Σκληραίνει ο Τραμπ με το Ριάντ, κλείνουν δουλειές οι Ρώσοι

Αλλαγή της αμερικανικής στάσης έναντι του Ριάντ καταγράφεται το τελευταίο εικοσιτετράωρο με τον πρόεδρο Τραμπ να αφήνει υπόνοιες, ότι ο πρίγκιπας διάδοχος Σαλμάν έχει ευθύνη για την δολοφονία του Κασόγκι. Η αλλαγή αυτή συντελείται την ώρα που η επικεφαλής της CIA βρίσκεται στην Τουρκία και έχει μοιραστεί στοιχεία με τις τουρκικές αρχές, αλλά και ώρες μετά την ανακοίνωση του Ριάντ για συνεργασία με την Μόσχα στην κατασκευή  μονάδας παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Μετά από αρκετές παλινωδίες, στις οποίες όμως πάντα τόνιζε την σημασία που έχει για τις ΗΠΑ η συνεργασία με την σύμμαχο και στρατηγικό εταίρο Σαουδική Αραβία, ο Αμερικανός πρόεδρος, άφησε σήμερα να εννοηθεί ότι ο πρίγκιπας διάδοχος φέρει ευθύνη.

«Ο πρίγκιπας κάνει κουμάντο εκεί, και επομένως, αν κάποιος ευθύνεται θα ήταν αυτός» είπε ο Τραμπ, μιλώντας στην εφημερίδα Wall Street Journal. Φέρεται να υπογράμμισε ωστόσο, ότι είναι πεπεισμένος πως ο βασιλιάς Σαλμάν δεν γνώριζε εκ των προτέρων τι θα συνέβαινε. Σε ό,τι αφορά τέλος τους ισχυρισμούς του πρίγκιπα, ότι ευθύνονται δηλαδή κατώτεροι αξιωματούχοι, ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι θα ήθελε να τους πιστέψει.

Το απόλυτο φιάσκο και η CIA

Νωρίτερα, ο ίδιος είχε αναφέρει σε δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο, ότι οι αρχές του Ριάντ οργάνωσαν «την χειρότερη συγκάλυψη όλων των εποχών», κάνοντας λόγο για «απόλυτο φιάσκο». Σε εκείνες τις δηλώσεις του, οι οποίες έγιναν το βράδυ της Τρίτης (ώρα Αμερικής) ο Τραμπ είχε χαρακτηρίσει σκληρές τις απόψεις του Ερντογάν για την υπόθεση. Είχε πει μάλιστα, ότι για να συμφωνήσει με τον Τούρκο πρόεδρο θα πρέπει πρώτα να δει όλα τα διαθέσιμα στοιχεία.

Λίγες ώρες αργότερα πάντως συμφώνησε με τον Ερντογάν, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον διαχωρισμό του βασιλιά Σαλμάν από τον πρίγκιπα διάδοχο, σχετικά με το ενδεχόμενο άμεσης ή τυπικής ευθύνης για τα τραγικά γεγονότα της Κωνσταντινούπολης. Ο πρόεδρος της Τουρκίας είχε δηλώσει και αυτός νωρίτερα ότι «δεν αμφιβάλλει για την ειλικρίνεια του βασιλιά Σαλμάν». Είχε διαχωρίσει όμως τον πρίγκιπα διάδοχο, στον οποίο παρέπεμπαν όλες οι διαρροές του τουρκικού τύπου, επιλέγοντας να μην κάνει καμία αναφορά στο πρόσωπό του. Σήμερα ωστόσο επανήλθε, τονίζοντας  ότι πρέπει να τιμωρηθούν και «αυτοί που εκτέλεσαν και εκείνοι που διέταξαν».

Η πρώτη επίσημη βολή κατά του πρίγκιπα Σαλμάν έγινε άλλωστε από τον σύμβουλο του Ερντογάν, Ιλνούρ Τσεβίκ. Μιλώντας στην εφημερίδα Μπιρλίκ, ο σύμβουλος του Τούρκου προέδρου δήλωσε ότι «ακόμη και αν ο Τραμπ σώσει τον πρίγκιπα Σαλμάν, στα μάτια του κόσμου είναι ένα πρόσωπο με το αίμα του Κασόγκι στα χέρια του». Υποστήριξε επίσης ότι «τουλάχιστον πέντε μέλη της ομάδας των εκτελεστών είναι οι πιο στενοί συνεργάτες του πρίγκιπα και άνθρωποι που δεν θα ενεργούσαν, χωρίς να γνωρίζει εκείνος».

Ο Αμερικανός πρόεδρος έστειλε υψηλότατους αξιωματούχος των ΗΠΑ στην Τουρκία προκειμένου να λάβουν γνώση των γεγονότων από τις τουρκικές αρχές. Η παρουσία της διευθύντριας της CIA στην Άγκυρα  είναι η μέγιστη απόδειξη του αμερικανικού ενδιαφέροντος για την υπόθεση και του προέδρου προσωπικά. Με εντολή του Τραμπ άλλωστε πήγε στην Τουρκία η επικεφαλής της αμερικανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών.

