Στο Καύκασο αποδείχθηκε ότι τα drones κερδίζουν πολέμους – Μήνυμα στην Ελλάδα

O πόλεμος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ θεωρείται η πρώτη σύγκρουση, που ανέδειξε το καθοριστικό ρόλο της χρήσης των Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (UAV), τα οποία επέφεραν συντριπτικά χτυπήματα κατά των συμβατικών στρατιωτικών χερσαίων δυνάμεων. Το Αζερμπαϊτζάν με τη χρήση drones άνοιξε το δρόμο για τις αζερικές στρατιωτικές δυνάμεις, ώστε να ελέγξουν στρατηγικά σημεία στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και να πετύχουν μια εκτεταμένη νίκη εναντίων των αρμενικών στρατιωτικών δυνάμεων.

Tην χρήση των drones στο πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ αναδεικνύει μια ανάλυση του ισραηλινού BESA Center, που τη χαρακτηρίζει ως την πρώτη μεταμοντέρνα πολεμική σύγκρουση και εξηγεί τα βασικά χαρακτηριστικά της, όπως την μείωση απωλειών για την πλευρά που έχει εντάξει στους στρατηγικούς της σχεδιασμούς τα droneς.

Το Αζερμπαϊτζάν χρησιμοποίησε εισοδήματα από εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου για να εκσυγχρονίσει τμήμα των ενόπλων δυνάμεών του, αλλά κυρίως για να επενδύσει σε έναν στόλο drones και σε μια δύναμη βαλλιστικών πυραύλων μεγάλης ακριβείας. Μέχρι πρόσφατα, ο κύριος προμηθευτής των UAV ήταν το Ισραήλ, το οποίο πούλησε στο Αζερμπαϊτζάν και το σύστημα HAROP UAV, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να επιτίθεται στους στόχους και να τους καταστρέφει ολοκληρωτικά πέφτοντας πάνω τους. Εξ ου και ότι αποκαλείται και  “drone αυτοκτονίας”. Επίσης, οι αζερικές ένοπλες δυνάμεις εξοπλίστηκαν και με τουρκικά drones, τα Bayraktar TB2, τα οποία έκαναν και τη σημαντική διαφορά στον πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Η Αρμενία, η ηττημένη του πολέμου, αναγκάστηκε να υπογράψει συνθηκολόγηση με το Αζερμπαϊτζάν, να απωλέσει εδάφη στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και να μετατρέψει δεκάδες χιλιάδες Αρμένιους κατοίκους της περιοχής σε πρόσφυγες. Η αντιπολίτευση και η κοινή γνώμη συνεχίζουν να αντιδρούν και να ζητούν την παραίτηση του Αρμένιου πρωθυπουργού Νικόλ Πασινιάν.

Τα drones έκαναν τη διαφορά 

Η Αρμενία δεν είχε τους πόρους για να εκσυγχρονίσει τις στρατιωτικές χερσαίες δυνάμεις και την αντιαεροπορική άμυνα της. Διέθετε σε μεγάλο βαθμό πολεμικό εξοπλισμό αποτελούμενο από παλιά όπλα της σοβιετικής εποχής, που κάποια θεωρούνται ήδη παρωχημένα. Η μόνη εξαίρεση ήταν η αρμενική αεροπορία, η οποία είχε στο δυναμικό της τέσσερα σύγχρονα ρωσικά μαχητικά τύπου Sukhoi 30SM.

Η Αρμενία είχε στον πολεμικό εξοπλισμό της και μια μονάδα του ρωσικού ηλεκτρονικού πολεμικού συστήματος αντι-drones  “Repellent”, αλλά αυτό δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις των αζερικών drones. Ο Πασινιάν δήλωσε, στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Avia, ότι αυτό το σύστημα δεν λειτούργησε.

Ο δεύτερος πόλεμος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ χαρακτηρίζεται ως η πρώτη μεταμοντέρνα πολεμική σύγκρουση, καθώς κάθε δραστηριότητα βιντεοσκοπήθηκε και μεταδόθηκε από τα drones που ενεργούσαν στο πεδίο μάχης. Εξετάζοντας σχολαστικά κάθε βίντεο που κυκλοφόρησαν από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, ο Ολλανδός αναλυτής Stijn Mitzer, υπολόγισε τις απώλειες των χερσαίων δυνάμεων της Αρμενίας: σε 185 άρματα μάχης, 89 θωρακισμένα οχήματα, 182 συστοιχίες πυροβολικού, 73 εκτοξευτές πυραύλων, 451 φορτηγά, 26 συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας και 14 ραντάρ.

Ο πραγματικός αριθμός των απωλειών θα μπορούσε να είναι υψηλότερος, αλλά ακόμη και αυτές οι απώλειες δείχνουν ότι ένα μεγάλο τμήμα του εξοπλισμού της Αρμενίας καταστράφηκε. Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικό αυτού του νέου είδους αεροπορικού πολέμου είναι η έλλειψη ατυχημάτων ή κατάρριψης αεροσκαφών, που επιβαρύνει τις κυβερνήσεις των αντιμαχόμενων πλευρών οικονομικά, αλλά και τις επηρεάζει αρνητικά και στον ψυχολογικό τομέα. Ως εκ τούτου, η σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ ενδέχεται να ενισχύσει την παγκόσμια ζήτηση για UAV και να επιταχύνει την ανάπτυξη επιθετικών και αμυντικών ηλεκτρονικών συστημάτων πολέμου.

Μήνυμα σε Ελλάδα

Η χρήση των drones από το Αζερμπαϊτζάν (κυρίως των τουρκικών drones) στον πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, στέλνει μηνύματα και προς την ελληνική πλευρά, η οποία έχει μείνει πίσω στο συγκεκριμένο θέμα. Ωστόσο, γίνονται προσπάθειες από τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις να προμηθευτούν drones, με στόχο να είναι έτοιμες να ανταποκριθούν με αποτελεσματικότητα σε αυτό το είδος του νέου πολέμου. Οι ένοπλες δυνάμεις προγραμματίζουν να εχουν αποκτήσει την άνοιξη, δύο συστήματα ισραηλινών UAVs τύπου Ηeron. Η αγορά drones θα ενισχύσει τις ελληνικές δυνάμεις από τη στιγμή που η Τουρκία παράγει δικά της drones.

Η νίκη του Αζερμπαϊτζάν εναντίον της Αρμενίας ενδέχεται να προκαλέσει και έντονες συζητήσεις σε κυβερνήσεις σχετικά με το ρόλο των UAV στο σχεδιασμό των αμυντικών και επιθετικών σχεδιασμών. Τα διδάγματα από τον πόλεμο του Καυκάσου, ίσως να πυροδοτήσουν μια νέα κούρσα εξοπλισμών μεταξύ χωρών όπως η Τουρκία, οι οποίες παράγουν τέτοια προηγμένα UAV και άλλων χωρών εναντίον των οποίων θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν.