθώς το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SDSM) του ζήτησε να την αναβάλει επ’ αόριστον. Συνεπώς, το μέλλον της κυβέρνησης Ζάεφ αναμένεται να εξαρτηθεί από την αυριανή συζήτηση για την πρόταση μομφής που έχει καταθέσει το εθνικιστικό κόμμα VMRO-DPMNE και οι σύμμαχοί του.

Όμως, οι εύθραυστες πολιτικές ισορροπίες και οι εθνοτικές διαφορές δεν οδηγούν σε ασφαλή συμπεράσματα για το αν θα επέλθει τελικά η πτώση της κυβέρνησης Ζάεφ. Ενδέχεται η συζήτηση για την πρότασης μομφής να μην γίνει αύριο και να μεταφερθεί για το Σάββατο. Η αιτία έχει να κάνει με την αντίδραση βουλευτή της “Συμμαχίας για την Αλβανία-Εναλλακτική” του Σκεντέρ Ρετζέπι να μην συμπεριλαμβάνεται η υπογραφή του στην ίδια λίστα με το εθνικιστικό κόμμα “Αριστερά” που έχει αντιαλβανική πολιτική και είναι πιθανόν αύριο να κατατεθεί νέα πρόταση μομφής.

Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του VMRO-DPMNE κάλεσε το Ρετζέπι να καταθέσει μόνος του πρόταση μομφής κατά του κυβερνητικού συνασπισμού, σαν συμβιβαστική λύση, με μόνο στόχο την πτώση Ζάεφ. Η κατάσταση μέχρι στιγμής, δεν είναι και τόσο ξεκάθαρη καθώς απαιτείται να ψηφίσουν 61 βουλευτές από τους 120 του Κοινοβουλίου για να εγκριθεί η πρόταση μομφής.

Ωστόσο, ο Ζάεφ εμφανίζεται σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης, ότι δεν έχει σκοπό να παραιτηθεί, ότι θα προσπαθήσει να διατηρηθεί στην εξουσία και να διευρύνει την κυβερνητική πλειοψηφία. Παράλληλα, επιμένει ότι υπάρχει πιθανότητα να υπάρξει σημαντική πρόοδο τον Δεκέμβριο στην αντιπαράθεση της Βόρειας Μακεδονίας με τη Βουλγαρία εξαιτίας του βέτο που έχει επιβάλλει στην ΕΕ.

Ταυτόχρονα, η Κεντρική Επιτροπή του SDSM κάλεσε ομόφωνα τον Ζάεφ να αναβάλει την παραίτησή του, που είχε ανακοινώσει μετά την ήττα που υπέστη στις τοπικές εκλογές. Το στέλεχος του κόμματος SDSM Πέρο Κοσταντίνοφ δήλωσε ότι «τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, έχοντας κατά νου τις εξελίξεις στη χώρα και την κατάσταση που βρίσκεται η Βόρεια Μακεδονία, σε αυτή αποφάσισε και πρότεινε ομόφωνα στον πρωθυπουργό να αναβάλει επ’ αόριστον την παραίτησή του, μέχρι την εξομάλυνση της κατάστασης».

Η στρατηγική Ζάεφ

Ο Ζάεφ επιδιώκει να πείσει τους πολίτες της χώρας του και τη Δύση, ότι είναι ο μόνος ηγέτης που διασφαλίζει τη σταθερότητα στη Βόρεια Μακεδονία και στην ευρύτερη περιοχή. Ο ευρωπαϊκός του προσανατολισμός και ότι καλλιεργεί την εικόνα ενός ηγέτη που συμβιβάζεται τον κάνει προβλέψιμο για ΕΕ και ΗΠΑ, σε αντίθεση με τον εθνικιστή ηγέτη του VMRO-DPMNE Κρίστιαν Μιτσκόσκι, που έχει κάνει διφορούμενες δηλώσεις για τη Συμφωνία των Πρεσπών και βάζει “κόκκινες γραμμές” στα εθνικά θέματα, ιδιαίτερα στη διαμάχη με τη Βουλγαρία.

Η δήλωση του πρωθυπουργού για παραίτηση ενδέχεται να αποτελεί μέρος μια στρατηγικής του που να δείχνει ότι δεν υπάρχουν αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις μετά από αυτόν. Ο Ζάεφ φαίνεται να ποντάρει στις Βρυξέλλες που θεωρούν ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της ΕΕ με την Βόρεια Μακεδονία, πρέπει να ξεκινήσουν το Δεκέμβριο. Άλλωστε, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν έχει δηλώσει ότι η έλλειψη απόφασης για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία θέτει σε κίνδυνο τη θέση της ΕΕ στην περιοχή και ότι έχει αρνητικό αντίκτυπο στην αξιοπιστία της.

Όμως, για να αρχίσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις πρέπει να προχωρήσει σε άρση του βέτο η Βουλγαρία που το έχει επιβάλει εξαιτίας των εθνοτικών, γλωσσικών και ιστορικών διαφορών. Η πολιτική κατάσταση στη Βόρεια Μακεδονία παραμένει έκρυθμη και το τοπίο είναι, μέχρι στιγμής, θολό. Οι αντίπαλες πλευρές εκτός από τις δηλώσεις που εντάσσονται στο πλαίσιο της επικοινωνιακής στρατηγικής κινούνται και παρασκηνιακά καθώς οι ψήφοι για την έγκριση της πρότασης μομφής είναι στο όριο. Επιπλέον, δεν μπορεί να αποκλειστεί και  το ενδεχόμενο να ασκεί πιέσεις και ξένος παράγοντας καθώς υπάρχουν μεγάλα συμφέροντα που διακυβεύονται.