“Στον γύψο” βάζει την Ενωμένη Ευρώπη ο κορονοϊός

Μέτρα για να θωρακιστεί η Ευρώπη απέναντι στον κορονοϊό αναμένεται να συζητήσουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στην τηλεδιάσκεψη που έχει συγκαλέσει για την Τρίτη ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Την ίδια ώρα, η πρόεδρο της Κομισιόν έριξε στο τραπέζι πρόταση για την αναστολή της εισόδου αλλοδαπών στην ΕΕ, ενώ ένα μετά το άλλο, τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα στα σύνορά τους.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρότεινε να επιβληθεί προσωρινή απαγόρευση εισόδου αλλοδαπών στην ΕΕ για διάστημα 30 ημερών, με δυνατότητα χρονικής επέκτασης του μέτρου, αναλόγως των εξελίξεων. Σύμφωνα με την πρότασή της από τους περιορισμούς αυτούς θα εξαιρεθούν οι μόνιμοι κάτοικοι χωρών μελών της ΕΕ, τα μέλη των οικογενειών Ευρωπαίων πολιτών, αλλά και διπλωμάτες, γιατροί και ερευνητές που εργάζονται για την αναχαίτιση της εξάπλωσης του κορονοϊού SARS-CoV-2.

Σχετική αναφορά είχαν κάνει νωρίτερα δύο ευρωπαϊκές πηγές, σημειώνοντας ότι η ΕΕ σχεδιάζει να απαγορεύσει σε αλλοδαπούς την είσοδο στη ζώνη Σέγκεν, η οποία αποτελείται από 22 χώρες μέλη της ΕΕ συν την Ισλανδία, τη Νορβηγία, την Ελβετία και το Λιχτενστάιν. Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι το θέμα αναμένεται να συζητηθεί στην τηλεδιάσκεψη που θα έχουν την Τρίτη οι ηγέτες των χωρών μελών με αντικείμενο την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Δύσκολίες εφαρμογής 

Στόχος του μέτρου είναι ο περιορισμός των κινδύνων επιβάρυνσης των ευρωπαϊκών συστημάτων υγείας από την εισαγωγή νέων πιθανών κρουσμάτων στα κράτη μέλη. Η υιοθέτηση αυτής της πρότασης έχει, ωστόσο, προβλήματα, καθώς εκτός από τα 22 κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να συμφωνήσουν και τα πέντε κράτη που ανήκουν στην Σένγκεν, αλλά όχι στην Τελωνειακή Ένωση.

Ανοιχτό είναι και το θέμα του συντονισμού με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία, χώρες που δεν ανήκουν στην ζώνη Σένγκεν, αλλά είναι σε στενή σύνδεση με την ΕΕ. Η Ιρλανδία είναι πλήρες μέλος και το Ηνωμένο Βασίλειο, μετά το Brexit, βρίσκεται σε διαδικασία συζητήσεων για μια εμπορική συμφωνία και την μελλοντική σχέση του με την Ευρώπη.

Το μέτρο αναφέρεται σε νόμιμες μετακινήσεις αλλοδαπών προς τις ευρωπαϊκές χώρες και δεν έχει γίνει γνωστό, μέχρι τώρα τουλάχιστον, τι προβλέπει για τις παράνομες μετακινήσεις μεταναστών, όπου το θέμα περιπλέκεται και από διεθνείς συμβάσεις. Ιδιαίτερα σε ότι αφορά τις αφίξεις μεταναστών στα ελληνικά νησιά και την Ιταλία, όπου συνήθως μεσολαβεί διάσωση στη θάλασσα. Αδιευκρίνιστο παραμένει επίσης τι θα γίνει με τα άτομα που εργάζονται στον τομέα των μεταφορών και κάνουν δρομολόγια από τρίτες χώρες προς και από χώρες της ΕΕ.

Να γίνονται, αλλά να μην φαίνονται 

Οι Βρυξέλλες προσπαθούν να συνδυάσουν ένα σύστημα ελέγχων, το οποίο θα περιορίζει τους κινδύνους επέκτασης της διάδοσης του κορονοϊού, αλλά παραλλήλως θα διασφαλίζει τη συνέχιση της ροής αγαθών και βασικών υπηρεσιών. Τονίζουν άλλωστε ότι «η ενιαία αγορά αποτελεί βασικό μέσο της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης». Τις κατευθυντήριες γραμμές αυτού του πακέτου παρουσίασαν σήμερα στην πρώτη κοινή τηλεδιάσκεψή τους οι επίτροποι Υγείας Στέλλα Κυριακίδου και Εσωτερικών Υποθέσεων Ιλβα Γιοχανσον.

Η πρόβλεψη είναι τα άτομα που ταυτοποιούνται ως επικίνδυνα για την εξάπλωση του ιού να έχουν πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη, είτε στη χώρα άφιξης είτε στη χώρα αναχώρησης, μετά από συντονισμό των ενεργειών των δύο χωρών. Η άποψη των Επιτρόπων είναι ότι δεν θα πρέπει να απαγορεύεται η είσοδος σε όσους νοσούν. Αντιθέτως θα πρέπει να τους παρέχεται πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη.

Σε ό,τι αφορά τους ελέγχους, η πρόταση των αρμόδιων Επιτρόπων αναφέρει ότι όλοι οι εισερχόμενοι (Ευρωπαίοι πολίτες) στην επικράτεια ενός κράτους μέλους θα μπορούν να υποβάλλονται σε υγειονομικούς ελέγχους, χωρίς να υπάρχει επίσημη εισαγωγή ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα. Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι τα κράτη μέλη έχουν το δικαίωμα να επαναφέρουν τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα για λόγους δημόσιας τάξης, ανάμεσά τους η δημόσια υγεία, τονίζει όμως ότι αυτοί θα πρέπει να οργανωθούν έτσι, ώστε να αποφεύγονται οι ουρές και ο συνωστισμός. Αναφέρει τέλος ότι δεν θα πρέπει να επιβληθούν πρόσθετες πιστοποιήσεις για τα αγαθά που κυκλοφορούν νόμιμα εντός της ενιαίας αγοράς, αφού δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα τρόφιμα αποτελούν πηγή μετάδοσης του ιού.

Ανεξαρτήτως πάντως του πως θα βαφτίσουν οι Βρυξέλλες τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα, η ΕΕ έχει πάψει να θυμίζει αυτό που ήταν. Η Ιταλία είναι σε καραντίνα, όπως και η Ισπανία που έχει κλείσει τα χερσαία σύνορά της με την Πορτογαλία και τη Γαλλία. Σε ανάλογες ενέργειες  έχουν προχωρήσει ήδη η Δανία, η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Γερμανία. Συνδυάζοντας όλα αυτά, εκείνο που βλέπει κάποιος είναι ότι η ευρωπαϊκή ήπειρος αλλάζει όψη και ότι αυτό που ξέραμε ως Ενωμένη Ευρώπη, αν δεν αποτελεί ήδη παρελθόν, σίγουρα “έχει μπει στον γύψο”.