Συγκρούσεις σουνιτών-Χεζμπολάχ – Φαντάσματα εμφυλίου στο Λίβανο

Πέρασε ένας χρόνος από την φονική έκρηξη στην Βηρυτό και ο πολύπαθος Λίβανος μετρά ακόμα τις πληγές του. Σαν να μην έφταναν οι διαδηλώσεις που ακόμα μαίνονται λόγω της οικονομικής κρίσης και το γεγονός ότι δεν έχει ακόμα σχηματιστεί κυβέρνηση (με τους υπηρεσιακούς πρωθυπουργούς να παραιτούνται ο ένας μετά τον άλλο), το “φάντασμα” ενός σεχταριστικού εμφυλίου, ακόμα πλανάται πάνω από την χώρα.

Το βράδυ της Κυριακής σημειώθηκαν αιματηρές συγκρούσεις ένοπλων σουνιτών και μελών της Χεζμπολάχ σε συνοικία της Βηρυτού, με τους πρώτους να έχουν στήσει ενέδρα στα μέλη της σιιτικής οργάνωσης που συμμετείχαν σε κηδεία στελέχους της. Από την συμπλοκή σκοτώθηκαν πέντε άνθρωποι, ανάμεσα τους τρία στελέχη της Χεζμπολάχ και υπάρχουν πολλοί τραυματίες.

Θυμίζουμε πως το έναυσμα για τον αιματηρό εμφύλιο της δεκαετίας του ’70 ήταν η ένοπλη επίθεση που είχε σημειωθεί σε λεωφορείο με Παλαιστίνιους πρόσφυγες, που τότε διέθεταν πολλούς καταυλισμούς στον Λίβανο Η επίθεση είχε αποδοθεί σε αποσπάσματα των Φαλαγγιτών, των ακροδεξιών Χριστιανών Μαρωνιτών. Βέβαια, σε αντίθεση με την δεκαετία του ’70, η σημερινή πολιτική κατάσταση στον Λίβανο είναι διαφορετική.

Είναι χαρακτηριστική η ανακοίνωση της (συμμάχου του Ιράν) Χεζμπολάχ, που περιορίστηκε να ζητήσει την τιμωρία των ενόχων, αποδίδοντας το επεισόδιο στην «ανομία και τον φανατισμό», χωρίς να καλέσει σε αντίποινα. Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι ανακοινώσεις των σουνιτικών οργανώσεων που ελέγχουν την συνοικία της Βηρυτού, αν και αναφέρθηκαν σε «προκλήσεις» της Χεζμπολάχ.

Υπέρ του σουνίτη Μικάτι

Αν και οι αντίπαλοι της Χεζμπολάχ είχαν αποδώσει την ευθύνη στην σιιτική οργάνωση για την έκρηξη στην Βηρυτό, κατηγορώντας την πως είχε μυστική αποθήκη με νιτρική αμμωνία στην λιβανέζικη πρωτεύουσα, αυτή κατάφερε να βγει “αλώβητη” από την υπόθεση, εξασφαλίζοντας μέχρι και την απαλλαγή της από το Δικαστήριο της Χάγης για την δολοφονία του σουνίτη πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ Χαρίκι, μία δολοφονία που την “στοίχειωνε” για πολλά χρόνια.

Μάλιστα, εν μέσω της πολιτικής αστάθειας που μαίνεται από τότε στην χώρα και με την λιβανέζικη κοινωνία να “βράζει”, η Χεζμπολάχ αποδεικνύεται, για ακόμα μία φορά, εξπέρ στους πολιτικούς συμβιβασμούς. Υποστήριξε τον εντολοδόχο σουνίτη πρωθυπουργό Νατζίμπ Μικάτι, έναν από τους πιο πλούσιους ανθρώπους στην χώρα, προκειμένου να σχηματίσει κυβέρνηση, τηρώντας κατά γράμμα την αμφιλεγόμενη διάταξη του λιβανέζικου συντάγματος, που προβλέπει να ανατίθεται η πρωθυπουργία της χώρας σε σουνίτη.

Την ίδια στιγμή δεν έχει διαταραχθεί η συμμαχία της με τον πρόεδρο της χώρας, τον Χριστιανό Μαρωνίτη και πρώην στρατηγό Μισέλ Αούν, ο οποίος τα χρόνια του λιβανέζικου εμφυλίου υπήρξε σύμμαχος του Ισραήλ και εχθρός της Συρίας. Η συμμαχία της με τον Αούν, μία από τις πιο επιφανείς φιγούρες της μαρωνίτικης δεξιάς, συνιστά μία μεγάλη επιτυχία της Χεζμπολάχ, που της επέτρεψε να έχει και ερείσματα στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας, κάτι που ουδέποτε είχαν καταφέρει οι οργανώσεις των Παλαιστινίων φενταγίν.

Σουνίτες και σιίτες

Ο φόβος να μεταφερθεί η αντιπαράθεση σουνιτών και σιιτών στο εσωτερικό του Λιβάνου πάντα καραδοκεί. Μία αντιπαράθεση που κινδυνεύει να οδηγήσει σε έναν νέο εμφύλιο, ο οποίος θα θυμίζει τις σεχταριστικές συγκρούσεις των προηγούμενων δεκαετιών. Όμως η Χεζμπολάχ έχει “γέφυρες” και προς του σουνίτες, όπως έδειξε η υποστήριξη της στον Μικάτι, αλλά και η κυβερνητική της συνεργασία με τον γιό του Ραφίκ Χαρίρι, Σαάντ, που συνεχίστηκε, ακόμα και όταν ο τελευταίος είχε κατηγορήσει την σιιτική οργάνωση ότι σχεδίαζε την δολοφονία του!

Υπάρχουν πολλές αναφορές διεθνών μέσων ενημέρωσης, ότι η Τουρκία εξοπλίζει ακραίες σουνιτικές οργανώσεις του Λιβάνου, σε μία προσπάθεια να αποκτήσει επιρροή στην χώρα. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε σπεύσει να επισκεφτεί την χώρα μετά την έκρηξη στην Βηρυτό, ενώ η Τουρκία υποστηρίζει την λιβανέζικη Μουσουλμανική Αδελφότητα, η οποία υποστηρίζει τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, που στρέφονται και κατά της σιιτικής οργάνωσης

Βέβαια ο Ερντογάν δεν κατάφερε να υποσκελίσει τον ρόλο της Χεμπολάχ. Πάντως οι Λιβανέζοι έχουν πολλούς λόγους να είναι δυσαρεστημένοι, καθώς η εκλογή Μικάτι θα σημάνει μία σειρά επώδυνων οικονομικών μεταρρυθμίσεων, στη βάση του σχεδίου Μακρόν. Η Χεζμπολάχ κέρδισε την αναγνώριση από τον Γάλλο πρόεδρο πως αποτελεί «πολιτική συνιστώσα του Λιβάνου», επομένως δεν έχει λόγο να μην υποστηρίξει τον Μικάτι, πόσο μάλλον όταν ο Μακρόν δεν έθεσε ως προαπαιτούμενο τον αφοπλισμό της, που αποτελεί την “κόκκινη γραμμή” της σιιτικής οργάνωσης.