Στην πλάτη της Ευρώπης το chicken game Τραμπ-Πούτιν
03/10/2025
Δεν “ζούμε σε συναρπαστικούς καιρούς”, όπως είχε πει το 1936 ο Βρετανός διπλωμάτης Sir Austen Chamberlain, αλλά σε επικίνδυνους! Αν και οι μεγάλοι παίκτες, που είναι σκυμμένοι πάνω από την πολεμική σκακιέρα, εξακολουθούν στην πράξη – και όχι στη ρητορική – να λειτουργούν ορθολογικά, εν τούτοις, καθώς το “παίγνιο” ανεβαίνει συνεχώς πίστες, ο κίνδυνος του “ατυχήματος” αυξάνει εκθετικά.
Ο Ζελένσκι ζήτησε από τον Τραμπ πυραύλους Tomahawk, που πλήττουν στόχους στα 1600 χλμ, μετά την περιβόητη στροφή του Αμερικανού προέδρου έναντι της Ρωσίας. Όταν αυτός κατάλαβε την γκάφα του, με την οποία έριξε την Ινδία στην αγκαλιά της Κίνας με τον τιμωρητικό δασμό 100%, επειδή αγοράζει φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο, και όταν του εξήγησαν τι όπλα έδειξαν οι Κινέζοι στην παρέλαση του Ταντζίν, ο Τραμπ πανικοβλήθηκε. Έπρεπε να αντιδράσει, τουλάχιστον στο επικοινωνιακό επίπεδο. Το έκανε στον ΟΗΕ, το έκανε με την ανάρτηση ενθάρρυνσης της Ουκρανίας – που την φόρτωσε καθ΄ολοκληρίαν στους Ευρωπαίους και ένιψε τα χείρας του, το κάνει όμως και με τους Tomahawk… που μπορούν να πλήξουν θεωρητικά τη Μόσχα, ακόμη και με την παλιά τους γενιά του ’80.
Βέβαια, ο Τραμπ δεν έχει ακόμη αποφασίσει, αλλά διαρρέει διάφορα επικίνδυνα, προφανώς για να τεστάρει την αντίδραση της Μόσχας. Η “χάρτινη τίγρης”, όπως αποκάλεσε τη Ρωσία ο Τραμπ, εξήγησε πως χωρίς αμερικάνικη καθοδήγηση και στόχευση, οι Tomahawk δεν λειτουργούν, που σημαίνει ότι η χρήση τους ισοδυναμεί με άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ, η οποία –αναγκαστικά- θα αντιμετωπιστεί αποφασιστικά. Τι σημαίνει αυτό; Προφανώς, η ρωσική απάντηση θα έχει κάποια κλιμάκωση, στης οποίας το άκρο θα είναι κάποιο πλήγμα σε αμερικάνικο στόχο. Αυτό θα σημάνει Γ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το εν λόγω chicken game, που ενέχει την πιθανότητα ατυχήματος, εκτυλίσσεται στο ευρωπαϊκό έδαφος, την ώρα που η Ευρώπη ψάχνεται για το πώς θα αντιμετωπίσει τις “ρωσικές απειλές” των ξύλινων drones. Είναι σαφές ότι οι Ευρωπαίοι θέλουν να ενισχύεται η Ουκρανία, ώστε να συνεχίσει να αντιστέκεται, να φθείρει και να εξαντλεί τη Ρωσία, αλλά δεν θέλουν να εμπλακούν σε απευθείας πόλεμο. Δηλαδή, να πάρει μεν η Ουκρανία τους Tomahawk, αλλά καταλαβαίνουν ότι θα είναι πρώτος στόχος και προφανώς δεν το θέλουν. Άλλωστε, το σκληρό Βερολίνο του Μερτς δεν τόλμησε να δώσει Taurus στην Ουκρανία… λένε ότι θα δώσει το know how να τα φτιάξουνε μόνοι τους.
Από την άλλη όμως, οι Ευρωπαίοι θα κληθούν να πληρώσουν αυτοί τους Tomahawk, γεγονός που επίσης τους καθιστά άμεσα εμπλεκόμενους, σύμφωνα με τη ρωσική αντίληψη των πραγμάτων. Άλλωστε, άμεσα πρέπει να βρουν τα 140 δισ. ευρώ που χρειάζεται για τα δύο επόμενα χρόνια η Ουκρανία, ώστε να λειτουργεί και να υπάρχει, ενώ χρειάζονται άλλα 45 για την εξυπηρέτηση των δανείων βοήθειας προς την Ουκρανία. Εννοείται ότι κανείς δεν θέλει να βάλει το χέρι στην τσέπη, διότι οι 27 έχουνε και το ReArmEU, για το οποίο θα χρειαστεί να αφαιμάξουν τα προγράμματα σύγκλισης, αλλά και να χρησιμοποιήσουν τα κεφάλαια των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών ταμείων για τη χρηματοδότηση της πολεμικής βιομηχανίας.
