Τα έσπασε ο Ερντογάν με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα – Κόντρες, εξαγορές και “προδοσίες” για την εξουσία στη Λιβύη

Αυξάνονται οι ενδείξεις για την πρόθεση της Άγκυρας να αποσύρει τη στήριξή της προς την Μουσουλμανική Αδελφότητα της Λιβύης και να την αντικαταστήσει ως έρεισμα με την “Μαχητική Ομάδα Λιβύης”. Η σκληροπυρηνική αυτή ένοπλη ομάδα απορρίπτει οποιαδήποτε διευθέτηση που θα έφερνε αντιπάλους της στην εξουσία. Η ομάδα ονομάζεται και “Κίνημα του Μουφτή”, καθώς ο απολυθείς μουφτής Σαντίκ Αλ-Γκαριάνι, που θεωρείται ο πνευματικός της ηγέτης, είναι γνωστός για τους εξτρεμιστικούς φετβάδες του που υποκινούν βία και πόλεμο.

Αυτό δημιουργεί ερωτηματικά για το πως, πλέον, τα συμφέροντα της Τουρκίας εξυπηρετούνται στη Λιβύη. Η Άγκυρα φοβάται ότι αν προκριθούν ο Αγκίλα Σάλεχ (νυν πρόεδρος του Κοινοβουλίου της Λιβύης) ως επικεφαλής του νέου Προεδρικού Συμβουλίου και ο τουρκικής καταγωγής Φάθι Μπασάγκα (υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Σάρατζ) ως επικεφαλής της κυβέρνησης, ενδέχεται να ακυρώσουν το μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης.

Πρόσφατα, ΜΜΕ που συνδέονται με τους ισλαμιστές κυκλοφόρησαν δηλώσεις του Ερντογάν, με τις οποίες εκφράζει τον θυμό του για την προσέγγιση του Μπασάγκα με τη Γαλλία και την Αίγυπτο, χωρίς να αποκαλύπτουν τις πηγές τους. Άτομα που συνδέονται με τη “Μαχητική Ομάδα Λιβύης” ξεκίνησαν μια εκστρατεία εναντίον του Μπασάγκα, κατηγορώντας τον για προδοσία και για αποκαλύψεις τουρκικών στρατιωτικών μυστικών κατά την επίσκεψή του στην Αίγυπτο. Κύριος υποκινητής φέρεται να είναι ο Νουμάν Μπιν Οθμάν.

Ο Οθμάν, τα τελευταία χρόνια είχε μια επαμφοτερίζουσα καριέρα. Πρώτα υπερασπιζόταν το πρώην καθεστώς, στη συνέχεια στήριζε τον Χάφταρ για να καταλήξει στην “Μαχητική Ομάδα Λιβύης”, στην οποία ανήκε στη δεκαετία του 1990 και είχε πολεμήσει στον πόλεμο του Αφγανιστάν. Ο Οθμάν είναι πλέον τακτικός καλεσμένος στα κανάλια της Λιβύης που μεταδίδουν από την Τουρκία.

Οι συνομιλίες του Μπασάγκα με τους Αιγύπτιους

Πρόσφατα, ισχυρίστηκε ότι η Άγκυρα είχε εξασφαλίσει αντίγραφο των συνομιλιών που είχε ο Μπασάγκα με τους Αιγύπτιους και ότι εκεί «έθεσε ζητήματα, επιβεβαιώνοντας την προδοσία έναντι του Τούρκου συμμάχου». Ο Οθμάν θεωρεί ότι ο Μπασάγκα το έκανε, ελπίζοντας στην υποστήριξη του Καΐρου για την υποψηφιότητά του να ηγηθεί της νέας κυβέρνησης.

Η Άγκυρα είχε “θυμώσει” με τον Μπασάγκα πριν από την επίσκεψη του τελευταίου στην Αίγυπτο και τη Γαλλία. Η δυσπιστία της για τον Μπασάγκα πιθανώς ήταν πίσω από τον διορισμό του Σαλάχ Ελ-Νιν-Ναμρούς ως υπουργού Άμυνας τον περασμένο Αύγουστο. Ο Ναμρούς επιδιώκει τη κλιμάκωση, αρνούμενος να αποδεχτεί την κατάπαυση του πυρός με τον Εθνικό Στρατό της Λιβύης του Χάφταρ. Στις αρχές Δεκεμβρίου, ο Ναμρούς μίλησε για την αναγκαιότητα του ελέγχου όλης της Λιβύης δια της βίας, απειλώντας τον λαό και τις φυλές της ανατολικής Λιβύης που υποστηρίζουν τον Χάφταρ.

