Σκληρό ρόκ από τον Τζόνσον – Στη συμφωνία με τη Μέι οχυρώνεται η ΕΕ

Σε τροχιά μετωπικής ρήξης έχουν μπει οι σχέσεις Λονδίνου-Βρυξελλών μετά την νίκη του Τζόνσον στις εσωκομματικές εκλογές και την ανέλιξή του στην πρωθυπουργία. Ήδη από τις πρώτες επαφές οι διαφορές φαίνονται αγεφύρωτες και προδιαγράφουν, σύμφωνα με τους τεχνοκράτες, μια αποχώρηση χωρίς συμφωνία.

Ο νέος πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου έχει έντονη αντιευρωπαϊκή ιστορία και είχε ηγηθεί της προεκλογικής εκστρατείας υπέρ του Brexit στο δημοψήφισμα του 2016. Αυτές τις αντιευρωπαϊκές ιδέες υποστήριξε το διάστημα που ήταν υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση της Μέι, κυρίως όμως στην προεκλογική εκστρατεία για την διαδοχή της.

Φρόντισε βεβαίως να δώσει το στίγμα της πολιτικής που θα ακολουθήσει ως πρωθυπουργός ήδη από τις πρώτες ώρες της εκλογής του, με τις δηλώσεις που έκανε για ολοκληρωτική διαπραγμάτευση μιας νέας συμφωνίας και κυρίως με την επιλογή των προσώπων του νέου υπουργικού συμβουλίου.

Ούτε βήμα πίσω

Βαδίζοντας σε ένα πολιτικό τοπίο περισσότερο ξεκάθαρο, από αυτό στο οποίο έπρεπε να κινηθεί η Μέι, και έχοντας ζήσει τις αλλεπάλληλες παραιτήσεις υπουργών της κάθε φορά που έκανε ένα βήμα για μια συμφωνία αποχώρησης, ο Τζόνσον έβαλε στην κυβέρνηση όλους τους υποστηρικτές ενός “σκληρού Brexit”.

Με καλυμμένα τα νώτα του, ο αεικίνητος και παρορμητικός Μπόρις Τζόνσον, ήταν κατηγορηματικός στην πρώτη επικοινωνία του με τον Γιούνκερ. Σύμφωνα με εκπρόσωπό του, απάντησε στον πρόεδρο της Κομισιόν ότι θα πρέπει να εξαλειφθεί το “δίχτυ ασφαλείας” στα σύνορα της Ιρλανδίας με τη Βόρεια Ιρλανδία (το αποκαλούμενο ως backstop)για να αποφευχθεί ένα Brexit χωρίς συμφωνία (no-deal Brexit).

Στην πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία τους, ο Τζόνσον φέρεται να είπε στον πρόεδρο της Κομισιόν ότι η συμφωνία της Μέι, η οποία έχει απορριφθεί τρεις φορές, δεν πρόκειται να περάσει από το κοινοβούλιο. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Κομισιόν φέρεται να επανέλαβε ότι η υφιστάμενη συμφωνία είναι η μοναδική δυνατή για την ΕΕ.

Ο Γιούνκερ έδειξε να μην λαμβάνει υπόψη του τις θέσεις με τις οποίες ο Τζόνσον έγινε πρωθυπουργός, ούτε όσα είπε στην ομιλία του μετά την ανάληψη των καθηκόντων. Έκανε πως δεν άκουσε την φράση του νέου Βρετανού πρωθυπουργού ότι «οι όροι της συμφωνίας είναι απαράδεκτοι για αυτό το κοινοβούλιο και για΄αυτή τη χώρα» και ότι «πρέπει να γίνει κατανοητό πως  ο δρόμος προς τη συμφωνία περνά μέσα από την κατάργηση του backstop».

Ένα βήμα μπροστά

Αντιθέτως “θωρακίστηκε” πίσω από την διατυπωμένη κοινή θέση της ΕΕ και διαβεβαίωσε τον νέο πρωθυπουργό ότι η Επιτροπή είναι έτοιμη να συνεργαστεί με το ΗΒ για την ολοκλήρωση της πολιτικής δήλωσης, η οποία θα αναλύει όλες τις βρετανικές προτάσεις, «υπό την προϋπόθεση ότι είναι συμβατές με τη Συμφωνία». Φέρεται μάλιστα να εξέφρασε την διαθεσιμότητα της Κομισιόν για διάλογο της επόμενες εβδομάδες, εάν βεβαίως το Λονδίνο επιθυμεί κάτι τέτοιο.

Ο Τζόνσον, ωστόσο, ήταν ήδη ένα βήμα μπροστά, καθώς στην πρώτη ομιλία του, ως πρωθυπουργός, φρόντισε να ανακοινώσει ότι δεν θα διορίσει σε καμία περίπτωση Επίτροπο στην Κομισιόν. Και αυτό γιατί θέλει να αποδεσμεύει στελέχη, προκειμένου να ασχοληθούν με την επίτευξη εμπορικών συμφωνιών, οι οποίες θα εκφράζουν μία πραγματικά ανεξάρτητη πολιτική στον τομέα του εμπορίου.

Ό,τι όμως δεν κατάλαβε ή έκανε πως δεν κατάλαβε ο Γιούνκερ, το συνειδητοποίησε πρώτος και πολύ καλά ο Μισέλ Μπαρνιέ, ο άνθρωπος που σήκωσε όλο το βάρος της διαπραγμάτευσης, για λογαριασμό των Ευρωπαίων, τα τελευταία δύο χρόνια. Ο επικεφαλής των Ευρωπαίων διαπραγματευτών, ο οποίος χαρακτηρίσει «απαράδεκτα» τα βρετανικά αιτήματα για επαναδιαπραγμάτευση, προειδοποίησε τις Βρυξέλλες να προετοιμαστούν για ένα άτακτο Brexit. Διέγνωσε δηλαδή ότι ο Τζόνσον θα πιέσει και ότι τα χτυπήματα του Γιούνκερ στην πλάτη της Μέι είναι πλέον παρελθόν.

Στην “μαχητική” πρώτη ομιλία του ο Τζόνσον δεν άφησε άλλωστε περιθώρια. Έδειξε ότι θα δώσει έμφαση στην αποχώρηση χωρίς συμφωνία και ότι θα επιδιώξει να χρησιμοποιήσει τις διμερείς εμπορικές συμφωνίες ως “Δούρειο Ίππο” για την ελαστικοποίηση, αν όχι την κάμψη, της ενότητας “των 27″ της ΕΕ. Και είναι πολύ πιθανόν να το πετύχει, καθώς ο «ασυγκράτητος Μπόρις» έχει απέναντί του, σε επίπεδο Ευρωπαίων ηγετών, μια Μέρκελ που τρέμει και έναν Μακρόν που αποδεικνύεται όλο και πιο “λίγος”.