Η Τζίνα Χάσπελ, η οποία σημειωτέον είναι τουρκόφωνη, ζήτησε να ακούσει την φερόμενη ηχητική καταγραφή του βασανισμού και της δολοφονίας του Κασόγκι, μεταφέροντας το αίτημα που είχε απευθύνει ο ίδιος ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ, προ ημερών, προς τις τουρκικές αρχές. Οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες (ΜΙΤ) ανταποκρίθηκαν και έδωσαν στην αρχηγό της CIA τις αποδείξεις που διαθέτουν, συμπεριλαμβανομένων, όπως αναφέρει η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Σαμπάχ, των αρχείων εικόνας και ήχου.

Ανακαλούν τις βίζες

Σημειώνεται ότι η Άγκυρα, παρά τις διαρροές στον τουρκικό και διεθνή τύπο, δεν επιβεβαίωσε όλες αυτές τις ημέρες την ύπαρξη αυτών των στοιχείων. Ούτε ο Ερντογάν αναφέρθηκε σε αυτά κατά την ομιλία του στην κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος, παρότι είχε υποσχεθεί  ότι «θα αποκαλύψει την γυμνή αλήθεια» για την δολοφονία. Τα μοιράστηκε όμως με τις αμερικανικές υπηρεσίες, ικανοποιώντας το αίτημα του Τραμπ.

Σχεδόν ταυτόχρονα, ο Μάικ Πομπέο ανακοίνωνε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει ταυτοποιήσει Σαουδάραβες αξιωματούχους που θεωρεί ότι φέρουν ευθύνες για τον φόνο του Κασόγκι  και ανακαλεί τις βίζες που τους έχουν χορηγηθεί. Κάποια από αυτά τα πρόσωπα, όπως εξήγησε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, εργάζονται «στις υπηρεσίες πληροφοριών, στο παλάτι, στο υπουργείο Εξωτερικών και άλλα υπουργεία της Σαουδικής Αραβίας». Διαβεβαίωσε μάλιστα ότι αυτές οι κυρώσεις, 21 συνολικά, «δεν θα είναι οι τελευταίες».

Εμπόδια σε ό,τι αφορά την είσοδο των υπόπτων στην Βρετανία θα επιβάλει και η βρετανική κυβέρνηση, όπως δήλωσε η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, σημειώνοντας ότι η ανάκληση των θεωρήσεων διαβατηρίων του θα γίνει εντός της ημέρας. Αντιθέτως το Παρίσι, ο δεύτερος προμηθευτής όπλων του Ριάντ μετά τις ΗΠΑ, είναι πιο διστακτικό και σύμφωνα με πηγές της γαλλικής προεδρίας θα αναμένει τις αποδείξεις.

«Ειδεχθές περιστατικό»

Την ίδια ώρα, στο Ριάντ, ο πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν χαρακτήρισε «ειδεχθές περιστατικό» την δολοφονία του Κασόγκι και έδωσε διαβεβαιώσεις ότι η Σαουδική Αραβία θα συνεργαστεί με την Τουρκία για την «απόδοση δικαιοσύνης».

Ο πρίγκιπας διάδοχος μίλησε στο οικονομικό φόρουμ, γνωστό ως «Νταβός της ερήμου» και εκτίμησε ότι το «οδυνηρό και αδικαιολόγητο περιστατικό» δεν θα επιφέρει «ρήξη» στις σχέσεις με την Τουρκία. Νωρίτερα, και η τουρκική προεδρία ανέφερε ότι ο Ερντογάν και ο πρίγκιπας Σαλμάν συζήτησαν σήμερα για τις «κοινές προσπάθειες» που θα κάνουν, ώστε να αποκαλυφθεί η αλήθεια.

Οι σχέσεις της Άγκυρας με τον Ριάντ είναι όμως ήδη τεταμένες από τον περσινό αποκλεισμό του Καταρ, στον οποίο είχε πρωτοστατήσει η Σαουδική Αραβία, αλλά και από τον μεταξύ τους «υπόγειο πόλεμο» για την κυριαρχία στον σουνιτικό μουσουλμανικό κόσμο.

Ο πρίγκιπας Σαλμάν είχε κάνει και την Τρίτη μία σύντομη εμφάνιση στο φόρουμ, το οποίο αποτελεί δημιούργημά του και διοργανώνεται φέτος για δεύτερη χρονιά. Η υπόθεση Κασόγκι έριξε όμως πάνω του βαριά σκιά, καθώς πολλοί δυτικοί πολιτικοί, διεθνείς τραπεζίτες και υψηλόβαθμα στελέχη πολυεθνικών ματαίωσαν την συμμετοχή τους.

Ωστόσο, παρά το μποϊκοτάζ ηχηρών ονομάτων, ακόμη και από την Wall Street, αρκετοί οικονομικοί παράγοντες παρίστανται στην  διάσκεψη, από την οποία το Ριάντ προσδοκά το κλείσιμο συμφωνιών δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί μάλιστα η  πολυάριθμη ρωσική αντιπροσωπεία, όπως και εκείνη της Κίνας.

Ο αρχηγός της ρωσικής αποστολής μάλιστα, ο επικεφαλής της Direct Investment Fund, Κίριλ Ντμιτρίεφ, αφού τόνισε ότι πρέπει να διερευνηθεί η δολοφονία Κασόγκι και να τιμωρηθούν οι ένοχοι, σημείωσε ότι δεν θα πρέπει να παραβλεφθούν οι προσπάθειες του Ριάντ για οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις.