Συντριβή Μέρκελ δείχνει η Βαυαρία

Εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό στην Γερμανία πυροδοτούν τα αποτελέσματα των χθεσινών εκλογών στην Βαυαρία, όπου για πρώτη φορά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Χριστιανοκοινωνική Ένωση έχασε την αυτοδυναμία. Το κόμμα του ομοσπονδιακού υπουργού Ζεεχόφερ, ο οποίος απείλησε δύο φορές τους τελευταίους μήνες την κυβερνητική συνοχή, έχασε κάτι παραπάνω από δέκα μονάδες, ενώ προς έκπληξη πολλών την δεύτερη θέση  πήρε το κόμμα των Πρασίνων.

Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής επίσημα αποτελέσματα η Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU) περιορίστηκε στο 37,2% (-10,5), επιβεβαιώνοντας τις δημοσκοπήσεις που έδειχναν βαριά εκλογική ήττα.

Οι Πράσινοι συγκεντρώνουν ποσοστό 17,5%, ενώ ακολουθούν οι Ελεύθεροι Ψηφοφόροι με 11,6% και η Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD) με 11%. Κάτω από το 10% πέφτει το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, το οποίο καταλαμβάνει το 9,7%, μπαίνουν πιθανότατα στην τοπική Βουλή οι Φιλελεύθεροι με 5,1%, ενώ εκτός Κοινοβουλίου μένει η Αριστερά, με 3,2%.

Σε ό,τι αφορά την κατανομή των εδρών, από τις 205 έδρες η CSU εξασφαλίζει 85, οι Πράσινοι 38, οι Ελεύθεροι Ψηφοφόροι 27, η Εναλλακτική για την Γερμανία 22 και οι Φιλελεύθεροι 11.

Οι μεγάλοι χαμένοι

Στις αναλύσεις του γερμανικού τύπου κυριαρχεί η αντίληψη ότι οι μεγάλοι χαμένοι των εκλογών είναι οι Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) και οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD), οι δύο δηλαδή κυβερνητικοί εταίροι των Συντηρητικών της Μέρκελ. Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν μάλιστα ότι τα αποτελέσματα στην Βαυαρία ενδέχεται να έχουν αντίκτυπο στην συμμετοχή τους στην κυβέρνηση.

«Η παλιά CSU πέθανε» είναι ο τίτλος της Süddeutsche Zeitung, η οποία στην ανάλυσή της σημειώνει ότι ο απερχόμενος και εκ νέου υποψήφιος πρωθυπουργός της Βαυαρίας, Μάρκους Σέντερ, είναι ο λιγότερο δημοφιλής πρωθυπουργός της Γερμανίας. Το ίδιο δημοσίευμα χαρακτηρίζει ωστόσο «ξεδιάντροπα τυχερό» τον Σέντερ, υπογραμμίζοντας ότι παρά το κακό εκλογικό αποτέλεσμα, δεν είναι αναγκασμένος να παραιτηθεί, αφού αναμένεται ότι θα κληθεί να επιλέξει τον κυβερνητικό εταίρο του. Η Süddeutsche Zeitung εκτιμά ότι το δίδυμο Χεεχόφερ-Σέντερ έχει προκαλέσει ζημιά στην Χριστιανοκοινωνική Ένωση της Βαυαρίας, εστιάζοντας κυρίως στις κόντρες του υπουργού Εσωτερικών με την καγκελάριο Μέρκελ για τους μετανάστες και την πολιτική ασύλου.

Από την πλευρά της η Bild επισημαίνει ότι οι ψηφοφόροι έστειλαν το μήνυμα πως τέλειωσαν οι μονοκομματικές κυβερνήσεις και ότι οι Σοσιαλδημοκράτες «ως λαϊκό κόμμα έχουν πάψει να υπάρχουν». Το ίδιο δημοσίευμα χτυπά καμπανάκι για την Μέρκελ, χαρακτηρίζει «τάφο» για το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα την συμμετοχή του στην κυβέρνηση και προβλέπει ότι η αρχηγός του, Αντρέα Νάλες, θα αντιμετωπίσει έντονες κριτικές και ενδεχομένως εσωτερική αναταραχή.

