Στο μικροσκόπιο των ΗΠΑ οι εξαγωγές τουρκικών drones

Στο μικροσκόπιο της Ουάσιγκτον είναι οι εξαγωγές των τουρκικών drones, τα οποία έχουν “πρωταγωνιστήσει” σε μία σειρά από πολεμικά μέτωπα. Ήταν τα περίφημα drones Bayraktar που διέσωσαν την κυβέρνηση της Τρίπολης από την πολιορκία του στρατηγού Χαφτάρ και ήταν αυτά που είχαν συμβάλλει στην νίκη των Αζέρων επί των Αρμενίων, στις συγκρούσεις του 2020 στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, τον Ρόμπερτ Μενέντεζ, το νέο αμυντικό νομοσχέδιο (που έχει πλέον και την υπογραφή Τζο Μπάιντεν) «θα βελτιώσει σημαντικά την ικανότητα της κυβέρνησης των ΗΠΑ να παρακολουθεί… τις επιπτώσεις στην εθνική ασφάλεια από την διάδοση του προγράμματος μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων (drones) της Τουρκίας», με τον Αμερικανό γερουσιαστή να χαρακτηρίζει «επικίνδυνες» τις εξαγωγές τουρκικών drones.

Το νομοσχέδιο επιτρέπει στο Πεντάγωνο και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ να εξετάσουν αν οι εξαγωγές τουρκικών drones (που πλέον είναι… περιζήτητα) περιέχουν εξαρτήματα που κατασκευάζονται από αμερικανικές εταιρείες. Το γεγονός αυτό συνιστά παραβίαση της αμερικανικής νομοθεσίας για την εξαγωγή όπλων σε εμπόλεμες χώρες, καθώς η αμερικανική νομοθεσία από το 1992 (όπως υπενθύμισε ο Μενέντεζ) απαγορεύει την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια στο Αζερμπαϊτζάν.

Να σημειωθεί ότι η εμπλοκή της Τουρκίας στην σύγκρουση του Ναγκόρνο Καραμπάχ είχε φέρει την αντίδραση της καναδικής κυβέρνησης το 2020, η οποία είχε προχωρήσει στην διακοπή των καναδικών εξαγωγών πολεμικού υλικού στην Τουρκία. Τα τουρκικά drones, που προφανώς και δεν στοχεύουν αποκλειστικά στρατιωτικούς στόχους, εξοπλίζονται και από καναδικό πολεμικό εξοπλισμό.

“Αλλαγή του πολεμικού παιχνιδιού”

Τα τουρκικά drones μπορούν να πετούν μέχρι και 24 ώρες συνεχώς και είναι εφοδιασμένα με “έξυπνα” βλήματα, όπως και με κάμερες, με τα πολεμικά τους “κατορθώματα” να κάνουν τον γύρο των τουρκικών μέσων ενημέρωσης και των social media (γεγονός που δεν αφήνει αναξιοποίητο η τουρκική προπαγάνδα). Ως «αλλαγή του πολεμικού παιχνιδιού» έχει χαρακτηρίσει την εμπλοκή των μη επανδρωμένων Βρετανός υπουργός Άμυνας, γεγονός που έχει επιβεβαιωθεί και σε άλλες συγκρούσεις.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο πόλεμος της Υεμένης, όπου τα τέλη του 2019 οι σιίτες αντάρτες Χούθι είχαν καταφέρει με ορισμένα φτηνά drone ιρανικής κατασκευής να πλήξουν τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Aramco. Η Aramco είναι ο καλύτερα φυλασσόμενος στόχος στην Σαουδική Αραβία, για τον οποίο το σουνιτικό βασίλειο είχε καταβάλει πακτωλό δισεκατομμυρίων προς αγορά των πιο σύγχρονων αμερικανικών οπλικών συστημάτων (ορισμένα εκ των οποίων αποσύρθηκαν από τους Αμερικανούς και αντικαταστάθηκαν από ελληνικές συστοιχίες Patriot).

