Aποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στο Κομπάνι προτείνουν οι Κούρδοι – Ενδείξεις για τουρκική εισβολή

«Επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας στην επίτευξη πλήρους κατάπαυσης του πυρός σε ολόκληρη τη Συρία», αναφέρει ο Μαζλούμ Άμπντι σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter), προτείνοντας εκ μέρους των SDF «τη δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης στην πόλη Κομπάνι, με ανασύνταξη των δυνάμεων ασφαλείας υπό αμερικανική επίβλεψη».

Μετά την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ, ξέσπασαν αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ των SDF – που ελέγχουν μεγάλο τμήμα της βορειοανατολικής Συρίας – και δυνάμεων που υποστηρίζονται από την Τουρκία, οι οποίες σταμάτησαν με εκεχειρία κατόπιν αμερικανικής μεσολάβησης.

Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν νωρίτερα σήμερα παράταση της εκεχειρίας στη Μανμπίτζ «μέχρι το τέλος της εβδομάδας». Η ανακοίνωση έγινε καθώς οι φιλοτουρκικές δυνάμεις ετοιμάζονταν να εξαπολύσουν επίθεση στο Κομπάνι – πόλη που ελέγχεται από τις κουρδικές δυνάμεις και απέχει περίπου 60 χιλιόμετρα από τη Μανμπίτζ, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία –, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η Τουρκία τηρεί σιγή ιχθύος σχετικά με αυτές τις διαπραγματεύσεις για την εκεχειρία. Την ίδια στιγμή επιδιώκει τη στήριξη της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ για τη νέα Συρία.

Σε ένδειξη καλής θέλησης προς την Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), η οποία ηγήθηκε συμμαχίας ανταρτών για την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ, η αυτόνομη κουρδική διοίκηση ανακοίνωσε ότι υιοθετεί τη σημαία της ανεξάρτητης Συρίας, η οποία κυματίζει πλέον στη Δαμασκό. Ωστόσο, η κουρδική μειονότητα που καταπιέστηκε από το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ, φοβάται ότι θα χάσει το κεκτημένο καθεστώς περιορισμένης αυτονομίας στη βορειοανατολική Συρία.

Ο επικεφαλής της στρατιωτικής πτέρυγας της HTS Μουρχάφ Αμπού Κάσρα, ευρύτερα γνωστός με το ψευδώνυμο Αμπού Χασάν αλ Χάμουι, επιβεβαίωσε ότι η νέα ηγεσία της χώρας θέλει να επεκτείνει την εξουσία της στις περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο των Κούρδων.

Σύμφωνα με συριακά μέσα, υπάρχει υποψία ότι το τείχος στα σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Κομπάνι έχει αφαιρεθεί, κάτι που θεωρείται ένδειξη προετοιμασίας για επιχείρηση (οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Τουρκία παραδοσιακά ξεκινούν Παρασκευή). Η Τουρκία, σύμφωνα με την εκτίμηση, δεν στοχεύει το Κομπάνι, αλλά περιοχές νοτιότερα, όπως τη Ράκκα, με έμφαση στο Άιν Ίσα. Η επιχείρηση αναμένεται να διεξαχθεί από τον Συριακό Εθνικό Στρατός, μια συμμαχία ανταρτών που υποστηρίζεται από την Τουρκία, χωρίς άμεση εμπλοκή των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων (TSK), σύμφωνα με εκτιμήσεις.

Επίθεση του Ισραήλ στην Τουρκία

Σφοδρή επίθεση κατά της Τουρκίας εξαπέλυσε το Ισραήλ, την οποία κατηγορεί για υποστήριξη τζιχαντιστικής οργάνωσης και κατοχή συριακού εδάφους μέσω πληρεξουσίων οργανώσεων. Σε ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών του, το Ισραήλ αναφέρει ότι «απορρίπτει τις ψευδείς δηλώσεις του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών αναφορικά με Ισραήλ Ισραήλ σε σχέση με τη Συρία.

Ακολουθεί η ανακοίνωση: «Τα γεγονότα είναι τα εξής: Η Τουρκία εισέβαλε συστηματικά στο συριακό έδαφος, μια διαδικασία που ξεκίνησε με στρατιωτικές επιχειρήσεις το 2016, το 2018 και το 2019 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η Τουρκία έχει δημιουργήσει ζώνες όπου επιχειρούν υπό τον έλεγχό της ένοπλες ομάδες, όπως ο Συριακός Εθνικός Στρατός. Επί του παρόντος, περίπου το 15% του εδάφους της Συρίας βρίσκεται υπό τον έλεγχο δυνάμεων που υποστηρίζονται από την Τουρκία. Σε αυτές τις περιοχές χρησιμοποιείται το τουρκικό νόμισμα και λειτουργούν υποκαταστήματα τουρκικών τραπεζών και ταχυδρομικές υπηρεσίες.

Επιπλέον, ο τουρκικός στρατός βομβαρδίζει υποδομές στη βορειοανατολική αυτόνομη περιοχή της Συρίας χρησιμοποιώντας αεροσκάφη και UAV. Η Τουρκία υποστηρίζει τις τζιχαντιστικές δυνάμεις που επιχειρούν κατά των Κούρδων στη Συρία. Η τελευταία χώρα που μπορεί να μιλήσει για κατοχή στη Συρία είναι η Τουρκία, με το 15% του εδάφους της Συρίας υπό τον έλεγχο πληρεξουσίων που λειτουργούν υπό την αιγίδα της. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για τη συνέχιση της τουρκικής επιθετικότητας και βίας κατά των Κούρδων στη Συρία!».

Συγκεντρώσεις τουρκικών στρατευμάτων

Την ίδια στιγμή, ανησυχία στο ίδιο ταραγμένο θέατρο της Μέσης Ανατολής γεννούν οι αναφορές της Wall Street Journal για συγκέντρωση τουρκικών στρατευμάτων στα σύνορα με την Συρία. Επικαλούμενη πληροφορίες Αμερικανών αξιωματούχων, η WSJ αναφέρει κινητικότητα από πλευράς του τουρκικού στρατού και φιλοτουρκικών πολιτοφυλακών στη βόρεια Συρία (SNA-Συριακός Εθνικός Στρατός), η οποία δημιουργεί την εντύπωση επικείμενης εισβολής προς τα εδάφη των Κούρδων.

Οι δυνάμεις αυτές, που αποτελούνται από πολιτοφυλακές, Τούρκους κομάντος και μονάδες πυροβολικού, συγκεντρώνονται κοντά στο Κομπάνι, πόλη της Συρίας με ισχυρή κουρδική παρουσία, στα βόρεια συριακά σύνορα με την Τουρκία, δήλωσαν οι αξιωματούχοι.

Σύμφωνα με τις πηγές που επικαλείται το ρεπορτάζ της WSJ, η συγκέντρωση στρατού στα σύνορα θυμίζει τις προετοιμασίες της Άγκυρας πριν από την τουρκική εισβολή στη Συρία το 2019. Ένας Αμερικανός αξιωματούχος προειδοποίησε ότι «μια διασυνοριακή επιχείρηση θα μπορούσε να είναι επικείμενη». Οι ίδιες πηγές τόνισαν επίσης ότι μια ενδεχόμενη τουρκική επίθεση θα ενισχύσει την αστάθεια στην περιοχή και θα υπονομεύσει τις προσπάθειες οριστικής εξόντωσης του Ισλαμικού Κράτους.

Σύμφωνα με τη Jerusalem Post, η οποία επικαλείται τη WSJ, ως απάντηση στην κλιμάκωση αυτή, ο Ιλχάμ Αχμέντ, ανώτερος αξιωματούχος της κουρδικής πολιτικής διοίκησης στη Συρία, συνέταξε επιστολή προς τον εκλεγμένο πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, προτρέποντάς τον να πιέσει τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να εγκαταλείψει τα επιχειρησιακά σχέδιά του. Η επιστολή του Αχμέντ επισημαίνει ότι η Τουρκία είχε ως στόχο να καταλάβει κουρδικά εδάφη πριν από την ορκωμοσία του Τραμπ, αναγκάζοντας έτσι τη νέα κυβέρνηση να αναγνωρίσει την εξουσία της Άγκυρας στην περιοχή.

