Στη σκιά του ιρλανδικού η συνάντηση Μπάιντεν-Τζόνσον

Σε βρετανικό έδαφος βρίσκεται ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος συναντάται με τον Μπόρις Τζόνσον, σήμερα Πέμπτη, πριν την έναρξη των εργασιών της Συνόδου Κορυφής της ομάδας των επτά πιο ανεπτυγμένων χωρών (G7). Η συνάντηση με τον Βρετανό πρωθυπουργό γίνεται εν μέσω έντασης του Λονδίνου με την ΕΕ για το καθεστώς των ιρλανδικών συνόρων, αλλά και στον απόηχο της προσέγγισης που είχε επιτευχθεί ανάμεσα στον Βρετανό πρωθυπουργό και τον Τραμπ.

Ο Μπάιντεν έφτασε στην αεροπορική βάση του Μίλντενχολ και απευθυνόμενος, αργά το  βράδυ της Τετάρτης, σε Αμερικανούς στρατιώτες επανέλαβε το σύνθημα “Η Αμερική επέστρεψε”. Σήμερα, Πέμπτη, παραμονή της Συνόδου Κορυφής της G7, ο Μπόρις Τζόνσον θα τον υποδεχθεί στην Κορνουάλη, σε μια συνάντηση που δεν θυμίζει τις κλασσικές παραδοσιακές συναντήσεις Βρετανών και Αμερικανών ηγετών.

Είναι γνωστή άλλωστε, η “ειδική” σχέση των δύο συμμαχικών χωρών. Μια σχέση ιδεολογική, ιστορική και πολιτιστική των δύο λαών, που όπως έλεγε ο “θρύλος της Νορμανδίας”, ο αθυρόστομος στρατηγός Τζωρτζ Σμιθ Πάττον, στην ταινία τουλάχιστον, τους «ενώνει η ίδια γα@@@@νη γλώσσα». Ωστόσο, στη σκιά του Brexit, ο γεννημένος στη Νέα Υόρκη Μπόρις Τζόνσον έχει πει ήδη στον Μπάιντεν, ότι δεν του αρέσει η έκφραση «ειδική σχέση».

Η “ειδική” σχέση

Όπως έγραψε μάλιστα το περιοδικό “The Atlantic”, σε αφιέρωμά του για τον Βρετανό πρωθυπουργό, «για τον Τζόνσον, η έκφραση αυτή δίνει την εικόνα θέσης αδυναμίας». Σύμφωνα με το ίδιο άρθρο, αυτή η εικόνα έρχεται σε αντίθεση με τις επιθυμίες του Βρετανού πρωθυπουργού, ο οποίος ονειρεύεται ένα Ηνωμένο Βασίλειο που, απαλλαγμένο από τις Βρυξέλλες, θα «ακτινοβολεί» στην διεθνή σκηνή. Στο θέμα αναφέρθηκε πρόσφατα και ο εκπρόσωπος του Τζόνσον, δηλώνοντας ότι ο πρωθυπουργός «έχει ήδη πει ότι προτιμά να μην χρησιμοποιεί αυτήν την έκφραση». Ο ίδιος διευκρίνισε πάντως, ότι αυτό δεν μειώνει τη σημασία που αποδίδει το Λονδίνο στις σχέσεις του με την Ουάσιγκτον.

Για τους Αμερικανούς πάντως, η επίμαχη πλέον έκφραση παραμένει σε χρήση και ο Μπάιντεν, όπως ανέφερε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, αναμένεται στην συνάντησή του με τον Τζόνσον να αναφερθεί στην «ισχύ και την αντοχή» αυτής της “ειδικής σχέσης”.  Θα πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί, ότι ο Τζόνσον βρέθηκε πολύ κοντά στον Ντόναλντ Τραμπ και ότι ο Ρεπουμπλικάνος προκάτοχος του Μπάιντεν δεν έκρυβε τη συμπάθειά του προς τον αρχηγό των Τόρις.

