Σενάρια καθαίρεσης του Τραμπ

του Γιώργου Λυκοκάπη  – 

“Δεν μου προκάλεσε καμία έκπληξη”. Έτσι λακωνικά ο Ντόναλντ Τραμπ σχολίασε το σεξουαλικό σκάνδαλο που εμπλέκεται ο μεγαλοπαραγωγός του Χόλιγουντ Χάρβεϊ Γουάινσταϊν. Ο Αμερικανός πρόεδρος προτίμησε να αφήσει τα γεγονότα να μιλήσουν. Οι καταγγελίες εναντίον του μεγαλοπαραγωγού για σεξουαλική παρενόχληση έχουν πάρει πλέον τη μορφή χιονοστιβάδας.

Ο Γουάινσταϊν υπήρξε στενός φίλος της οικογένειας Κλίντον και ένας από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες του Δημοκρατικού Κόμματος. Σύσσωμο το Χόλιγουντ είχε πολεμήσει με μανία την υποψηφιότητα του σημερινού προέδρου των ΗΠΑ. Στην κυριολεξία μετρημένοι στα δάχτυλα ήταν οι ηθοποιοί που τον είχαν υποστηρίξει.

Οι αστέρες του θεάματος καταφερόταν διαρκώς εναντίον του Τραμπ χρησιμοποιώντας βαρύτατους χαρακτηρισμούς, όπως “σεξιστής” και “μισογύνης”. Μάλλον περισσότερο τους απασχολούσε η προσωπική τους προβολή παρά τα δικαιώματα των γυναικών. Αλλιώς δεν θα σιωπούσαν επί σειρά ετών για την ανάρμοστη συμπεριφορά του Γουάινσταϊν.

Προσπάθεια καθαίρεσης

Στην αντιπαράθεση του με το αμερικάνικο κατεστημένο ο Αμερικανός πρόεδρος πέτυχε μία νίκη. Οι αντίπαλοι του, όμως, δεν θα το βάλουν εύκολα κάτω. Είναι γνωστό πως το πολιτικό και μιντιακό κατεστημένο των ΗΠΑ επιδιώκει την απομάκρυνση του από το προεδρικό αξίωμα.

Ένα τρόπος είναι η ενεργοποίηση της 25ης τροπολογίας του αμερικανικού Συντάγματος. Δηλαδή ο αντιπρόεδρος Μάικλ Πενς και το υπουργικό συμβούλιο να προβούν στην καθαίρεση του Τραμπ. Έχουν αυτή τη δυνατότητα αν θεωρήσουν πως “λόγοι υγείας” δεν του επιτρέπουν να ασκήσει τα καθήκοντά του. Οι “λόγοι υγείας” μπορεί να είναι σωματικοί, αλλά και ψυχικοί.

Πριν μερικές μέρες ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Μπομπ Κόρκερ χαρακτήρισε το περιβάλλον του Λευκού Οίκου “ίδρυμα θεραπείας ενηλίκων”. Άφησε υπονοούμενα πως ο Τραμπ είναι “παρανοϊκός”. Ο Κόρκερ δεν είναι μεμονωμένη περίπτωση. Κοινό μυστικό είναι πως την θέση του υποστηρίζουν χαμηλόφωνα και άλλα στελέχη των Ρεπουμπλικάνων. Θα έβλεπαν θετικά μια κυβέρνηση με επικεφαλής τον “εκλεκτό” του κατεστημένου Πενς, χωρίς τον “τρελό” μεγιστάνα.

Η “θεωρία του τρελού”

Η οργάνωση ψυχολόγων Duty to Warn συγκέντρωσε 60.000 υπογραφές, υποστηρίζοντας την ενεργοποίηση της σχετικής τροπολογίας. Σύμφωνα με αυτούς, ο Τραμπ πάσχει από “ανίατη ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας”. Ψυχικό νόσημα που δεν του επιτρέπει να κατέχει το προεδρικό αξίωμα.

Εάν το σενάριο αυτό γίνει πραγματικότητα θα αποτελέσει το πιο ντροπιαστικό γεγονός στην αμερικάνικη ιστορία. Θα αποτελέσει στίγμα για την εικόνα της αμερικάνικης Δημοκρατίας η αποπομπή ενός εκλεγμένου προέδρου σαν ανισόρροπου. Εξάλλου, πολλοί Αμερικανοί πρόεδροι έπασχαν από ψυχικά νοσήματα, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Αβραάμ Λίνκολν που είχε κατάθλιψη. Ουδόλως επηρέασε την θητεία του κατά την διάρκεια του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου.

Μήπως όλες αυτές οι δημόσιες “εκρήξεις” θυμού του Τραμπ είναι σημάδι “παράνοιας”, όπως ισχυρίζονται πολλοί στις ΗΠΑ; Ο ισχυρισμός αυτός μοιάζει υπερβολικός. Ο πλανητάρχης μάλλον εφαρμόζει τη θεωρία της λογικής ανορθολογικότητας, γνωστής ως η “θεωρία του τρελού”. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, η αμερικάνικη ηγεσία έχει διαπραγματευτικό πλεονέκτημα έναντι των αντιπάλων της, αν παρουσιάζει μία απρόβλεπτη και παράλογη συμπεριφορά.

