Όλες οι εξελίξεις στο Συριακό – Που συμφωνούν ΗΠΑ και Τουρκία
13/12/2024Οι εξελίξεις στη Συρία μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, αλλά και η επεξεργασία των αιτήσεων των Σύρων αιτούντων άσυλο τέθηκαν επί τάπητος στο σημερινό ΚΥΣΕΑ. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, έγινε επισκόπηση των τελευταίων εξελίξεων στη Συρία και αναλύθηκαν όλες οι παράμετροι που αφορούν την Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΚΥΣΕΑ υιοθέτησε την εισήγηση του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, σε ό,τι το “πάγωμα” μέχρι νεωτέρας της επίδοσης αποφάσεων ασύλου σε Σύρους που βρίσκονται σε ελληνικές προσφυγικές δομές. Πρόκειται για σχεδόν 9.500 ανθρώπους, οι οποίοι, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, θεωρούνταν κατά τεκμήριο πρόσφυγες, πλέον όμως τα δεδομένα έχουν διαφοροποιηθεί. Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νίκος Παναγιωτόπουλος βρέθηκε χθες στο Συμβούλιο Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, όπου για πρώτη φορά συζητήθηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο τα νέα δεδομένα, ενώ προ ημερών είχε σχετική συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου.
Νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, σε δηλώσεις του στο Πρώτο Πρόγραμμα και αναφέρθηκε στη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ. Τόνισε μεταξύ άλλων ότι «είναι ένα θέμα το οποίο ακόμα επηρεάζεται από την κατάσταση στη Συρία, η οποία δεν είναι διαμορφωμένη, βρίσκεται σε δυναμική εξέλιξη. Οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν σε συνέργεια με τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και βεβαίως με τη συνέργεια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών».
Σχετικά με την υπόθεση των Σύρων προσφύγων, συνεδρίασαν την Πέμπτη στις Βρυξέλλες οι υπουργοί Εσωτερικών της Ένωσης, παρουσία και του υπουργού Μετανάστευσης Νίκου Παναγιωτόπουλου, συμφωνώντας ουσιαστικά στην εκπόνηση ενός κοινού μηχανισμού εθελοντικών επιστροφών, αλλά και στην ανάγκη τήρησης των όρων του Ευρωπαϊκού Συμφώνου Μετανάστευσης.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη, «η Ελλάδα υποστηρίζει την ενότητα, την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Συρίας και ένα συμπεριληπτικό μέλλον που θα διασφαλίζει όλες τις θρησκευτικές μειονότητες. Η επιστροφή στη δημοκρατική ομαλότητα θα πρέπει να σημάνει το τέλος των προσφυγικών ροών και να ανοίξει τον δρόμο για την επιστροφή των Σύρων προσφύγων στις εστίες τους.
Η Ελλάδα σταθμίζει όλες τις εξελίξεις. Παρακολουθεί τα τεκταινόμενα στην περιοχή, τα οποία είναι δυναμικά, και προσαρμόζει τη στάση της στο Μεταναστευτικό/Προσφυγικό στα εκάστοτε νέα δεδομένα, στο πλαίσιο και των αποφάσεων των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι ελληνικές αρχές παραμένουν σε εγρήγορση σε όλα τα επίπεδα».
Μπλίνκεν-Φιντάν
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν συναντήθηκε σήμερα με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν. Δεν θα υπάρξουν ερωτήσεις από τα μέσα ενημέρωσης. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν έφτασε αργά χτες το απόγευμα στην Άγκυρα και ξεκίνησε αμέσως συνομιλίες με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν.
Ο Μπλίνκεν δήλωσε σήμερα ότι συμφώνησε με τον Τούρκο ομόλογό του πως είναι σημαντικό οι ΗΠΑ και η Τουρκία να συνεχίσουν να συνεργάζονται κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, μετά την πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ. Στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησαν ο Μπλίνκεν με τον Φιντάν από την Άγκυρα, ο Αμερικανός υπουργός υπογράμμισε: «Οι χώρες μας εργάστηκαν πολύ σκληρά και προσέφεραν πολλά στη διάρκεια πολλών ετών για να διασφαλίσουν την εξάλειψη του χαλιφάτου του ΙΚ, για να διασφαλίσουν ότι αυτή η απειλή δεν θα κάνει ξανά την εμφάνισή της και είναι ύψιστης σημασίας να συνεχίσουμε αυτές τις προσπάθειες». Εξάλλου ο Μπλίνκεν πρόσθεσε ότι Ουάσινγκτον και Άγκυρα έχουν ίδιες απόψεις σχετικά με το πώς θέλουν να διαμορφωθεί η κατάσταση στη Συρία , ετά την πτώση του Σύρου προέδρου, αν και εμμέσως εκτιμάται ότι υπογράμμισε την σημασία των δυνάμεων του SDF (Κούρδοι0.
Ο Μπλίνκεν δήλωσε επιπλέον ότι βλέπει «ενθαρρυντικά σημάδια» προόδου προς μια εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας. «Συζητήσαμε για τη Γάζα και συζητήσαμε, πιστεύω, την ευκαιρία (…) να συμφωνηθεί εκεχειρία. Και τα σημάδια που είδαμε τις τελευταίες εβδομάδες είναι όσο πιο ενθαρρυντικά γίνεται», επεσήμανε ο Μπλίνκεν μετά τη συνάντηση που είχε σήμερα με τον Φιντάν. Παράλληλα ο Αμερικανός υπουργός πρόσθεσε ότι ζήτησε από την Τουρκία να χρησιμοποιήσει την επιρροή της επί της Χαμάς προκειμένου η παλαιστινιακή οργάνωση να συμφωνήσει σε μια εκεχειρία. «Στη διάρκεια των συνομιλιών μου με τον πρόεδρο Ερντογάν και τον υπουργό Φιντάν συζητήσαμε για τη σημασία η Χαμάς να πει ‘ναι’ σε μια συμφωνία για τη Γάζα, η οποία είναι πιθανό τελικά να καταφέρει να βάλει τέλος σε όλο αυτό», δήλωσε ο Μπλίνκεν στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον ομόλογό του.
Σύμφωνα με τον Φιντάν, προτεραιότητα της Τουρκίας είναι να διασφαλιστεί η σταθερότητα της Συρίας και να αποτραπεί να κυριαρχήσουν στη χώρα ομάδες που θεωρούνται τρομοκρατικές. Παράλληλα ο Τούρκος υπουργός επεσήμανε ότι συζήτησε, μεταξύ άλλων, με τον Αμερικανό ομόλογό του τον πιθανό ρόλο που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν οι χώρες τους στο μέλλον της Συρίας.
Χθες το βράδυ συναντήθηκε με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν που τόνισε ότι η Άγκυρα δεν θα επιτρέψει ποτέ «την αδυναμία στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους», αλλά και την ενίσχυση των Κούρδων. Χθες ο Ερντογάν είχε πει μεταξύ άλλων: «Ως η μόνη χώρα του ΝΑΤΟ που πολέμησε σώμα με σώμα εναντίον του Νταές (σ.σ. αραβικό ακρωνύμιο του ISIS), η Τουρκία θα εμποδίσει τις προσπάθειες του PKK (σ.σ. του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν) και των παρακλαδιών του που έχουν στόχο να μετατρέψουν την κατάσταση επί του πεδίου σε ευκαιρία και, παράλληλα, δεν θα επιτρέψει ποτέ την αδυναμία στη μάχη κατά του Νταές. Η Τουρκία θα λάβει προληπτικά μέτρα κυρίως για τη δική της εθνική ασφάλεια έναντι όλων των τρομοκρατικών οργανώσεων που δρουν στη Συρία και αποτελούν πηγή απειλής για την Τουρκία».
Οι ηγέτες των χωρών της G7 θα συνεδριάσουν σήμερα διαδικτυακά για να εξετάσουν την κατάσταση στη Συρία, όπου οι νέες αρχές που κατέλαβαν την εξουσία δεσμεύθηκαν να αποκαταστήσουν «το κράτος δικαίου». Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι στη συνεδρίαση αυτή — η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 16:30 ώρα Ελλάδας– θα πάρει μέρος και ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν.
