Συμφέρει την Ελλάδα η εκλογή Τραμπ;

Εντελώς προβλέψιμα λοιπόν, αυτό έγινε και τώρα με τη μάχη της Κάμαλα Χάρις με τον Ντόναλντ Τραμπ. Πρόκειται για άλλη μια περίπτωση που αποδεικνύει ότι στην Ελλάδα έχουμε πάρει διαζύγιο με τη λογική που διέπει τις διεθνείς σχέσεις. Όλα αντιμετωπίζονται με όρους «άσπρο-μαύρο» και «καλός-κακός». Φυσικά το σύγχρονο διεθνές περιβάλλον είναι εξαιρετικά πολύπλοκο. Στην περίπτωση της χώρας μας μάλιστα όλα καταλήγουν στο σύνηθες, τα ελληνοτουρκικά.

Λες κι αν εξέλειπε ως διά μαγείας η Τουρκία από τον χάρτη, η γεωγραφική θέση – σταυροδρόμι της Ελλάδας θα έπαυε να την εμπλέκει στους γεωστρατηγικούς σχεδιασμούς των ισχυρών. Δεν θα υφίστατο ζήτημα ελληνικής ανάγνωσης του διεθνούς περιβάλλοντος, πάντα σε σχέση με την ελληνική ασφάλεια. Αυτή είναι η λογική που οδηγεί πολλούς αφελείς να περιμένουν κάποια λύση στα ελληνοτουρκικά, για να απαλλαγεί ο προϋπολογισμός της χώρας από τις επαχθείς εξοπλιστικές δαπάνες και όπως συνηθίζεται να λέγεται από τη δεκαετία του ’80… να επενδυθούν στην υγεία και την παιδεία!

Προστασία και αντίτιμο

Θα ήμουν διατεθειμένος να μπω σε μια τέτοια συζήτηση, εάν στην Ελλάδα δεν επικρατούσε μια λογική προτεκτοράτου, στο πλαίσιο της οποίας η χώρα αναζητά «προστάτες» για να τους αναθέσει το πρόβλημα ασφαλείας της. Βασικά στις ΗΠΑ, ενώ συνηθίζουμε να μεμφόμαστε και την ΕΕ που δεν έρχεται να φυλάξει τα δικά μας σύνορα. Ως αντίτιμο, η Ελλάδα θα υλοποιήσει και μερικά εμβληματικά εξοπλιστικά προγράμματα δισεκατομμυρίων, για να δικαιολογηθεί στον εαυτό της ότι δεν αποποιείται των ευθυνών της.

Ασφαλώς θα ξεχάσει να υπολογίσει το κόστος κύκλου ζωής (life-cycle cost) των οπλικών συστημάτων τεχνολογίας αιχμής που αγοράζει, με αποτέλεσμα όπλα να «ψωνίζουμε» και όπλα να μην έχουμε. «Διαθεσιμότητες» το λένε. Πέραν του ότι αγοράζονται αποσπασματικά χωρίς μια ολιστική λογική που να διέπει την αμυντική φιλοσοφία της χώρας. Ξεχνώντας επιδεικτικά την ελληνική αμυντική βιομηχανία, κάτι το οποίο αποτελεί λογική συνέχεια της αδιαφορίας για την υποστήριξη αυτών των οπλικών συστημάτων.

«Μα ποια είναι η σχέση όλων αυτών με τις αμερικανικές εκλογές, τον Τραμπ ή την Χάρις», είναι λογικό να αναρωτηθούν ο αναγνώστες. Απλό! Είναι η συνολικότερη εικόνα της χώρας που επηρεάζει τις αντιλήψεις-πεποιθήσεις των άλλων για εμάς. Αυτές επηρεάζουν και στο τέλος διαμορφώνουν την πολιτική τους απέναντί σου. Μπορείς να δηλώνεις «πιστός σύμμαχος», το περιεχόμενο όμως της δυνητικής ερμηνείας του όρου μπορεί να διαφέρει. Πιστός είναι και αυτός που δεν τολμά να πει όχι, πιστός και αυτός που έχει συνείδηση των δικών του εθνικών συμφερόντων και τα προασπίζει – προωθεί στο πλαίσιο των συμμαχιών της χώρας.

Ισχυρός vs. «δεδομένος»

Αυτά προτάσσει κι όταν κάτι δεν ταυτίζεται με αυτά, το θέτει στο τραπέζι του διαλόγου και στη χειρότερη περίπτωση διεκδικεί ανταλλάγματα για να «ευθυγραμμιστεί». Κι ας μη βιαστούν να κατηγορήσουν επιπόλαια, λέγοντας ότι «αυτό κάνει και η Τουρκία». Άλλο το να θέτεις ευθαρσώς τα εθνικά συμφέροντα κι άλλο να εκβιάζεις. Η καλλιέργεια εικόνας σοβαρότητας στον στρατηγικό σύμμαχο είναι που διασφαλίζει ότι δεν θα γίνει φορέας της πεποίθησης πως εύκολα-δύσκολα η Ελλάδα θα προσαρμοστεί, θα «πειθαρχήσει». Αποδεχόμενη δηλαδή τη συνήθη ανέξοδη δέσμευση ότι στη δύσκολη στιγμή οι σύμμαχοι θα σταθούν δίπλα της.

Η «λεπτομέρεια» ότι η βασική απειλή ασφαλείας προέρχεται από το εσωτερικό της Συμμαχίας (ΝΑΤΟ) δεν επιτρέπει εφησυχασμό, καθώς είναι απολύτως προβλέψιμο ότι ακόμα και με τους συμμάχους ως «συμπαραστάτες», συμβιβασμοί είναι που θα αναζητηθούν. Αυτό δεν είναι κακό εξ ορισμού. Προβληματικό είναι όμως όταν διεκδικήσεις διατυπώνει μόνο η μια πλευρά! Διότι συμβιβασμός, ίσον υποχωρήσεις εκατέρωθεν…

Για να κλείσουμε αυτό το σύντομο σχόλιο: Ο για πολλούς «κακός Τραμπ» πέταξε με συνοπτικές διαδικασίες την Τουρκία εκτός του προγράμματος του μαχητικού πέμπτης γενιάς F-35 Lightning II και επέβαλλε κυρώσεις για την προμήθεια των ρωσικών συστημάτων αντιαεροπορικής και αντιβληματικής προστασίας, μακρού βεληνεκούς, S-400 Triumf. Κι όλα αυτά, παρ’ όλη τη φιλολογία περί «προτίμησης» αυταρχικού μοντέλου διακυβέρνησης και προσωπικών επιχειρηματικών συμφερόντων στη γείτονα χώρα.

Θετικά ή αρνητικά για τα ελληνικά συμφέροντα επιχειρήματα, μπορεί να εντοπίσει κανείς και για τους Δημοκρατικούς και για τους Ρεπουμπλικάνους. Άρα δεν είναι εκεί η ουσία της συζήτησης για την Αθήνα. Όταν αποδεικνύει ότι και έχει τη βούληση και μπορεί να αρνηθεί τους αναθεωρητικούς στόχους οποιουδήποτε επί του πεδίου, μειώνεται η σημασία του ποιος θα είναι πρόεδρος στις ΗΠΑ.

Ο κόσμος ενώπιον του Τραμπ

Σαφώς η τελική απόφαση του αμερικανικού λαού, υπέρ Τραμπ ή Χάρις, θα επηρεάσει τα ανοικτά μέτωπα ανά την υφήλιο, που εξ ορισμού επηρεάζουν με την ελληνική εθνική ασφάλεια. Το ερώτημα είναι εάν η Ελλάδα διαθέτει καλά επεξεργασμένη πολιτική ή συνειδητά επιλέγει να υιοθετεί στάση που επί της ουσίας είναι παρακολούθημα των επιλογών σε άλλες πρωτεύουσες.

Το βέβαιο είναι, ότι ο πολιτικώς ορθός κανόνας δεν παύει να είναι επισήμως η τήρηση ίσων αποστάσεων: «Κάθε απόφαση των Αμερικανών πολιτών θα είναι σεβαστή. Η στρατηγική σχέση Ελλάδας-ΗΠΑ είναι εκατέρωθεν “iron-clad” (θωρακισμένη) σε διμερές και πολυμερές επίπεδο και δεν επηρεάζεται από τις εναλλαγές κυβερνήσεων». Οτιδήποτε άλλο προδίδει «ατζέντες» που δεν έχουν σχέση με τον στενό πυρήνα των ελληνικών εθνικών συμφερόντων. Τόσο απλά.

Και κάτι τελευταίο. Αν κάτι αποδεικνύουν οι αμερικανικές εκλογές, είναι οι συνθήκες οιονεί «εμφυλίου» (σ.σ. ενδεχομένως και εκτός εισαγωγικών;) στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Το σενάριο είναι απευκταίο, όχι όμως ανύπαρκτο. Σε μια τέτοια περίπτωση, όλες οι παραδοχές του όποιου ελληνικού στρατηγικού σχεδιασμού, θα κινδύνευαν να τιναχθούν στον αέρα. Λόγω ομφαλοσκόπησης. Κάπως έτσι ανοίγουν παράθυρα, «τρωτότητας» για κάποιους και «ευκαιρίας» για άλλους. Το έχουμε λάβει σοβαρά υπόψη;

Σε συνεργασία με το defencepoint