Από την άλλη, ο Τζο Μπάιτεν, το πρώτο τηλεφώνημα που έκανε μετά την ανάληψη των καθηκόντων του σε Ευρωπαίο ηγέτη ήταν στον Βρετανό πρωθυπουργό. Οι δύο ηγέτες δείχνουν να συμφωνούν άλλωστε σε μια σειρά μεγάλων θεμάτων που αποτελούν προτεραιότητα για τις ΗΠΑ, με πρώτο την πρόκληση της Ρωσίας και της Κίνας. Σύμπνοια υπάρχει και στο θέμα της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, ενώ μόλις πριν λίγες ημέρες, το Λονδίνο συντάχθηκε με τις ΗΠΑ στο σχέδιο για την επιβολή παγκόσμιου ελάχιστου εταιρικού φόρου 15%, κυρίως στους τεχνολογικούς κολοσσούς.

Σύννεφα υπάρχουν όμως στον ορίζοντα σε ό,τι αφορά το θέμα των ιρλανδικών συνόρων μετά το Brexit, εξαιτίας της απόπειρας του Λονδίνου να αποφύγει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε απέναντι στην ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας αποχώρησης. Παρά τις συνεχείς διαβουλεύσεις και τις εντάσεις στη Βόρεια Ιρλανδία, το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες, μέχρι αργά το βράδυ της Τετάρτης δεν είχαν κάνει ούτε βήμα σε ό,τι αφορά τις εμπορικές διατάξεις στα ιρλανδικά σύνορα.

Τι θα πει ο Μπάιντεν στον Τζόνσον 

Σημειώνεται ότι τόσο ο Τραμπ όσο και ο ιρλανδικής καταγωγής Μπάιντεν στην διάρκεια των διαβουλεύσεων για το Brexit είχαν ταχθεί κατά ενός “σκληρού συνόρου” στη Βόρεια Ιρλανδία που θα έθετε σε κίνδυνο τις “Συμφωνίες της Μεγάλης Παρασκευής” για την ειρήνευση στο Μπέλφαστ. Το θέμα των ιρλανδικών συνόρων αναμένεται ότι θα συζητηθεί στη συνάντηση των δύο ηγετών, με το Δουβλίνο να περιμένει τη στήριξη του Αμερικανού προέδρου. Άλλωστε, ο Λευκός Οίκος έχει προειδοποιήσει το Λονδίνο, πως κάθε παραβίαση της ειρηνευτικής συμφωνίας του 1998 (επιτεύχθηκε με τη συμμετοχή του Μπίλ Κλίντον) θα μπορούσε να επιφέρει αρνητικές συνέπειες στην εμπορική συμφωνία ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο Τζόνσον προσβλέπει σε αυτή τη συμφωνία, ειδικά μετά την αποχώρηση από την ΕΕ, έχει όμως να αντιμετωπίσει και τους προτεστάντες Ενωτικούς, οι οποίοι καταγγέλλουν ότι με το Πρωτόκολλο εισάγεται εκ των πραγμάτων ένα σύνορο στην ιρλανδική θάλασσα, ανάμεσα στην βρετανική επαρχία της Βόρειας Ιρλανδίας και το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο.

Απέναντι σε αυτήν την δυσαρέσκεια άλλωστε,  το Λονδίνο είχε ήδη παρατείνει μονομερώς την περίοδο προσαρμογής για ορισμένους ελέγχους, κυρίως στον αγροδιατροφικό τομέα. Όμως για αυτήν την απόφαση, η Κομισιόν ξεκίνησε διαδικασία επί παραβάσει σε βάρος της Βρετανίας. Ο ίδιος ο Τζόνσον πάντως, μιλώντας την Τετάρτη στο Κοινοβούλιο, υποστήριξε ότι είναι προτεραιότητα η «ελεύθερη και αδιάλειπτη πρόσβαση» των κατοίκων της Βόρειας Ιρλανδίας στα αγαθά του Ηνωμένου Βασιλείου και «η προστασία της εδαφικής και οικονομικής ακεραιότητας της χώρας».