Σε κλοιό στρατιωτικών γυμνασίων του “Δράκου” η Ταϊβάν

Σύσσωμες οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας, στρατός-ναυτικό-αεροπορία και πυραυλική δύναμη, συμμετέχουν στην άσκηση, την οποία το Πεκίνο ονομάζει  “Αποστολή Δικαιοσύνης-2025”. Οι ασκήσεις θα «δοκιμάσουν την πραγματική μαχητική ικανότητα των στρατευμάτων σε κοινές επιχειρήσεις», ανέφερε το Πεκίνο. «Είναι μια αυστηρή προειδοποίηση κατά των αυτονομιστικών δυνάμεων της Ταϊβάν και είναι μια νόμιμη και απαραίτητη ενέργεια για την προστασία της κυριαρχίας και της εθνικής ενότητας της Κίνας», αναφέρεται στην κινεζική ανακοίνωση που υπογράφεται από τον ταξίαρχο Σι Γι.

Ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός ανέφερε σε ξεχωριστή ανακοίνωση ότι από τις 8 π.μ. έως τις 6 μ.μ. την Τρίτη θα πραγματοποιήσει ασκήσεις με πραγματικά πυρά σε πέντε περιοχές γύρω από την Ταϊβάν, τονίζοντας ότι «συμβουλεύει οποιοδήποτε άσχετο σκάφος ή αεροσκάφος να μην εισέλθει στην περιοχή». Οι κινεζικές ναυτιλιακές αρχές κατέγραψαν δύο επιπλέον μεγάλες ζώνες όπου ο στρατός θα «οργανώσει βολές με πραγματικά πυρά». Κάποια σημεία βρίσκονται μέσα ή κοντά στο Στενό της Ταϊβάν, μία από τις πιο πολυσύχναστες ναυτιλιακές οδούς στον κόσμο.

Η Ταϊπέι κατήγγειλε το Πεκίνο ότι επιδίδεται σε “στρατιωτικό εκφοβισμό”: «Η Ταϊβάν εκφράζει τη σθεναρή καταδίκη της για την περιφρόνηση του διεθνούς δικαίου από πλευράς των κινεζικών αρχών και την χρήση στρατιωτικού εκφοβισμού για να απειληθούν γειτονικές χώρες», σύμφωνα με ανακοίνωση της εκπροσώπου της προεδρίας της νήσου, Κάρεν Κούο. Αντίστοιχα, το υπουργείο Άμυνας στην Ταϊπέι επέκρινε την Κίνα για «παράλογες προκλητικές ενέργειες», προσθέτοντας ότι ανέπτυξε δυνάμεις για τη διεξαγωγή «ασκήσεων ετοιμότητας μάχης». Η αεροπορική αρχή της Ταϊβάν δήλωσε ότι η οριοθέτηση περιοχών για ασκήσεις με πραγματικά πυρά υπονομεύει σοβαρά την ασφάλεια των πτήσεων και εξετάζει εναλλακτικές διαδρομές αεροσκαφών.

Αξιοσημείωτη είναι η παρέμβαση της Μόσχας στην κλιμακούμενη ένταση. Ο Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι «η Ρωσία αναγνωρίζει την Ταϊβάν ως αναπόσπαστο κομμάτι της Κίνας και αντιτίθεται σε οποιαδήποτε μορφή ανεξαρτησίας για τη νήσο», στέλνοντας ταυτόχρονα μήνυμα στην Ιαπωνία «να επανεξετάσει την μιλιταριστική πολιτική της», υποστηρίζοντας ότι έχει «αρνητικό αντίκτυπο στην περιφερειακή σταθερότητα». Να σημειωθεί πως πρότερες δηλώσεις της ιαπωνικής κυβέρνησης πως θα συμμετάσχει στην υπεράσπιση της Ταϊβάν «στο πλαίσιο συλλογικής άμυνας», προκάλεσαν σοβαρή κρίση στις σχέσεις Κίνας-Ιαπωνίας.

Κομφούκιος και Σουν Τζου

Σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη για τη στρατηγική κουλτούρα από το Πανεπιστήμιο Διακλαδικών Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ, «η μακρά ιστορία της Κίνας, η καινοτόμος κοινωνία και η κυριαρχία στην περιοχή, ενισχύουν την φιλοδοξία της να γίνει μεγάλη δύναμη και την επιθυμία της να κατακτήσει μια εξέχουσα θέση». Δεν είναι μόνο το αυταρχικό καθεστώς που θεωρεί την Ταϊβάν επαρχία της Κίνας, αλλά είναι κοινός τόπος σε σύσσωμο τον κινεζικό πληθυσμό. Να σημειωθεί πως στην Ταϊβάν κατέφυγαν οι ηττημένοι του κινεζικού εμφυλίου, οι Εθνικιστές υπό τον Τσιανγκ Κάι Σεκ.

Αν και είναι παρακινδυνευμένη μία εκτίμηση ότι η Κίνα θα επιτεθεί στην Ταϊβάν, σε ένα υποθετικό σενάριο στρατιωτικής κλιμάκωσης, η κινεζική κυβέρνηση είναι σε θέση να κινητοποιήσει τεράστιους πόρους γρήγορα. Σε γενικές γραμμές ο κινεζικός λαός είναι πρόθυμος να θυσιάσει λίγη από την προσωπική ελευθερία και το ιδιωτικό συμφέρον γι’ αυτό που έχει πειστεί ότι είναι το γενικότερο καλό και το συμφέρον του έθνους.

Μετά την άνοδο του Ντενγκ Χσιάοπινγκ στην εξουσία, το κράτος εγκατέλειψε πολλές από τις βάναυσες μεθόδους που είχε υιοθετήσει το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα επί Μάο. Η ελάφρυνση της καταστολής, μάλιστα, επέτρεψε ένα άλμα στον τομέα της τεχνολογικής ανάπτυξης που εξυπηρετεί και οικονομικούς και στρατιωτικούς σκοπούς. Σε συγκρούσεις τρίτων, το ΚΚΚ έχει δείξει ότι συνήθως συμμαχεί με την πλευρά που συγκρούεται με τον πιο ισχυρό δρώντα, επειδή θεωρεί ότι έτσι αποδυναμώνεται ο βασικός αντίπαλος και άρα ενισχύεται η Κίνα. Αυτό συνέβη και στον πόλεμο της Κορέας και στον πόλεμο του Βιετνάμ. Ωστόσο, οι συμμαχίες της Κίνας έχουν προσωρινό και συμφεροντολογικό χαρακτήρα. Χαρακτηριστική είναι η σύγκρουση Κίνας-Βιετνάμ το 1979.

Στον τομέα των στρατιωτικών επιχειρήσεων, ο κινεζικός στρατός δίνει έμφαση στις ιδέες του Κομφούκιου και του Σουν Τζου που σχετίζονται με στρατηγήματα και έμμεσες προσεγγίσεις στον πόλεμο. Το ΚΚΚ ακολουθεί μακροπρόθεσμη στρατηγική. Για παράδειγμα, η πρωτοβουλία για το “Νέο Δρόμο του Μεταξιού” (Belt and Road Initiative – BRI), που ξεκίνησε ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, έχει σχεδιαστεί για να δημιουργήσει αγορές για τα κινεζικά προϊόντα και ταυτόχρονα για να αναπτύξει την επιρροή της Κίνας πολύ πέρα από τα σύνορά της με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Οι κινεζικές ένοπλες δυνάμεις

Οι τακτικές κινεζικές ένοπλες δυνάμεις (Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) αριθμούν συνολικά περίπου δύο εκατομμύρια άτομα. Τα τελευταία χρόνια γίνεται έντονη προσπάθεια να εκσυγχρονίσουν τις δυνατότητές τους και να βελτιώσουν τις επιχειρησιακές ικανότητές τους σε όλους τους τομείς, ενισχύοντας την διακλαδικότητα και το αξιόμαχο στον κυβερνοχώρο. Στόχος του Πεκίνου είναι οι ένοπλες δυνάμεις του να μπορούν να πολεμήσουν και να κερδίσουν ακόμα και τον πιο ισχυρό εχθρό, δηλαδή τις ΗΠΑ. Παράλληλα, δεν έχει παραιτηθεί από τον στόχο να υποτάξει την Ταϊβάν και βέβαια να θέσει υπό τον έλεγχό του τη Νότια Σινική Θάλασσα.

Οι κινεζικές ένοπλες δυνάμεις εφαρμόζουν εκτεταμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, αναπτύσσουν εγχώρια υπερσύγχρονα οπλικά συστήματα, ενισχύοντας την ικανότητά τους να διεξαγάγουν διακλαδικές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με δυτικούς αναλυτές, ωστόσο, έχουν πολύ δρόμο να διανύσουν μέχρι να πετύχουν ευελιξία στην λήψη αποφάσεων και στην προσαρμογή σε ταχέως εναλλασσόμενες επιχειρησιακές συνθήκες.