Η Τουρκία στην Συρία
Η Τουρκία ανοίγει εκ νέου την πρεσβεία της στη Συρία και διορίζει τον πρέσβη Μπουρχάν Κορόγλου ως επιτετραμμένο στη Δαμασκό, σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu.
Στη Δαμασκό βρέθηκε ο αρχηγός της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών (ΜΙΤ) και έμπιστος του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν. Αναφέρθηκε ότι βρίσκονταν και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, κάτι που δεν ισχύει, καθώς αποδείχτηκε πως βρίσκεται στην Τουρκία. Βίντεο από τη Δαμασκό δείχνουν τον Καλίν να προσέρχεται για προσευχή στο περίφημο τζαμί των Ομμεϋαδών στη Δαμασκό, η οποία ήταν για αιώνες καθέδρα του μεγάλου αραβικού Χαλιφάτου από τον 7ο ως τον 9ο αιώνα. Τα μέτρα ασφαλείας ήταν δρακόντεια και μάλιστα ο αρχηγός των ισλαμιστών Τζολάνι οδήγησε το όχημα του Καλίν.
Ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας του Κατάρ, Χαλφάν αλ-Καάμπι, επισκέπτεται επίσης την Δαμασκό, σύμφωνα με το συριακό Υπουργείο Πληροφοριών. «Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί με τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου του Στρατιωτικού Συντονιστικού Κέντρου, Άχμεντ αλ-Σαράα, και τον Σύριο Πρωθυπουργό, Μοχάμεντ αλ-Μπασίρ».
Η Ρωσία απέκτησε άμεση επαφή με την πολιτική επιτροπή της ισλαμιστικής αντάρτικης οργάνωσης της Συρίας Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) μετέδωσε το πρακτορείο Interfax επικαλούμενο τον υφυπουργό Εξωτερικών Μιχαήλ Μπογκντάνοφ. Ο Μπογκντάνοφ είπε ότι η Μόσχα στοχεύει να διατηρήσει τις στρατιωτικές βάσεις της στη Συρία ώστε να συνεχίσει «να μάχεται τη διεθνή τρομοκρατία» στη χώρα αυτή.
ΗΠΑ και Κούρδοι
Η Άγκυρα είναι ο δεύτερος σταθμός της περιοδείας του Μπλίνκεν μετά την ανατροπή του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, την Κυριακή. Νωρίτερα βρέθηκε στην Άκαμπα της Ερυθράς Θάλασσας, όπου συναντήθηκε με τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα Β΄, με τον οποίο συμφώνησε ότι είναι αναγκαία η σταθερότητα και η ασφάλεια της Συρίας. Ο Μπλίνκεν είπε επίσης ότι η επόμενη συριακή κυβέρνηση θα πρέπει να είναι συμπεριληπτική και να προστατεύσει τις μειονότητες. Η τουρκική ηγεσία αναμένεται να τονίσει στις επαφές της με τον Μπλίνκεν τις ανησυχίες της για τη σταθερότητα στην περιοχή μετά τις τελευταίες εξελίξεις στη Συρία.
Λίγο πριν αναχωρήσει από την Άκαμπα, ο Μπλίνκεν δήλωσε ότι ο ρόλος των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), κυρίαρχη συνιστώσα των οποίων είναι η πολιτοφυλακή των Κούρδων της Συρίας, διαδραμάτισε «κρίσιμο» ρόλο στην αναχαίτιση των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους. «Θα πρέπει να φροντίσουμε να μην επανεμφανιστεί το ISIS. Και οι SDF είναι ουσιαστικής σημασίας για να διασφαλίσουμε ότι αυτό δεν θα συμβεί», τόνισε.
Οι SDF ελέγχουν μια μεγάλη έκταση στη βόρεια Συρία και οι Κούρδοι έχουν εγκαταστήσει εκεί μια αυτόνομη διοίκηση. Αν και Σύμμαχοι των Δυτικών στη μάχη εναντίον του ΙΚ, οι SDF θεωρούνται από την Τουρκία παρακλάδι του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) και χαρακτηρίζονται «τρομοκρατική οργάνωση».