«Βαυαρικό ομοσπονδιακό σεισμό» χαρακτηρίζει το αποτέλεσμα των εκλογών το Spiegel, προβλέποντας ότι οι αλλαγές που θα επιφέρει δεν θα περιοριστούν στην Βαυαρία, αλλά θα επεκταθούν σε όλη την Γερμανία. Το περιοδικό υπογραμμίζει ότι «ο Ζεεχόφερ δεν μπορεί πλέον να παραμείνει υπουργός» και ότι οι Σοσιαλδημοκράτες «δεν μπορούν πλέον να παραμείνουν στην κυβέρνηση». Αντιθέτως επισημαίνει ότι οι Πράσινοι, πέτυχαν αυτό που δεν μπόρεσε ποτέ το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα. Να εξελιχθούν δηλαδή, σε μία αξιόπιστη εναλλακτική δύναμη απέναντι στην Χριστιανοκοινωνική Ένωση. Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα είναι βέβαια παραδοσιακά αδύναμο στην Βαυαρία, αυτή την φορά ωστόσο υπέστη πανωλεθρία, καθώς βρίσκεται κάτω από το 10%, χάνοντας περίπου την μισή εκλογική δύναμή του.

Η ήττα των Χριστιανοκοινωνιστών «μπορεί να σημάνει και το τέλος της Μέρκελ» εκτιμά η Die Welt, σημειώνοντας παραλλήλως ότι οι εξελίξεις που θα ακολουθήσουν μπορούν να αλλάξουν τα πάντα στην Γερμανία.

Τα σενάρια

Ο πολιτικός σεισμός που είχαν προαναγγείλει οι δημοσκοπήσεις σημειώθηκε τελικά στην Βαυαρία, το πλουσιότερο κρατίδιο της  Γερμανίας, το οποίο καταγράφει την μικρότερη ανεργία στην γερμανική ομοσπονδία. Η Χριστιανοκοινωνική Ένωση, για την οποία εδώ και δεκαετίες οι εκλογές ήταν κυριακάτικος περίπατος, έπεσε κάτω από το  40%, κάτι που μέχρι την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση θεωρούνταν ντροπή. Το χειρότερο ωστόσο είναι ότι η πιθανότερη εναλλακτική των Χριστιανοκοινωνιστών είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης με τους ορκισμένους πολιτικούς εχθρούς τους, τους Πράσινους, οι οποίοι υπερδιπλασιάζουν το ποσοστό τους σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές.

Εδώ βεβαίως υπάρχει ένα παράδοξο, καθώς ο επί χρόνια επικεφαλής της Χριστιανικής Ένωσης, Φραντς-Γιόζεφ Στράους, είχε πει στο παρελθόν ότι «οι πράσινες ιδέες δεν ευδοκιμούν στις εργατικές συνοικίες, αλλά μόνο στις βίλες πολυτελείας της καλής κοινωνίας». Ο Στράους είχε πει όμως, το 1983, και το ότι στην Βαυαρία  δεν πρέπει να υπάρξει άλλο κόμμα στα δεξιά της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης. Βρέθηκε ωστόσο η Εναλλακτική, η οποία ενισχυμένη από την μεταναστευτική πολιτική της Μέρκελ, έκανε την διαφορά.

Κυβέρνηση συνασπισμού μπορεί να σχηματισθεί και με την «Εναλλακτική για την Γερμανία», κάτι τέτοιο ωστόσο έχει αποκλειστεί από τον απερχόμενο πρωθυπουργό Σέντερ. Οι Χριστιανοκοινωνιστές θα μπορούσαν να συγκυβερνήσουν όμως και σε συνασπισμό με δύο κόμματα, τους «Ελεύθερους Ψηφοφόρους» που έχουν ξεπηδήσει από τους κόλπους τους, αλλά και τους Φιλελεύθερους, οι οποίοι φαίνεται να μπαίνουν στην τοπική Βουλή.

Το χειρότερο όλων για τους Χριστιανοκοινωνιστές βέβαια είναι να συμμαχήσουν όλοι οι υπόλοιποι εναντίον τους, στέλνοντάς τους στην αντιπολίτευση. Το σενάριο αυτό ωστόσο, δείχνει για την ώρα μάλλον απίθανο να υλοποιηθεί.