Αν και όλοι οι κλάδοι των κινεζικών ενόπλων δυνάμεων υπάγονται στον Στρατό, η δομή τους είναι αυστηρά ιεραρχική, γεγονός που στην πράξη εμποδίζει επιχειρησιακά τη διακλαδικότητα. Προβλήματα υπάρχουν και στον τομέα της επιμελητείας και του ανεφοδιασμού. Όπως φάνηκε στην Ουκρανία, αντίστοιχα προβλήματα αντιμετώπισε για μεγάλο διάστημα και ο ρωσικός στρατός και σίγουρα το Πεκίνο παρακολουθεί με προσοχή. Αντιμετωπίζοντας έναν ποσοτικά μεγαλύτερο και καλύτερα εξοπλισμένο ρωσικό στρατό, οι ουκρανικές δυνάμεις απέδειξαν ότι έχουν δυνατότητες αντίστασης, παρά τις αρχικές εκτιμήσεις ότι ο πόλεμος θα ήταν “περίπατος” για τους Ρώσους. Η ίδια “ύβρις” θα μπορούσε να καταστρέψει μια κινεζική εισβολή στην Ταϊβάν.

Ταϊβάν και Ουκρανία

Όπως και στην Ουκρανία, η εθνική ταυτότητα είναι σημαντικός παράγοντας. Κατά κανόνα, οι πολίτες της Ταϊβάν βλέπουν τους εαυτούς τους ως Ταϊβανέζους, δηλαδή διαφορετικούς από τους Κινέζους που ζουν στην ηπειρωτική Κίνα. Αυτό μπορεί να αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για σοβαρή άμυνα. Η εκπαίδευση των Ταϊβανέζων σε κάποιο είδος στατικής άμυνας, θα μπορούσε να τους καταστήσει επικίνδυνους σε περίπτωση κινεζικής εισβολής.

Σε τακτικό επίπεδο, προχωρώντας από τη δυτική ακτή της Ταϊβάν προς την πρωτεύουσα Ταϊπέι, μια κινεζική δύναμη εισβολής θα μπορούσε να συναντήσει πολυάριθμους αντάρτες έτοιμους να στήσουν ενέδρες και να καταστρέψουν οχήματα με αντιαρματικά όπλα. Αντί να εμπλακεί σε τακτική μάχη με τον κινεζικό στρατό, η Ταϊβάν θα ήταν σε καλύτερη θέση εάν υιοθετούσε έναν ασύμμετρο ανταρτοπόλεμο, στον οποίο οι ένοπλες δυνάμεις, αλλά και πολίτες, πολεμούν μέσα στις αστικές περιοχές, όπου θα μπορούσαν να κρύβονται, να ανασυντάσσονται και να ανεφοδιάζονται με πυρομαχικά και προμήθειες.

Οι ίδιες δυνάμεις θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αντάρτικες τακτικές για να υπερασπιστούν στρατηγικά σημεία, χρησιμοποιώντας βουνά και ποτάμια ως εμπόδια. Όσο πιο αποτελεσματικά συνεργάζονται ομάδες πολιτών με τον στρατό, τόσο μεγαλύτερη πρόκληση θα αντιμετωπίσουν οι επιτιθέμενοι. Στην Ουκρανία, η Ρωσία αντιμετώπισε για καιρό αυτές τις προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των προβλημάτων ανεφοδιασμού. Ακόμα δυσκολότερα θα ήταν τα πράγματα για την Κίνα, αφού ο στρατός της θα πρέπει να ανεφοδιάζεται δια θαλάσσης και αέρος. Βέβαια, όπως οι αμυνόμενοι δεν πρέπει να υποτιμώνται, έτσι και οι επιτιθέμενοι δεν πρέπει να υπερεκτιμώνται.

Σενάριο εισβολής στην Ταϊβάν

Βεβαίως, η Κίνα διαθέτει μία εκ των ισχυρότερων ενόπλων δυνάμεων στον κόσμο. Από την άλλη, μία υποθετική επίθεση στην Ταϊβάν, θα αποτελεί την πρώτη πολεμική επιχείρηση της Κίνας, από τον πόλεμο με το Βιετνάμ το 1979.Από την άλλη πλευρά, βέβαια, η Κίνα μπορεί να επιλέξει μια πιο επιθετική και θανατηφόρα προσέγγιση από την αρχή για να εξασφαλίσει τη νίκη με οποιοδήποτε κόστος. Δεν υπάρχει, ωστόσο, προδιαγεγραμμένη κατάληξη ακόμη και με αυτό το σενάριο.