Το μέτωπο του Κουρδικού στην Συρία
Στο μέτωπο του Κουρδικού, οι SDF (η συμμαχία υπό τους Κούρδους) θα παραδώσουν τις περιοχές γύρω από το Μαυσωλείο του Σουλεϊμάν Σαχ, που είναι τουρκικός θύλακας, στις δυνάμεις του Εθνικού Συριακού Στρατού (SNA) που υποστηρίζονται από την Τουρκία. Το μαυσωλείο του Σουλεϊμάν Σαχ, βρίσκεται βορειοανατολικά του Χαλεπιού και θεωρείται τουρκικό έδαφος βάσει της συνθήκης που υπέγραψε η Τουρκία με τη Γαλλία το 1921, όταν η Συρία ήταν υπό γαλλική κυριαρχία. Οι δυνάμεις των SDF θα έχουν την άδεια να αποχωρήσουν από την περιοχή του Μανμπίτζ μαζί με τις οικογένειές τους. Και οι δύο δυνάμεις θα αποχωρήσουν από το φράγμα Τισχρίν, το οποίο θα διοικείται από πολιτική διοίκηση.
Επιπλέον, η αυτόνομη κουρδική διοίκηση στην ανατολική Συρία ανακοίνωσε σήμερα ότι υιοθετεί τη σημαία της ανεξαρτησίας της Συρίας, που κυματίζει πλέον στη Δαμασκό: «Υπό το πρίσμα αυτής της ιστορικής αλλαγής, η σημαία της ανεξαρτησίας… είναι σύμβολο μιας νέας φάσης, γιατί αυτή εκφράζει τις φιλοδοξίες του συριακού λαού για ελευθερία, αξιοπρέπεια και εθνική ενότητα», δήλωσε η κουρδική διοίκηση, προσθέτοντας ότι έχει «αποφασίσει να χρησιμοποιεί τη σημαία αυτή σε όλα τα επίσημα όργανα της (…) αυτόνομης διοίκησης».
Η αυτόνομη κουρδική διοίκηση είπε ότι «ξεκινά από το γεγονός ότι οι περιοχές που ελέγχει αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της συριακής γεωγραφίας και ότι οι κάτοικοί της είναι αυθεντικά μέλη του συριακού λαού». Την Κυριακή, ο επικεφαλής των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, ενός συνασπισμού στον οποίο κυριαρχούν οι κούρδοι μαχητές, χαιρέτισε την «ιστορική» στιγμή που ζουν οι Σύροι με την πτώση του προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ, ενός «δικτάτορα» που ανέβηκε στην εξουσία πριν από σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα.
«Ζούμε στη Συρία ιστορικές στιγμές όντας μάρτυρες της πτώσης του δικτατορικού καθεστώτος στη Δαμασκό», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο διοικητής Μαζλούμ Αμπντί. «Αυτή η αλλαγή είναι μια ευκαιρία για να οικοδομήσουμε μια νέα Συρία βασισμένη στη δημοκρατία και τη δικαιοσύνη, η οποία να εγγυάται τα δικαιώματα όλων των Σύρων», πρόσθεσε.
Οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), σύμμαχοι της Δύσης στον πόλεμο κατά της τζιχαντιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ), θεωρούνται από την Άγκυρα παρακλάδι των Κούρδων αυτονομιστών του PKK, που τους θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση. Τις τελευταίες ημέρες, μαχητές που υποστηρίζονται από την Τουρκία κατέλαβαν τη Μανμπίτζ και το Ταλ Ριφάατ, δύο περιοχές όπου ζουν κυρίως Άραβες και κατείχαν οι Κούρδοι στην επαρχία του Χαλεπιού.
Οι Κούρδοι, υπό καταπίεση και στο περιθώριο κατά τις δεκαετίες δικτατορίας της οικογένειας Άσαντ, είχαν υψώσει σημαία με δικά τους χρώματα (κόκκινο, λευκό, πράσινο και κίτρινο) στα εδάφη που κατέλαβαν κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Η κίνηση αυτή οδήγησε στο να κατηγορηθούν για «αποσχιστικές τάσεις» από το καθεστώς Άσαντ, αν και οι κουρδικές δυνάμεις απέφυγαν οποιαδήποτε ανοιχτή αντιπαράθεση με δυνάμεις του πρώην καθεστώτος.