«Εάν η Τουρκία προχωρήσει στην εισβολή, οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές», αναφέρεται στην επιστολή του Αχμέντ, με τον ίδιο να υπογραμμίζει ότι μια τέτοια επιχείρηση θα μπορούσε να εκτοπίσει περισσότερους από 200.000 Κούρδους και να αποτελέσει απειλή για τις χριστιανικές κοινότητες στην περιοχή. Μεγάλα τμήματα της βόρειας Συρίας ελέγχονται εδώ και χρόνια από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), συμμαχία κουρδικών και αραβικών πολιτοφυλακών στην οποία κυριαρχούν οι Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG). Οι YPG αποτελούν βραχίονα του Κόμματος Δημοκρατικής Ένωσης (PYD), συριακού παρακλαδιού του παράνομου στην Τουρκία Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (PKK).

Μήνυμα στην Μόσχα

Η Ρωσία έλαβε χθες ένα μήνυμα από τη νέα προσωρινή ηγεσία στη Δαμασκό, η οποία ουσιαστικά την καλεί να αναγνωρίσει τα νέα δεδομένα μετά την απομάκρυνση του Μπασάρ αλ Άσαντ και να προσαρμοστεί σε αυτά, επιδεικνύοντας πνεύμα συνεργασίας με τους ισλαμιστές  που έχουν αναλάβει τον έλεγχο στη συριακή πρωτεύουσα.

Συγκεκριμένα ο εκπρόσωπος της μεταβατικής κυβέρνησης Ομπέιντα Αρναούτ δήλωσε στο πρακτορείο ΑΡ ότι η Συρία έχει γυρίσει οριστικά σελίδα, κάτι το οποίο οφείλουν να το συνειδητοποιήσουν όλοι. Να σημειωθεί πως οι Ευρωπαίοι έχουν αρχίσει να έχουν επαφές με το νέο ισλαμικό καθεστώς. «Μετά την είσοδο στη Δαμασκό, το καθεστώς Άσαντ έχει τελειώσει χωρίς επιστροφή και η συριακή επανάσταση έχει θριαμβεύσει. Και η Συρία έχει εισέλθει σε μια νέα φάση. Ο τίτλος της νέας φάσης είναι άνοιγμα στον κόσμο, οικοδόμηση διεθνών σχέσεων που θα είναι προς όφελος του συριακού λαού και με τρόπο, που θα ανταποκρίνεται στις θυσίες του συριακού λαού».

«Αυτός (ο Μπασάρ Άσαντ) είναι ένας εγκληματίας πολέμου που πρέπει να οδηγηθεί στη δικαιοσύνη για το καλό του συριακού λαού. Πρέπει να λογοδοτήσει για τα εγκλήματά του» τόνισε στις δηλώσεις του ο Αρναούτ. Ο εκπρόσωπος της νέας κυβέρνησης υπονόησε ότι από την στάση της Μόσχας θα εξαρτηθεί και το μέλλον των δύο ρωσικών βάσεων στο συριακό έδαφος, αεροπορικής και ναυτικής, που έχουν ιδιαίτερη γεωπολιτική σημασία για την Ρωσία.

«Νομίζω ότι η Ρωσία θα πρέπει να επανεξετάσει την παρουσία της στο συριακό έδαφος καθώς και τα συμφέροντά της. Τα συμφέροντά της συνδέονταν με το εγκληματικό καθεστώς Άσαντ. Μπορούν να το ξανασκεφτούν και να αναλάβουν πρωτοβουλίες για να προσεγγίσουν τη νέα διοίκηση. Να αποδείξουν ότι δεν έχουν καμία εχθρότητα με τον συριακό λαό και ότι η εποχή του καθεστώτος Άσαντ έχει οριστικά τελειώσει».

Μήνυμα σε Κούρδους και Τουρκία

Σαφές ήταν το μήνυμα προς όλες τις πλευρές, που έστειλε ο Αρναούτ για το Κουρδικό, για το οποίο καίγεται η Τουρκία και ενώ είναι γνωστό ότι περιοχές στη βόρεια Συρία ελέγχονται από κουρδικές παραστρατιωτικές δυνάμεις.

«Όσον αφορά τους Κούρδους, είναι ένα από τα συστατικά στοιχεία του συριακού λαού και επιθυμούμε πολύ την προστασία των δικαιωμάτων αυτής της ομάδας. Ο κοινωνικός ιστός στη Συρία αποτελεί πηγή δύναμης και όχι αδυναμίας. Αλλά διαβεβαιώνουμε ότι δεν διαχωρίζουμε κανένα τμήμα της Συρίας και δεν θα επιτρέψουμε κανένα τμήμα της Συρίας να βρεθεί εκτός του ελέγχου της κυβέρνησης της Δαμασκού».

Μπορεί λοιπόν η νέα ηγεσία υπό το HTS να δηλώνει μεταβατική, αλλά δείχνει διατεθειμένη να αποδείξει ότι είναι έτοιμη να λάβει τάχιστα αποφάσεις και να μην δεχθεί τετελεσμένα γεγονότα από καμιά πλευρά. Αναμένεται να φανεί πώς θα αντιδράσουν σε όλες αυτές τις διακηρύξεις οι άμεσα ενδιαφερόμενοι.

Στήνει καθεστώς ο Τζολάνι

Στην κατεύθυνση να καλύψει το κενό εξουσίας μετατρέποντας την οργάνωση της οποίας ηγείται σε κανονικό κράτος στην Συριία, κινείται ο Μοχαμάντ Αλ Τζολάνι, που πλέον χρησιμοποιεί το πραγματικό του όνομα Άχμαντ αλ Σάρα.

Στο πλαίσιο αυτό χθες διακήρυξε ότι «Η Συρία πρέπει να παραμείνει ενωμένη και χρειάζεται να συναφθεί νέο κοινωνικό συμβόλαιο ανάμεσα στο κράτος και το σύνολο των θρησκειών που θα εγγυάται κοινωνική δικαιοσύνη». Η δήλωση, μετά την συνάντησή του με ομάδα αντιπροσώπων της κοινότητας των Δρούζων, έγινε μέσω Telegram.

Ο Τζολάνι ηγείται της Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ (ΧΤΣ), τον συριακό άλλοτε βραχίονα της Αλ Κάιντα, που διαβεβαιώνει πως έχει διακόψει εδώ και χρόνια κάθε σχέση με την τελευταία. Χθες, ο Τζολάνι υποστήριξε σε Βρετανούς διπλωμάτες στην Δαμασκό ότι θεωρεί απαραίτητη την άρση των διεθνών κυρώσεων για να επιστρέψουν οι πρόσφυγες έπειτα από 13 χρόνια πολέμου, μετά την κατάληψη της εξουσίας στη Συρία από συμμαχία ισλαμιστικών παρατάξεων. Αναφέρθηκε ακόμη στη σημασία της αποκατάστασης των σχέσεων ανάμεσα στη Δαμασκό και το Λονδίνο.

Παράλληλα, ο Τζολάνι μετατρέπει τον HTS στον κανονικό στρατό της Συρίας καθώς ανακοίνωσε ότι οι ένοπλες παρατάξεις θα διαλυθούν και οι μαχητές τους θα ενταχθούν στον στρατό της νέας εξουσίας που ανέτρεψε τον πρώην πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ. «Οι παρατάξεις θα διαλυθούν κι οι μαχητές θα προετοιμαστούν να ενταχθούν στις τάξεις του υπουργείου Άμυνας. Όλοι θα υπόκεινται στον νόμο», ανέφερε χαρακτηριστικά σε δηλώσεις του που δημοσιοποιήθηκαν μέσω Telegram.

Κάπως έτσι, ο ακόμη επικηρυγμένος από τις αμερικανικές υπηρεσίες μετατρέπεται στον ισχυρό παράγοντα της Συρίας. Η πρώτη ενέργεια ήταν να σχηματίσει κυβέρνηση σε συμφωνία με τον πρωθυπουργό επί Άσαντ. Πλέον ελέγχει τα αποθέματα χρυσού του δικτάτορα που αποχώρησε και μετατρέπει την ισλαμιστική οργάνωση σε κορμό του εθνικού στρατού. Είναι αυτονόητος ο ρόλος του στρατού σε μία χώρα στη κατάσταση της Συρίας σε συνδυασμό με τα σώματα ασφαλείας. Δεν είναι δίχως σημασία ότι, σύμφωνα με τα όσα μεταδίδει ο διεθνείς Τύπος, διπλωμάτες από διάφορες δυτικές χώρες αναζητούν προσβάσεις στον Μοχαμάντ αλ Τζολάνι. 

Πριν καταλάβει στο σύνολο της χώρας η HTS, από το 2017 είχε την κυριαρχία και τον απόλυτο έλεγχο στην επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας. Προσεταιρίστηκαν τους αξιωματούχους του Άσαντ, δημιούργησαν υπουργεία και αναθέρμαναν την τοπική οικονομία. Οι διεθνείς αναλυτές σημειώνουν ότι ο τρόπος που συμπεριφέρθηκαν στον τοπικό πληθυσμό είναι διαφορετικός από τις πρακτικές του ΙSIS, κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα να διπλασιαστεί ο αριθμός των κατοίκων. Στο Ιντλίμπ συνυπάρχουν Δρούζοι μουσουλμάνοι και Κούρδοι. Από τις μέχρι στιγμής κινήσεις του, ο Τζολάνι δείχνει ότι θα διαχειριστεί την χώρα κατά το πρότυπο του Ιντλίμπ. 

Ο ρόλος της Τουρκίας και ο Τραμπ

Είναι δεδομένο ότι η Hayat Tahrir al-Sham δίχως να ταυτίζεται μαζί της είχε και εξακολουθεί να διατηρεί σχέσεις με την Τουρκία η οποία ελέγχει μεγάλες ζώνες στην Βόρεια Συρία. 

Σύμφωνα με τον Ντόναλντ Τραμπ, η Τουρκία κρατά το κλειδί των εξελίξεων στην Συρία. Σε δηλώσεις του μίλησε για «μη φιλική κατάληψη του ελέγχου». Χρησιμοποίησε τον όρο στη Συρία “unfriendly takeover”, που προέρχεται από τον κόσμο των επιχειρήσεων και συνήθως αποδίδεται “επιθετική εξαγορά”.

Είπε ακόμη: «Η Τουρκία είναι πολύ έξυπνη. Είναι πολύ έξυπνος τύπος, πολύ επίμονος. Η Τουρκία έκανε μη φιλική κατάληψη του ελέγχου χωρίς να χαθούν πολλές ζωές. Μπορώ να πω ότι ο Άσαντ ήταν χασάπης. Η Τουρκία το ήθελε για χιλιάδες χρόνια και τώρα το έχει, οι άνθρωποι που ανέλαβαν ελέγχονται από την Τουρκία και αυτό είναι εντάξει».

Αναφέρθηκε και στον Ερντογάν: «είναι κάποιος με τον οποίο τα πάω σπουδαία. Έχει δημιουργήσει πολύ δυνατό στρατό, που δεν έχει υποστεί φθορά» 

Μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, η Ουάσιγκτον και η Άγκυρα διεξήγαγαν συνομιλίες επικεντρωμένες στην αποτροπή της ενίσχυσης των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ), κατά τις κυβερνήσεις των δύο χωρών. Η Ουάσιγκτον διατηρεί δύναμη περίπου 900 στρατιωτικών στην ανατολική Συρία και συνεργάζεται με την παράταξη YPG, τη δεσπόζουσα δύναμη στις λεγόμενες Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (ΣΔΔ), γεγονός το οποίο έχει προκαλέσει επανειλημμένα έντονες τριβές με την Άγκυρα.

Την Κυριακή, ο τούρκος υπουργός Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ δήλωσε πως η Άγκυρα είναι «έτοιμη» να προσφέρει στρατιωτική βοήθεια στην επόμενη συριακή κυβέρνηση αν θελήσει να πολεμήσει τους αυτονομιστές Κούρδους, κάτι που χαρακτήρισε κοινή επιδίωξη. Για την Άγκυρα, “τρομοκρατική” οργάνωση είναι οι ΣΔΔ. Απεναντίας, η Ουάσιγκτον θεωρεί την παράταξη αυτή “κρίσιμη” για την αποτροπή νέας ενίσχυσης του ΙΚ. Οι ΣΔΔ υπήρξαν αιχμή του δόρατος στις επιχειρήσεις εναντίον της τζιχαντιστικής οργάνωσης στο συριακό έδαφος. Ο κ. Γκιουλέρ είπε πως «αναμένουμε οι αμερικανοί φίλοι μας να αναθεωρήσουν τις θέσεις τους».