Οι παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η επιτυχία μιας μεγάλης κλίμακας αμφίβιας εισβολής σε ένα θαλάσσιο στενό, είναι πάρα πολλοί. Επομένως πάρα πολλά πράγματα μπορούν να πάνε στραβά. Είτε πρόκειται για καιρικές συνθήκες σε ένα θαλάσσιο πέρασμα, αστοχίες στην απόβαση, εκτενείς γραμμές ανεφοδιασμού ή λάθη στο πεδίο της μάχης, ο κινεζικός στρατός μπορεί σε τακτικό επίπεδο να βρεθεί σε δυσμενή θέση. Όσο περισσότερο η Δύση βοηθήσει την Ταϊβάν, τόσο περισσότερες ευκαιρίες θα υπάρχουν για επιτυχή άμυνα. Και όσο περισσότερο οι Δυτικοί προετοιμάζονται για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι η βοήθειά τους όταν έρθει η ώρα.

Η Ταϊβάν μπορεί να προετοιμαστεί για να αντιμετωπίσει μία κινεζική εισβολή, επιλέγοντας τη σωστή αμυντική στρατηγική. Αυτή μπορεί να συμπεριλαμβάνει αμυντικά συστήματα μικρής εμβέλειας, ικανά να επιβιώσουν από έναν αρχικό βομβαρδισμό. Εφόσον η εισβολή θα έρθει σε μεγάλο βαθμό από τη θάλασσα, θα μπορούσε, για παράδειγμα, να δοθεί έμφαση στους αντιπλοϊκούς πυραύλους.

Πέραν των αεραποβατικών επιχειρήσεων, η αεροπορική υπεροχή είναι κρίσιμη για να πετύχει μία κινεζική αμφίβια εισβολή. Άρα, οι αντιαεροπορικές ικανότητες της Ταϊβάν θα έχουν κρίσιμη σημασία. Πέραν όμως των συμβατικών μέσων, μπορεί να χρειαστούν μέτρα παθητικής άμυνας και βέβαια μια πληθώρα πυρομαχικών. Η Ταϊβάν πρέπει να αποθηκεύσει μεγάλο αριθμό μικρών και φθηνών οπλικών συστημάτων, όπως πύραυλοι παράκτιας άμυνας, κινητά συστήματα αεράμυνας μικρού βεληνεκούς, ναυτικές νάρκες και drones. Κι αυτό, διότι σε αντίθεση με την Ουκρανία, όπου υπάρχουν εκτενή χερσαία σύνορα με φίλιες χώρες που στέλνουν εφόδια, η Ταϊβάν κείται μακριά.

Η Κίνα διδάσκεται από την Ουκρανία

Για να συνοψίσουμε, σε επιχειρησιακό επίπεδο, μια εισβολή στην Ουκρανία είναι σχετικά απλή, αφού εφάπτεται γεωγραφικά με τη Ρωσία, με εκτεταμένα χερσαία σύνορα σε ομαλό έδαφος. Αντίθετα, μια εισβολή στο νησί της Ταϊβάν είναι μια πολύ πιο περίπλοκη επιχείρηση. Θα περιλαμβάνει, πέραν των μαχών σε αστικά συγκροτήματα, αμφίβιες επιχειρήσεις, αλλά και επιχειρήσεις σε απόκρημνο ορεινό έδαφος.

Ο κινεζικός στρατός μελετάει προσεκτικά τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπως έχει μελετήσει εκστρατείες άλλων μεγάλων δυνάμεων. Η κινεζική ηγεσία παίρνει πολύ σοβαρά τέτοιες αναλύσεις, επειδή οι ένοπλες δυνάμεις της δεν έχουν πολεμήσει σε μεγάλο πόλεμο από το 1979 και δεν έχουν πραγματοποιήσει μεγάλη αποβατική ενέργεια σε νησί από το 1950 (εναντίον του νησιού Χαϊνάν).

Από την άλλη πλευρά η Κίνα του Σι δεν είναι η Ρωσία του Πούτιν. Η εμπλοκή της στο παγκόσμια εμπόριο (και πλέον και στην παγκόσμια διπλωματία) είναι τόσο μεγάλη που το ρίσκο από μια στρατιωτική περιπέτεια, δεν αντισταθμίζει τα όποια οφέλη από μια εισβολή στην Ταϊβάν. Η Κίνα έχει να υπολογίζει περισσότερο το κόστος από την απομόνωση της στην Δύση, σε αντίθεση με την Ρωσία, που βρήκε εύκολα εναλλακτικές στον ευρωπαϊκό ενεργειακό και οικονομικό αποκλεισμό.