Συρία-Ισραήλ συζητούν εξομάλυνση σχέσεων – Στα σκαριά συνάντηση Νετανιάχου-Τζολάνι

Μια πιθανή συνάντηση μεταξύ του προέδρου της Συρίας, αλ-Σάραα (γνωστού και ως Τζολάνι) και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Νετανιάχου εξετάζεται ενόψει της επερχόμενης συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, σύμφωνα με ισραηλινά μέσα ενημέρωσης. Η Ισραηλινή Ραδιοτηλεοπτική Εταιρεία (KAN) μετέδωσε ότι η συνάντηση θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Κατά την KAN, ο Νετανιάχου προετοιμάζει επίσκεψη στις ΗΠΑ, όπου η Συρία αναμένεται να αποτελέσει βασικό θέμα συζήτησης. Ο Σάραα σχεδιάζει επίσης να παρευρεθεί στη Γενική Συνέλευση τον Σεπτέμβριο. Σύρος αξιωματούχος δήλωσε στο ισραηλινό δίκτυο ότι η εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ έχει πλέον γίνει «στρατηγική προτεραιότητα» για τη Δαμασκό, δεδομένου ότι Συρία και Ισραήλ μοιράζονται κοινή στάση έναντι του Ιράν, της Χεζμπολάχ, της Χαμάς και του Παλαιστινιακού Ισλαμικού Τζιχάντ (PIJ).

Η ίδια πηγή σημείωσε ότι η βασική απαίτηση της Συρίας στις τρέχουσες συνομιλίες είναι η αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη νότια Συρία. Ωστόσο, το καθεστώς των παράνομα κατεχόμενων Υψιπέδων του Γκολάν δεν αποτελεί προς το παρόν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, πρόσθεσε.

Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών, Γκιντεόν Σαάρ, δήλωσε τη Δευτέρα: «Σε οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία, τα Υψίπεδα του Γκολάν θα παραμείνουν μέρος του κράτους του Ισραήλ». Πηγές που επικαλείται η λιβανέζικη εφημερίδα Αλ-Αχμπάρ ανέφεραν στις 30 Ιουνίου ότι «δεν υπάρχει πραγματική συναίνεση» εντός της συριακής κυβέρνησης για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας με το Ισραήλ.

Λόγω της έντονης διαφωνίας, το περιβάλλον του Σάραα φέρεται να προωθεί μια «λιγότερο ριζική» προσέγγιση, όπως μια συμφωνία ασφαλείας, που θα προβλέπει την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων με αντάλλαγμα την επίσημη αναγγελία από τη Συρία παύσης των εχθροπραξιών. Οι ίδιες πηγές πρόσθεσαν ότι η Τουρκία δεν επιθυμεί να δει τη Συρία υπό πλήρη ισραηλινή επιρροή.

Διπλωματικό παρασκήνιο

Ένας Αμερικανός ραβίνος που συναντήθηκε με τον Σάραα τον περασμένο μήνα επιβεβαίωσε επίσης στο KAN ότι μια συνάντηση μεταξύ Νετανιάχου και Σάραα είναι εφικτή, εφόσον μεσολαβήσει ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Το ισραηλινό κανάλι i24 μετέδωσε στις 28 Μαΐου ότι το Τελ Αβίβ και η Δαμασκός θα υπογράψουν συμφωνία ειρήνης έως το τέλος του 2025.

«Στο πλαίσιο της συμφωνίας, το Ισραήλ θα αποχωρήσει σταδιακά από όλα τα συριακά εδάφη που κατέλαβε μετά την εισβολή στη ζώνη ασφαλείας στις 8 Δεκεμβρίου 2024, συμπεριλαμβανομένης της κορυφής του όρους Ερμών», έγραψε το i24. Σύρος αξιωματούχος που μίλησε στο δίκτυο είπε ότι η συμφωνία θα εξομαλύνει πλήρως τις σχέσεις των δύο χωρών, προσθέτοντας ότι τα Υψίπεδα του Γκολάν θα μετατραπούν σε «κήπο της ειρήνης».

Μία ημέρα νωρίτερα, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Καρολάιν Λέβιτ δήλωσε ότι ο Τραμπ αναμένει η Συρία να είναι η επόμενη χώρα που θα εξομαλύνει τις σχέσεις της με το Ισραήλ, εντασσόμενη στις Συμφωνίες του Αβραάμ. Ο Ισραηλινός Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, Τσάχι Χανέγκμπι, επιβεβαίωσε στις 24 Ιουνίου ότι το Ισραήλ έχει άμεση, καθημερινή επικοινωνία με τις προσωρινές αρχές της Συρίας με σκοπό τη διερεύνηση της εξομάλυνσης. Μιλώντας στην εφημερίδα Israel Hayom, ο Χανέγκμπι δήλωσε ότι ο ίδιος ηγείται των συνομιλιών «σε όλα τα επίπεδα» με πολιτικούς αξιωματούχους στη Δαμασκό.

Η ισραηλινή κατοχή

Η Συρία, στο μεταξύ, έχει ξεκινήσει καταστολή των παλαιστινιακών οργανώσεων αντίστασης που μέχρι πρόσφατα λειτουργούσαν ελεύθερα υπό την προηγούμενη κυβέρνηση. Η καταστολή γίνεται σύμφωνα με λίστα απαιτήσεων των ΗΠΑ που παραδόθηκε στις νέες αρχές νωρίτερα φέτος.

Οι ισραηλινές δυνάμεις κατοχής σάρωσαν τη νότια Συρία μετά την ανατροπή της κυβέρνησης του πρώην προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, ξεπερνώντας τη ζώνη αποστρατιωτικοποίησης και επεκτείνοντας την πολυετή, παράνομη κατοχή στο συριακό έδαφος. Έκτοτε, το Ισραήλ συνέχισε να επεκτείνει την παρουσία του στη Συρία και έχει αρχίσει την κατασκευή μόνιμων στρατιωτικών εγκαταστάσεων στη νότια περιοχή της χώρας. Το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι η κατοχή του στη Συρία θα είναι αορίστου διάρκειας.

Από την πτώση της προηγούμενης κυβέρνησης, εκατοντάδες ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές έχουν πλήξει στρατιωτικές υποδομές που ανήκαν στον πρώην συριακό στρατό.