Σχεδόν ταυτόχρονες εκρήξεις σε ρωσικά διυλιστήρια σε Ουγγαρία και Ρουμανία

Η πρώτη έκρηξη σημειώθηκε στις 20 Οκτωβρίου στις 11:30 π.μ. στο διυλιστήριο Petrotel Lukoil στην ρουμανική πόλη Πλοϊέστι. Η δεύτερη έπληξε την ουγγρική πόλη Σατζαλομπάτα, νότια της Βουδαπέστης, τη νύχτα της 21ης ​​Οκτωβρίου, στο διυλιστήριο της εταιρείας MOL.

Εκπρόσωποι της Petrotel Lukoil δήλωσαν στο ρωσικό πρακτορείο TASS ότι οι εργασίες στο διυλιστήριο είχαν ήδη ανασταλεί για προγραμματισμένη συντήρηση, πριν από την έκρηξη. Η έκρηξη συνέβη ενώ εργολάβοι της Felbermayer SRL εκτελούσαν εργασίες στο βιομηχανικό αποχετευτικό σύστημα. Ως αποτέλεσμα, ένας από τους εργολάβους, ένας 58χρονος άνδρας, τραυματίστηκε όταν ένα τσιμεντένιο κάλυμμα εκτινάχτηκε και τον χτύπησε. Ο άνδρας νοσηλεύεται με τραύματα στο πρόσωπο και τα πόδια.

Οι αρχές έχουν ξεκινήσει ποινική έρευνα για το περιστατικό. Η Petrotel Lukoil τόνισε ότι δεν υπήρξε περιβαλλοντική ζημιά ή διαταραχή στις λειτουργίες του διυλιστηρίου. Το διυλιστήριο MOL στη Százhalombatta, η μεγαλύτερη εγκατάσταση επεξεργασίας πετρελαίου της Ουγγαρίας, χρησιμοποιεί επίσης ρωσικό αργό πετρέλαιο.

«Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες δεν υπάρχουν ενδείξεις εξωτερικής επιρροής», δήλωσε ο Krisztián Pulai, Διευθυντής Παραγωγής του Ομίλου MOL. Η εκπρόσωπος της εταιρείας κάλεσε το κοινό να «σταματήσει να κάνει εικασίες» για δολιοφθορά και επιβεβαίωσε ότι κανείς δεν τραυματίστηκε. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν διαβεβαίωσε τους πολίτες ότι η χώρα παραμένει «ασφαλώς εφοδιασμένη με καύσιμα».

Το διυλιστήριο Százhalombatta είναι ένας βασικός κόμβος τόσο στο ουγγρικό όσο και στο κεντρικό ευρωπαϊκό δίκτυο καυσίμων, επεξεργάζοντας αργό πετρέλαιο που παραδίδεται μέσω του αγωγού Druzhba από τη Ρωσία. Το πετρέλαιο που διυλίζεται στο Százhalombatta προμηθεύει κυρίως τις εγχώριες αγορές, αλλά και, σε σημαντικές ποσότητες, τη Σλοβακία. Η χρονική στιγμή των δύο περιστατικών έχει τροφοδοτήσει υποψίες για πιθανό σαμποτάζ, παρά τις ανακοινώσεις των εκπροσώπων των εταιρειών, με δεδομένο το ιστορικό των Ουκρανικών πληγμάτων (σαμποτάζ στους αγωγούς Nord Stream, πλήγματα στον αγωγό Druzhba). 

Τί λέει Ρώσος σχολιαστής

Ο Ρώσος στρατιωτικός ανταποκριτής Αλεξάντερ Κοτς σχολίασε τα περιστατικά στο κανάλι του στο Telegram, υπονοώντας ότι οι εκρήξεις σε διυλιστήρια που συνδέονται με το ρωσικό πετρέλαιο δεν ήταν σύμπτωση. «Οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες εξαπέλυσαν τρομοκρατία εναντίον των Ευρωπαίων αγοραστών ρωσικής ενέργειας», έγραψε ο Κοτς.

Υποστήριξε ότι μετά το ατιμώρητο σαμποτάζ των αγωγών Nord Stream, «οι Ουκρανοί έχουν ενδυναμωθεί». Ο Κοτς κατηγόρησε την Ευρώπη ότι «δημιουργεί ένα τρομοκρατικό κράτος με τα ίδια της τα χέρια» και προειδοποίησε ότι η ήπειρος «δεν έχει ακόμη γευτεί την πλήρη ισχύ του».

Το τρίγωνο Ουγγαρία, Ουκρανία και ΕΕ

Τη Δευτέρα, οι υπουργοί ενέργειας της ΕΕ υποστήριξαν την πρόταση της Κομισιόν για τη σταδιακή εξάλειψη της ρωσικής ενέργειας από τα ενεργειακά μείγματα των κρατών μελών, έως το 2028. Σύμφωνα με το σχέδιο, το οποίο θα υποβληθεί στη συνέχεια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για έγκριση, οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου, LNG και ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνική ενέργεια  θα απαγορευτούν για τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Ωστόσο, ορισμένες χώρες χωρίς περίκλειστες περιοχές, όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, οι οποίες εξακολουθούν να εξαρτώνται από το ρωσικό πετρέλαιο αγωγών λόγω γεωγραφικών περιορισμών και περιορισμών στις υποδομές, θα λάβουν περιορισμένες εξαιρέσεις. Η Ουκρανία πιέζει επίσης τις ευρωπαϊκές χώρες, ιδίως την Ουγγαρία, να καταργήσουν σταδιακά τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου. Το Κίεβο έχει επανειλημμένα στοχεύσει τον αγωγό Druzhba στην Ουγγαρία τα τελευταία χρόνια, προκαλώντας έντονη αντιπαράθεση μεταξύ Ούγγρων και Ουκρανών αξιωματούχων. Η Ουγγαρία μάλιστα απαγόρευσε στον διοικητή της μονάδας που είναι υπεύθυνη για αυτές τις επιθέσεις να εισέλθει στη χώρα.

Από τα μέσα του 2025, η Ουκρανία διεξάγει επίσης μια συνεχή εκστρατεία επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεγάλης εμβέλειας εναντίον ρωσικών υποδομών διύλισης και ενέργειας βαθιά μέσα στο ρωσικό έδαφος. Οι αναλυτές αποδίδουν σε αυτές τις επιθέσεις την εξάλειψη έως και του 17% της δυναμικότητας διύλισης της Ρωσίας (περίπου 1,2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα) τον Αύγουστο, η οποία αυξήθηκε σε περίπου 21% (περίπου 1,4 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα) μέχρι το τέλος του μήνα. Οι επιθέσεις δημιούργησαν προβλήματα στην παραγωγή, προκάλεσαν εγχώριες ελλείψεις καυσίμων στη Ρωσία, ώθησαν υψηλότερα τις τιμές της βενζίνης και μείωσαν σημαντικά τις εξαγωγές καυσίμων της Ρωσίας, διαβρώνοντας μια σημαντική ροή εσόδων για τη Μόσχα.

Η Ουκρανία έχει επίσης εμπλακεί σε επιθέσεις δολιοφθοράς σε ρωσικές ενεργειακές υποδομές σε συμμαχικές χώρες. Πρόσφατα, η Βαρσοβία απέρριψε την έκδοση ενός Ουκρανού πολίτη που κατηγορήθηκε για συμμετοχή στη δολιοφθορά των αγωγών Nord Stream το 2022. Ένα πολωνικό δικαστήριο απέρριψε το γερμανικό αίτημα, λέγοντας ότι οι κατηγορίες ήταν «πολύ γενικές».

Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ υποστήριξε ότι η έκδοση δεν θα ήταν «προς το εθνικό συμφέρον της Πολωνίας», σημειώνοντας ότι, κατά την άποψή του, το πρόβλημα για την Ευρώπη, την Ουκρανία, τη Λιθουανία και την Πολωνία δεν είναι ότι ο Nord Stream 2 ανατινάχτηκε, αλλά ότι κατασκευάστηκε εξαρχής.

Η δήλωση του προκάλεσε αντιδράσεις: Ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών και Εμπορίου Πέτερ Σιγιάρτο το χαρακτήρισε «σκανδαλώδες», γράφοντας στο X: «Σύμφωνα με την Πολωνία, αν δεν σας αρέσουν οι υποδομές στην Ευρώπη, μπορείτε να τις ανατινάξετε. Με αυτό, έδωσαν εκ των προτέρων άδεια για τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη. Η Πολωνία όχι μόνο απελευθέρωσε, αλλά και βραβεύει έναν τρομοκράτη»…