Κοινά στοιχεία με τον Νίξον

Αυτή τη θεωρία είχε εφαρμόσει ο Ρίτσαρντ Νίξον στον πόλεμο του Βιετνάμ, στα πλαίσια διαπραγματευτικής τακτικής. Είναι ξεκάθαρο πως ο Τραμπ αυτή την τακτική εφαρμόζει σε μία σειρά διεθνών ζητημάτων, όπως στην περίπτωση της Βόρειας Κορέας. Οι ομοιότητες με τον Νίξον δεν σταματούν εδώ. Ο Νίξον ήταν ένας πρόεδρος που είχε κάκιστες σχέσεις με τα ΜΜΕ, ακριβώς όπως ο Τραμπ. Ήταν ο μόνος πρόεδρος στην αμερικάνικη ιστορία που παραιτήθηκε εξαιτίας ενός σκανδάλου, του Watergate.

Συζητείται εντόνως στις ΗΠΑ ότι ο Τραμπ θα έχει το τέλος του Νίξον. Πως το σκάνδαλο της ρώσικης εμπλοκής στις εκλογές του 2016, το Russiagate, θα οδηγήσει στην καθαίρεση του. Το FBI ήδη απήγγειλε την περασμένη βδομάδα βαρύτατες κατηγορίες εναντίον πρώην συνεργατών του. Αυτές περιλαμβάνουν “ξέπλυμα βρώμικου χρήματος” και “συνωμοσία εις βάρος των ΗΠΑ”.

Ένας από τους κατηγορούμενους είναι ο ομογενής Τζορτζ Παπαδόπουλος, ο οποίος δήλωσε πρόθυμος να συνεργαστεί με τις ομοσπονδιακές αρχές. Ομολόγησε πως είχε δώσει ψευδή κατάθεση στο FBI για τις επαφές που είχε με Ρώσους αξιωματούχους στο παρελθόν. Ο Τραμπ μίλησε για “κυνήγι μαγισσών” και αποκάλεσε τον Παπαδόπουλο “ψεύτη”.

Αντεπίθεση με όπλο τα social media

Ο σημερινός πρόεδρος έχει ένα “υπερόπλο” που δεν διέθετε ο Νίξον. Είναι τα social media, τα οποία χειρίζεται επιδέξια. Οι φανατικοί υποστηρικτές του ενημερώνονται από τα κοινωνικά δίκτυα, όχι από τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Με αναρτήσεις τους οι οπαδοί του Τραμπ άρχισαν ήδη να ζητούν την απομάκρυνση του επικεφαλής του FBI Ρόμπερτ Μάλερ. Τον κατηγορούν “ότι κινήθηκε εκτός της δικαιοδοσίας του”.

Ο Τραμπ, πρώην αστέρας εκπομπών reality, γνωρίζει άριστα το επικοινωνιακό παιχνίδι σε αντίθεση με τον Νίξον. Το απέδειξε με την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στην Νέα Υόρκη. Ήταν μία ευκαιρία για τον Αμερικανό πρόεδρο να καλλιεργήσει το προφίλ του ισχυρού ηγέτη, που δεν κάνει εκπτώσεις στην ασφάλεια των Αμερικανών πολιτών. Ζήτησε επιτακτικά να επιβληθεί θανατική ποινή στον Ουζμπέκο τρομοκράτη, τον οποίο αποκάλεσε δημοσίως “κτήνος”. Η δημόσια ατζέντα μετατοπίστηκε στον τομέα της μετανάστευσης, ένα ιδιαίτερα προνομιακό πεδίο για τον Αμερικανό πρόεδρο.

Το Russiagate

Η περίπτωση του Ρόναλντ Ρίγκαν μας θυμίζει ότι ένα σκάνδαλο δεν οδηγεί απαραίτητα σε αποπομπή από τον Λευκό Οίκο. Η υπόθεση Ιράν-Κόντρας στιγμάτισε την θητεία του την δεκαετία του ’80. Ήταν ένα σκάνδαλο πολύ σοβαρότερο από το Watergate. Περιλάμβανε εμπλοκή της CIA σε λαθρεμπόριο όπλων και ναρκωτικών στο Ιράν και στην Λατινική Αμερική. Ο τότε πρόεδρος κατάφερε να βγει αλώβητος, με το βάρος των ευθυνών να πέφτει στους ώμους δύο συμβούλων του.

Ο χρόνος θα δείξει τι κατάληξη θα έχει η διερεύνηση του Russiagate. Αν θα οδηγήσει στην καθαίρεση του Αμερικανού προέδρου ή αν θα την πληρώσουν τελικώς κάποιοι δευτεροκλασάτοι πρώην σύμβουλοί του. Αν επικρατήσει η δεύτερη εκδοχή η αμερικανική κυβέρνηση θα ισχυριστεί ότι “ο πρόεδρος δεν ήξερε”, όπως υποστήριζε η κυβέρνηση Ρίγκαν στο παρελθόν. Σε αυτή την περίπτωση ο Τραμπ θα ολοκληρώσει ομαλά την θητεία του και θα κριθεί από την ιστορία.