Τα δεσμευμένα δισ.
Ο μεγάλος πειρασμός είναι τα ρωσικά 230 δισ. ευρώ, που είναι δεσμευμένα την εταιρεία Euroclear Τrust στις Βρυξέλλες, που ευτυχώς δεν πέρασε στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης, γιατί θα τίναζε στον αέρα το διεθνές τραπεζικό σύστημα. O έμπειρος στα χρηματοοικονομικά πρώην Πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου της BlackRock Γερμανίας (Chairman of the Supervisory Board of BlackRock Germany) και νυν καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, αντιπρότεινε η Ευρωπαϊκή Ένωση να παράσχει στην Ουκρανία ένα άτοκο δάνειο ύψους περίπου 140 δισ. ευρώ με εγγύηση ως collateral το αντίστοιχο ποσό από τα παγωμένα κεφάλαια της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας.
Η Ουκρανία θα αποπληρώσει το δάνειο μόνο όταν η Ρωσία αποζημιώσει για τις ζημιές που προκλήθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου. Αυτό έχει ως ανομολόγητη προϋπόθεση ότι η Ουκρανία θα νικήσει και θα απαιτήσει αποζημίωση από τη Ρωσία, αλλιώς τα 140 θα τα πληρώσει η ΕΕ, δηλαδή οι πολίτες της. Σχετικές αποφάσεις ενδέχεται να ληφθούν στο τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο 23 και 24 Οκτωβρίου. Στο μεταξύ, οι νομοτεχνικοί θα ψάξουν να βρουν νομικά ερείσματα, ώστε η όποια λύση να περάσει με ειδική πλειοψηφία, καθώς η έγκριση απαιτεί ομοφωνία. Αυτή είναι η Ευρώπη μας.
Οι Tomahawk του Τραμπ και τα ξύλινα drones
Πάντως προς το παρόν οι Ευρωπαίοι ηγέτες παραβλέπουν τους Tomahawk, αφού ο Τραμπ τους έχει στο hold και ψάχνουν να δουν τι θα κάνουν με τα αγνώστου ταυτότητας drones. Προφανώς, δεν αναρωτιούνται αν οι υπερπτήσεις drones πάνω από το ευρωενωσιακό έδαφος είναι ρωσικές αναγνωριστικές ενέργειες ή προβοκάτσιες των Ουκρανών, που επιδιώκουν να παρασύρουν το ΝΑΤΟ σε μετωπικό πόλεμο με τη Ρωσία.
Ή αν η Εσθονία όντως έχει αποδεικτικά στοιχεία για παραβίαση του εναερίου χώρου της από ρωσικά μαχητικά, γιατί οι Ρώσοι έδειξαν στοιχεία για το αντίθετο. Δύο εξηγήσεις υπάρχουν: Είτε Ευρωπαίοι και Ουκρανοί προσπαθούν να παρασύρουν τον Τραμπ, που δεν δίνει τους Tomahawk, είτε αποδέχονται τα drones ως ρωσική απειλή, γιατί πολιτικά δένει με τα πολεμοκάπηλα σχέδια ανασυγκρότησης της μη ανταγωνιστικής ευρωπαϊκής βιομηχανίας ως πολεμικής.
Η πρόταση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για ένα “τείχος drones” με στόχο την προστασία της Ευρώπης αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία από Γάλλους και Γερμανούς, ενώ οι ειδικοί και οι αναλυτές ανέλυσαν τις τεχνικές, οργανωτικές, νομικές δυσκολίες της ιδέας, καθώς και το υψηλό κόστος του εγχειρήματος. Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν θεωρεί ότι πρέπει από κοινού να αναπτύξουν συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, στην προμήθεια εγχώριων αποτρεπτικών δυνατοτήτων βαθιάς κρούσης, συμπεριλαμβανομένων βαλλιστικών πυραύλων, καθώς και στην αγορά περισσότερων αντιαεροπορικών συστημάτων. Έτσι, και το θέμα των drones παραπέμφθηκε στο επόμενο Συμβούλιο.
