Στρατιωτικά μπλοκ στα Βαλκάνια με στόχο τη Σερβία και στο βάθος την Ελλάδα

Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη γνώση των ισορροπιών στην περιοχή, ώστε να καταλάβει κανείς ότι το κίνητρο της προαναφερόμενης τριμερούς Συμφωνίας είναι η συγκρότηση ενός αντισερβικού μετώπου, ούτε και ιδιαίτερες ιστορικές γνώσεις για να υποψιαστεί αναλογίες με την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν τότε που Κροάτες, Αλβανοί, μαζί με τους Μουσουλμάνους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, συμμάχησαν με τους Γερμανούς Ναζί, διαπράττοντας πολλά εγκλήματα εις βάρος των σερβικών πληθυσμών.

Υπό το πρίσμα αυτό, δεν είναι καθόλου αβάσιμη η υπόθεση ότι πίσω από την προ ημερών Στρατιωτική Συμφωνία είναι η Γερμανία, που δεν έπαψε από την πτώση του Ανατολικού Μπλοκ να κινεί τα νήματα στη Βαλκανική. Μάλιστα, το ζήτημα είναι πολύ σημαντικό, αν ληφθεί υπόψιν ότι οι υπογράφοντες στα Τίρανα υπουργοί Αμύνης Κροατίας, Αλβανίας και Κοσσόβου (Αλβανός) απηύθυναν δημόσια πρόσκληση, ώστε και άλλες χώρες της περιοχής να υπογράψουν το Σύμφωνο και να προσχωρήσουν στην τοπική-στρατιωτική συμμαχία, διαρρέοντας ταυτόχρονα ότι και η Βουλγαρία έχει εκφράσει ενδιαφέρον. Είναι άξιο αναφοράς το γεγονός ότι το Μαυροβούνιο δεν αναφέρεται ως πιθανό συμβαλλόμενο μέρος, παρόλο που είναι μέλος του ΝΑΤΟ…

Δεν είναι μόνο ο συμβολικός χαρακτήρας αυτού του Συμφώνου και η στρατιωτική σύμπλευση των προαναφερόμενων χωρών, αλλά και το ίδιο το περιεχόμενό του που προκάλεσαν την αντίδραση της Σερβίας. Συγκεκριμένα, το σερβικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται να ανεχθεί παθητικά την οργάνωση στρατιωτικών συμμαχιών που το βάζουν στο στόχαστρο και συνδράμουν στρατιωτικά τις αλβανικές αρχές του Κοσσόβου.

Μάλιστα, επισημαίνει ότι – πέραν του ό,τι αλλάζει η αρχιτεκτονική ασφαλείας στην εύθραυστη περιοχή της Βαλκανικής – το Σύμφωνο ουσιαστικά τινάζει στον αέρα την Συμφωνία του Ντέιτον, με την οποία διευθετήθηκε η ειρήνη στην περιοχή, μετά τις σκληρές πολεμικές συγκρούσεις που ακολούθησαν την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Κάνει ειδικά αναφορά στο κεφάλαιο της Συμφωνίας περί ελέγχου των εξοπλισμών και διάδοσης οπλικών συστημάτων απ’ τα συμβαλλόμενα κράτη.

Η αντίδραση της Σερβίας και γενικότερα οι ανησυχίες που εκδηλώθηκαν στην Ευρώπη, υποχρέωσε τις κυβερνήσεις Κροατίας-Αλβανίας και Κοσσόβου να δημοσιεύσουν το περιεχόμενο της Συμφωνίας, μερικές μέρες απ’ την υπογραφή του. Διαπιστώνει κανείς ότι προβλέπει συνεργασίες στον τομέα της στρατιωτικής βιομηχανίας – στο πλαίσιο των πολιτικών της ΕΕ για αύξηση της παραγωγής οπλικών συστημάτων – την ανταλλαγή πληροφοριών αμυντικού χαρακτήρα για κοινή αντιμετώπιση των «κοινών προκλήσεων», κοινές ασκήσεις, την εκπαίδευση του προσωπικού των ενόπλων δυνάμεων και επίσης την παροχή συνδρομής και τεχνογνωσίας. Όλα αυτά, μαζί με την πολιτική υποστήριξη για την προσέγγιση και γιατί όχι, ένταξη του Κοσσόβου στο ΝΑΤΟ.

Συμφωνίες Τουρκίας με βαλκανικές χώρες

Να σημειωθεί ότι κατά την συνάντηση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών με τον Αμερικανό ομόλογό του στην Ουάσιγκτον, σύμφωνα με την σχετική διαρροή στον Τύπο, συζητήθηκαν και ζητήματα σταθερότητας-ασφάλειας στην περιοχή των Βαλκανίων, με ιδιαίτερη έμφαση στην διατήρηση του υφιστάμενου καθεστώτος στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη.

Προηγήθηκαν οι ενέργειες της Republika Srpska για αναβάθμιση της κρατικής τους υπόστασης, με απώτερο στόχο την ανεξαρτητοποίησή τους απ’ την Συνομοσπονδία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, αλλά και οι επισκέψεις στην Άγκυρα (και οι κλειστές συναντήσεις με τον Τούρκο πρόεδρο) ανώτερων αξιωματούχων του κράτους αυτού: Του Μουσουλμάνου-Βόσνιου Προέδρου του Συμβουλίου του Κράτους και της Κροάτισσας μέλους του Συμβουλίου Προεδρίας.

Επιπλέον, ανακοινώθηκε από την τουρκική Εθνοσυνέλευση ότι επισπεύδεται η κύρωση των Στρατιωτικών Συμφωνιών με τα Σκόπια, τα Τίρανα και την Πρίστινα. Οι συμφωνίες αυτές παρέχουν την ευχέρεια στις τούρκικες ένοπλες δυνάμεις να προχωρούν σε επιμέρους διμερείς συμπράξεις με τα κράτη αυτά, χωρίς έτερες τυπικές εξουσιοδοτήσεις.

Η αδυναμία της Ελλάδας

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, ενώ τις προηγούμενες δεκαετίες είχε καίριο ρόλο και λόγο στις εξελίξεις στην Βαλκανική, πλέον δείχνει να είναι εκτός των εξελισσόμενων επιμέρους συμμαχιών και μάλιστα αδυνατεί να εκδηλώσει τον καίριο ρόλο που της αρμόζει, σε ζητήματα περιφερειακής ασφάλειας και συνεργασίας. Πάντως, η “ατονία” αυτή είναι αντιστρόφως ανάλογη της προωθημένης θέσης που έχει λάβει στο Ουκρανικό, ή σε άλλες ανάγκες των Δυτικών…

Αξίζει να σημειωθεί ότι – και με αφορμή το Εκκλησιαστικό ζήτημα στην Ουκρανία – ο Ελληνισμός φαίνεται να έχει αθέμιτα απωλέσει τα ιστορικά ερείσματα και την αξιοπιστία του τόσο στις κρατικές οντότητες, όσο (και κυρίως) στις κοινωνίες των χωρών της περιοχής. Αρκεί να αναφερθεί ότι οι τοπικές Εκκλησίες της Σερβίας, της Βουλγαρίας, αλλά και αυτή των Σκοπίων – της Ρουμανίας επίσης – δεν έχουν αναγνωρίσει την εκκλησιαστική δομή στο Κίεβο – στην οποία το Οικουμενικό Πατριαρχείο επέδωσε Τόμο Αυτοκέφαλου Εκκλησίας – και κυρίως διατηρούν επικοινωνία με το Πατριαρχείο της Μόσχας.

Η εμμονή μάλιστα στην θέση αυτή περί δήθεν “εκκλησιαστικής τάξης” – παραβλέποντας την γεωστρατηγική διάσταση του ζητήματος κι ενώ το Ουκρανικό φαίνεται να βαίνει προς διευθέτηση – εξυπηρετεί ουσιαστικά και τον στόχο της Άγκυρας, που θα ήθελε αποκομμένο τον Ελληνισμό από το γεωγραφικό και ιστορικό του εγγύς περιβάλλον, αλλά και απομονωμένο στον χώρο της Οικουμενικής Ορθοδοξίας, με ό,τι τούτο συνεπάγεται…