Στριμώχνει ο Πούτιν τον Ερντογάν με όπλο την Aeroflot

Ο τουρισμός αποτελεί σημαντικότατο έσοδο για την τουρκική οικονομία, που καταγράφει πτωτική πορεία από την πολιτική του Ταγίπ Ερντογάν και την εξάπλωση της πανδημίας. Το γεγονός αυτό δεν περνάει απαρατήρητο από τον Βλαντιμίρ Πούτιν, που γνωρίζει καλά την εξάρτηση της τουρκικής οικονομίας από τους Ρώσους τουρίστες. Η απόφασης της ρωσικής αεροπορικής εταιρείας  Aeroflot να ακυρώσει τις περισσότερες πτήσεις προς την Τουρκία, θεωρείται, στο πλαίσιο αυτό, μοχλός άσκησης πίεσης στον Ερντογάν, για πολιτικούς λόγους.

Οι ρωσικές εθνικές αερογραμμές ακύρωσαν πτήσεις που είχαν προγραμματιστεί για τον Ιούνιο παρά τις προσπάθειες της Άγκυρας να διαπραγματευτεί την άρση της απαγόρευσης για ταξίδια που έχει επιβάλλει η Μόσχα. Η συγκεκριμένη απόφαση ελήφθη καθώς ο εκπρόσωπος της τουρκικής Προεδρίας Ιμπραήμ Καλίν και ο υπουργός Τουρισμού Μεχμέτ Ερσόι επισκέπτονταν τη Μόσχα.

Η Τουρκία αποτελεί κορυφαίο προορισμό για τους Ρώσους τουρίστες τα τελευταία χρόνια, με τους περισσότερους να επισκέπτονται την Αττάλεια και τα περίχωρά της. Η Ρωσία επέβαλε την απαγόρευση ταξιδιών στην Τουρκία τον Απρίλιο με την αιτιολογία των αυξανόμενων κρούσματα κορονοϊού. Η αναστολή πτήσεων ίσχυε για την περίοδο μεταξύ 15 Απριλίου και 1 Ιουνίου.

Η Aeroflot σε ανακοίνωσή της ανέφερε ότι «σταματήσαμε τις πωλήσεις και ακυρώσαμε όλες τις πτήσεις προς την Τουρκία για τον Ιούνιο, με εξαίρεση δύο πτήσεις την εβδομάδα που επιτρέπονται από την task force για τον κορονοϊό, για να μην ενοχληθούν οι επιβάτες λόγω πιθανών ακυρώσεων». Επίσης, μια ακόμα ρωσική εταιρεία, οι S7 Airlines ακολούθησαν την πολιτική της Aeroflot προς την Τουρκία. Σε ανακοίνωσή τους, ανέφεραν ότι «θα είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε τις πωλήσεις μόλις σταθεροποιηθεί η επιδημιολογική κατάσταση και επαναληφθούν εκ νέου οι πτήσεις».

Η Τουρκία βασίζεται στον τουρισμό για να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη και να χρηματοδοτήσει το έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών της, το οποίο ανέρχεται στο 5% περίπου του ΑΕΠ. Η πτώση του τουριστικού εισοδήματος είχε αρνητικές επιπτώσεις και στην τουρκική λίρα, που έφτασε σε χαμηλό επίπεδα έναντι των ξένων νομισμάτων, προκαλώντας πληθωρισμό.

Θέμα Ουκρανίας

Η Άγκυρα δήλωσε ότι η απόφαση της Μόσχας να σταματήσει τις περισσότερες πτήσεις μέχρι την 1η Ιουνίου είχε ως αποτέλεσμα τoν αποκλεισμό 500.000 τουριστών, σε σύγκριση με τους συνολικά 2,1 εκατομμύρια Ρώσους που ήρθαν πέρυσι και τα 6 εκατομμύρια πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας.

Επισημαίνεται, ότι σημειολογικά η απαγόρευση των πτήσεων προς την Τουρκία ανακοινώθηκε μόλις δύο μέρες μετά την συνάντηση του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι με τον Ερντογάν στην Άγκυρα, στο πλαίσιο του Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας Τουρκίας-Ουκρανίας. Κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου στις 10 Απριλίου, ο Ερντογάν εξέφρασε την υποστήριξη της Τουρκίας για την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας, την οποία η Ρωσία έχει προσαρτήσει.

Η συνάντηση των δύο ηγετών πραγματοποιήθηκε την περίοδο, που η Ρωσία μετέφερε στρατεύματα στα σύνορα της Κριμαίας. Ωστόσο, το Κρεμλίνο αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση μεταξύ της απαγόρευσης πτήσεων και της επίσκεψης του Ζελένσκι στην Τουρκία. Όμως, ο Πούτιν έχει ξαναχρησιμοποιήσει τον τουρισμό για να συνετίσει τον Ερντογάν, γεγονός που αποδεικνύεται το 2015 με την κρίση που προκλήθηκε, όταν τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος κατέρριψε ρωσικό βομβαρδιστικό πάνω από τη Συρία.

Μοχλός πίεσης

Η Τουρκία ήταν ο κορυφαίος ξένος προορισμός για Ρώσους τουρίστες πριν από την κρίση με το αεροπλάνο. Σύμφωνα με στοιχεία του 2014, Ρώσοι της μεσαίας τάξης δαπάνησαν πάνω από 6,6 δισεκατομμύρια δολάρια για ταξιδιωτικές υπηρεσίες στην Τουρκία, ποσό που υπολογίστηκε ότι αντιστοιχούσε σχεδόν στο 1% του συνολικού ετήσιου ΑΕΠ της Τουρκίας.
Μέχρι το τέλος του 2019, τα έσοδα από τον ρωσικό τουρισμό στην Τουρκία δεν είχαν ακόμη ανακάμψει στα επίπεδα πριν από την κρίση με τη Μόσχα.

Στη συνέχεια, η πανδημία είχε καταλυτικές επιπτώσεις καθώς μείωσε περαιτέρω τα ταξίδια μεταξύ δύο χωρών, όπως συνέβη παγκοσμίως. Οι ταξιδιωτικές κυρώσεις του 2015 που επέβαλε Ρωσία πέτυχαν το στόχο τους καθώς είχαν αρνητικό αντίκτυπο στην τουρκική οικονομία. Μετά από μήνες ο Ερντογάν τελικά ζήτησε συγγνώμη από τη Ρωσία για το περιστατικό με το ρωσικό μαχητό. Ο Πούτιν πέτυχε μια νίκη εναντίον του Ερντογάν, και μάλλον επιδιώκει να κάνει το ίδιο με την τωρινή απαγόρευση των πτύσεων.