Σε κάθε περίπτωση η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα έχει να αντιμετωπίσει όχι μόνο τις διαφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών, αλλά και την κοινωνική πίεση και ιδιαίτερα από τους Ευρωπαίους αγρότες, που βλέπουν την επικείμενη εξαφάνισή τους. Μπορεί η Γαλλία να έχει μπλοκάρει την επικύρωση της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών Mercosur (Αργεντινής, Βραζιλίας, Παραγουάης και Ουρουγουάης) για τις επιπτώσεις στον ευρωπαϊκό αγροτικό τομέα, ιδίως σε προϊόντα όπως το βόειο κρέας, αλλά η VDL υπέγραψε στο περιθώριο της Γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ μια γιγαντιαία συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Ινδονησία, η οποία εκτιμάται ότι θα τσακίσει κυριολεκτικά την ευρωπαϊκή γεωργία. Η συμφωνία προβλέπει μηδενικούς δασμούς για το 80% των ινδονησιακών προϊόντων που εισάγονται στην ΕΕ… Αυτό θα σημάνει μεγάλες κινητοποιήσεις και κοινωνική αναταραχή.
Δαγκάνα έναντι της Ρωσίας
Είναι σχεδόν οφθαλμοφανές ότι οι Ευρωπαίοι επιχειρούν να συγκροτήσουν μια επιθετική δαγκάνα απέναντι στη Ρωσία. Το ένα δόντι, ίσως το πιο κρίσιμο για την ΕΕ, είναι αυτό των Βαλτικών χωρών που εξοπλίζονται, δημιουργήθηκε εκεί μια μεγάλη γερμανική βάση τεθωρακισμένων, ενώ πρόσφατα η γερμανική ηγεσία διαβεβαίωσε ότι ο στρατός της θα καλύψει την άμυνά τους. Η επιλογή είναι στρατηγική, γιατί μπορεί με τη συνδρομή των Σκανδιναβικών χωρών και της Πολωνίας να απειληθούν η Αγία Πετρούπολη και ο θύλακας του Καλίνιγκραντ. Το έτερο δόντι της δαγκάνας είναι η Μολδαβία με την Υπερδνειστερία που “βλέπουν” την Οδησσό, την κύρια πλέον έξοδο της Ουκρανία στη Μαύρη Θάλασσα. Στη Ρουμανία, που ελέγχουν οι φιλοευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις μετά από κατάφωρα αντιδημοκρατικές διαδικασίες, συγκεντρώνονται μεγάλες νατοϊκές στρατιωτικές δυνάμεις και αεροπορία.
Η Ρουμανία ως μεγάλη εξαδέλφη της Μολδαβίας καλείται από τις φιλοδυτικές πολιτικές δυνάμεις, που επίσης επικράτησαν μετά από απαγορεύσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης και μεγάλη ανατροπή μεταξύ exit poll και αποτελεσμάτων, να συμβάλλουν στην ασφάλεια της χώρας. Όμως, τα σενάρια και οι αναλύσεις “βλέπουν” εισβολή των φιλοδυτικών δυνάμεων στον αποσχισθέντα από το 1990 θύλακα της Υπερδνειστερίας, όπου υπάρχουν ρωσικά στρατεύματα. Νατοϊκός στόχος είναι η Οδησσός στην περίπτωση που οι Ρώσοι επιδιώξουν την κατάληψή της, και την οποία βομβαρδίζουν συστηματικά τις τελευταίες εβδομάδες.
Εννοείται ότι ο Τραμπ απέχει από όλα αυτά και διαμηνύει ότι δεν τον αφορούν. Από την πλευρά του ο Πούτιν πρέπει να αντισταθμίσει τις πρόσφατες απώλειες που είχε στο νότιο Καύκασο. Μιλώντας, πάντως, προχθές στο Valdai Discussion Club στο Σότσι, ο Ρώσος πρόεδρος αφού χαρακτήρισε “υστερική” την στρατιωτικοποίηση της Ευρώπης, αφού διαβεβαίωσε πως είναι ηλίθιο να πιστεύουν ότι θα τους επιτεθούμε, ξεκαθάρισε πως «απλώς δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αυτό που συμβαίνει. Δεν έχουμε το δικαίωμα να το κάνουμε για λόγους που άπτονται της δικής μας ασφάλειας και άμυνας»…