Η Τουρκία (μεταξύ άλλων) εξάγει drones στην Πολωνία (όπου υπήρξε η πρώτη χώρα μέλος του ΝΑΤΟ που τα προμηθεύτηκε) και στην Ουκρανία, προκαλώντας τον έντονη ενόχληση της Μόσχας, όπως εκφράζεται με δηλώσεις ανώτατων αξιωματούχων του Κρεμλίνου. Η Τουρκία επιδιώκει με τις εξαγωγές μη επαδρωμένων στο Κίεβο να εμφανιστεί ως νατοϊκό ανάχωμα στην επιρροή της Μόσχας στην Ουκρανία. Βέβαια οι τουρκικοί ισχυρισμοί ακούγονται “περίεργοι” την στιγμή που Άγκυρα έφτασε να συνεργάζεται με τον (πλέον) φιλορώσο Αλεξάντερ Λουκασένκο στην εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού στα σύνορα Πολωνίας-Λευκορωσίας, όπως με οργή διαπίστωσε η Βαρσοβία!

Η εμπλοκή στην Αιθιοπία

Όπως ήταν αναμενόμενο, δεν είναι οι εξαγωγές τουρκικών drone στην Ουκρανία που μπαίνουν τώρα στο μικροσκόπιο των Αμερικανών, αλλά οι εξαγωγές τουρκικών drone στην κυβέρνηση της Αιθιοπίας, όπου ο πρωθυπουργός Άχμεντ δίνει σκληρή μάχη με τους αυτονομιστές της επαρχίας της Τιγκράι. Αν και οι αντάρτες έδειχναν μερικούς μήνες πριν να “στριμώχνουν” τον Αιθίοπα πρωθυπουργό (με τον ίδιο να μπαίνει μάλιστα στην πρώτη γραμμή του μετώπου), ο αιθιοπικός στρατός επανακατέλαβε ορισμένες πόλεις στρατηγικής σημασίας από τους μαχητές του Τιγκράι.

Ο ειδικός απεσταλμένος του Στέιτ Ντιπάρμεντ για την Αφρική, κατά την επίσκεψη του στην Τουρκία, εξέφρασε την ενόχληση του για την πώληση drones στην κυβέρνηση Άχμεντ. Οι Τούρκοι ισχυρίστηκαν πως «δεν έχουν πρόθεση να παρέμβουν στα εσωτερικά της Αιθιοπίας», αν και δύσκολα θα γίνουν πιστευτοί. Είναι χαρακτηριστικό πως οι τουρκικές εξαγωγές πολεμικού υλικού, από μηδαμινές, έφτασαν τα 100 εκατομμύρια δολάρια, μόλις τους πρώτους μήνες του 2021!

Τον περασμένο Μάιο το Στέιτ Ντιπάρτμεντ απαγόρευσε τις εξαγωγές αμυντικού εξοπλισμού προς τις ένοπλες δυνάμεις της Αιθιοπίας, ενώ μερικούς μήνες μετά ενέκρινε κυρώσεις σε όσους εμπλέκονται, «έστω και έμμεσα σε πολιτικές που απειλούν τη σταθερότητα την Αιθιοπίας». Η στάση των ΗΠΑ, που καλούν σε διαπραγματεύσεις για την επίλυση της σύγκρουσης, έχει προκαλέσει την οργή της κυβέρνησης Άχμεντ που απάντησε οργανώνοντας μαζικές αντιαμερικανικές διαδηλώσεις.

Στην πρώτη χώρα που επιβλήθηκαν αμερικανικές κυρώσεις ήταν στην Ερυθραία, οι ένοπλες δυνάμεις της οποίας υποστηρίζουν τον πόλεμο του Άχμεντ . Μένει το ερώτημα γιατί δεν έχουν επιβληθεί ακόμα κυρώσεις στην Τουρκία, καθώς προφανώς και μέσω της εξαγωγής μη επανδρωμένων στον στρατό του Άχμεντ, εμπλέκεται («έστω και έμμεσα») σε έναν πόλεμο έχει αφήσει χιλιάδες νεκρούς και εκατομμύρια εκτοπισμένους.