Σε αυτόνομη πορεία στο διεθνές σύστημα η Τουρκία
02/06/2025
Οι διεθνείς εξελίξεις και ο αναβαθμισμένος ρόλος της Τουρκίας οδηγεί την Άγκυρα σε συνεχή επαναξιολόγηση των κινήσεων της σε πολλά ανοικτά μέτωπα. Είναι προφανές ότι η τουρκική πλευρά επενδύει σε διάφορα πεδία, επιχειρώντας να αξιοποιήσει τις συγκυρίες προς όφελος των συμφερόντων της.
Πρώτο, είναι σαφές πως η Άγκυρα στρέφεται, πιο συστηματικά πλέον, στα ευρωτουρκικά και κυρίως στην οικονομική διάσταση των σχέσεων αυτών. Η συμμετοχή της Άγκυρας στο νέο σχεδιασμό για την ευρωπαϊκή άμυνα, το πρόγραμμα SAFE, κρίνονται σημαντικά για τα συμφέροντα της. Ωστόσο, είναι σαφές πως με τις ασφαλιστικές δικλείδες, που έχουν τεθεί μετά από παρέμβαση της Ελλάδος και της Κυπριακής Δημοκρατίας, για να έχει κέρδος, πρέπει να προβεί σε κινήσεις στο Κυπριακό και στα ελληνοτουρκικά. Εκτός κι εάν βρεθεί τρόπος να παρακαμφθούν οι ελληνο-κυπριακές ενστάσεις και ανησυχίες. Ήδη η Τουρκία έχει εξαγοράσει ιταλικές εταιρείες κι αυτό έγινε για να τις χρησιμοποιήσει προφανώς ως όχημα.
Με βάση όσα έγιναν γνωστά, η αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας θα προσπαθήσει να προωθήσει μη επανδρωμένες πλατφόρμες στον αέρα, τις γνωστές UAV καθώς και τεθωρακισμένα μάχης και μεταφοράς. Από την πλευρά τους, οι εταίροι μας στην ΕΕ, οι μεγάλοι παίκτες, αλλά και η Κομισιόν, προσεγγίζουν την Άγκυρα γεωπολιτικά και θέλουν να διατηρήσουν γέφυρες επικοινωνίας με το καθεστώς Ερντογάν. Η Τουρκία παρεμβαίνει, μεσολαβεί στο Ουκρανικό σε συνεννόηση με τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους κι αυτό προσθέτει στην κατοχική δύναμη πόντους.
Η Άγκυρα αξιοποιεί και την παρουσία της στον Καύκασο, αλλά και στην Αφρική, όπου ξεδιπλώνει την επεκτατική της πολιτική μέσα από διάφορα πεδία. Από στρατιωτικό, πολιτικό μέχρι και κοινωνικό/ φιλανθρωπικό. Κυρίως στην Αφρική, προωθεί τους σχεδιασμούς της μέσα από πολιτικές, διπλωματικές, στρατιωτικές συνεργασίες, όπως και οικονομικές και εμπορικές συναλλαγές, αλλά και μέσα από τις τουρκικές “φιλανθρωπίες”. Στο πλαίσιο αυτό, η Άγκυρα στέλνει και στρατιώτες, αλλά και μηχανικούς, επιστήμονες, ιμάμηδες και εκπαιδευτικούς. Στέλνει, όμως και τηλεοπτικές παραγωγές.
Οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας
Δεύτερο στο προσκήνιο είναι οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Είναι σαφές πως ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, επενδύει σε σχέση με την ευρύτερη περιοχή και στην Τουρκία. Θέλει να κρατήσει “κοντά” τον Ερντογάν, γι΄ αυτό και με την πρώτη ευκαιρία τον επαινεί. Είναι δε σαφές πως η Ουάσιγκτον, επί Τραμπ, παρουσιάζεται έτοιμη να επενδύσει στην Άγκυρα, να στηριχθεί σε αυτήν, παρά τις όποιες ενδεχομένως ενστάσεις να έχει το Ισραήλ.
Θεωρείται δεδομένο ότι οι Αμερικανοί δεν θα στηριχθούν μόνο σε ένα σύμμαχο. Θα κρατήσουν κοντά τους συμμάχους τους, αλλά δεν θα είναι μονίμως απλόχεροι. Άλλωστε στη Συρία, ο Ερντογάν ενοχλήθηκε πολύ, όταν ο Τραμπ συνάντησε στη Σαουδική Αραβία τον προσωρινό ηγέτη του καθεστώτος της Δαμασκού, Άχμεντ αλ Σάρα. Θεωρήθηκε ότι τούτο αφαίρεσε πόντους από την Άγκυρα, σε σχέση με το ρόλο της στη Συρία. Είναι σαφές πως η κατοχική δύναμη θέλει να καταστεί μεν σημαντικός εταίρος των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο επενδύει σε ένα δικό της αυτόνομο ρόλο, περιφερειακό και διεθνή.