Η Τουρκία δεν έχει κρύψει την αντίθεσή της με τη διαδικασία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, ειδικά όσον αφορά τα στρατιωτικά θέματα. Γι’ αυτό και συνέχισε να στέλνει όπλα και να κινητοποιεί τις δυνάμεις της κοντά στη Σύρτη, προετοιμαζόμενη για επίθεση σε περίπτωση που τα αποτελέσματα της πολιτικής διαδικασίας δεν θα ανταποκρίνονται στα συμφέροντά της στη Λιβύη.

Η Μουσουλμανική Αδελφότητα και οι νέοι ευνοούμενοι

Η Τουρκία θέλει τον επιχειρηματία από την Μισράτα Αμπντούλ Χαμίντ Αλ-Νταμπάιμπα για τη θέση του επικεφαλής του Προεδρικού Συμβουλίου. Ο Νταμπάιμπα υποστηρίζεται από τον θείο του, επιχειρηματία Αλί Αλ-Νταμπάιμπα, στον οποίο ανήκει το δορυφορικό κανάλι Σαλάμ που μεταδίδει από την Τουρκία. Η Άγκυρα θέλει επίσης τον Αμπντέλ-Τζουάντ αλ-Αμπίντι από τα ανατολικά της χώρας για πρωθυπουργό.

Οι δύο Νταμπάιμπα, ανιψιός και θείος, είχαν προηγουμένως κατηγορηθεί εμμέσως από την απεσταλμένη του ΟΗΕ Στέφανι Ουίλιαμς για προσπάθειες εξαγοράς της υποστήριξης των συμμετεχόντων στο Φόρουμ Πολιτικού Διαλόγου στην Τύνιδα για την προώθηση των υποψηφιοτήτων των εκλεκτών της Άγκυρας. Κάποιοι παρατηρητές προειδοποιούν ότι το σκληρό ισλαμικό ρεύμα βρίσκεται κοντά στον έλεγχο της Λιβύης, ειδικά μετά τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας σχετικά με τον μηχανισμό υποψηφιότητας για το Προεδρικό Συμβούλιο και την πρωθυπουργία.

Από τις εννέα προτάσεις δύο προκρίθηκαν: Η μια ευνοεί την τοποθέτηση του διδύμου Σάλεχ-Μπασάγκα και η άλλη ανοίγει το δρόμο για το σχήμα Νταμπάιμπα-Αμπίντι. Η μεν πρώτη έλαβε 24 ψήφους και η δεύτερη 39. Καμία, όμως, δεν έλαβε την αναγκαία πλειοψηφία για να αποτελέσει λύση. Ο αποφασιστικός δεύτερος γύρος την περασμένη Δευτέρα δεν έφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, καθώς 30 μέλη του Λιβυκού Φόρουμ Πολιτικού Διαλόγου κατηγόρησαν την Αποστολή των Ηνωμένων Εθνών ότι παρεμπόδισαν τη διαδικασία ψηφοφορίας για την επιλογή ενός τελικού μηχανισμού διορισμού νέων προσώπων για τις θέσεις των μελών του Προεδρικού Συμβουλίου και του Πρωθυπουργού.

Κόντρες για τη διαδικασία

Τα μέλη δήλωσαν σε επιστολή προς την Στέφανι Ουίλιαμς ότι η τροποποίηση του μηχανισμού και η προσθήκη νέων προτάσεων έχουν σχεδιαστεί φωτογραφικά για συγκεκριμένα πρόσωπα. Ζήτησαν την κατάργηση των τροπολογιών και προέτρεψαν να συνεχίσουν να ψηφίζουν επί των δύο προτάσεων για την επιλογή της νέας εκτελεστικής αρχής της Λιβύης.

Πρόσθεσαν ότι εάν η Αποστολή του ΟΗΕ επιμένει να τροποποιεί τους μηχανισμούς όπως θέλει, τότε η ολοκλήρωση της διαδικασίας, όπως και ολόκληρος ο διάλογος θα είναι άχρηστα. Τα 30 μέλη απέρριψαν επίσης κατηγορηματικά τις προσπάθειες του ΟΗΕ να παρακάμψει την πλειοψηφία στο Φόρουμ, λέγοντας ότι είχε θέσει κάποιες παρεμποδιστικές προϋποθέσεις με τη δικαιολογία της συναίνεσης. Προειδοποίησαν, μάλιστα, για νέες πολιτικές συγκρούσεις που προκύπτουν από αυτή την συμπεριφορά, καταλήγοντας: «Η πλειοψηφία των μελών του Φόρουμ θέλει να προχωρήσει στον δεύτερο γύρο ψηφοφορίας μετά την ολοκλήρωση του πρώτου με 55% υπέρ της δεύτερης επιλογής».

Η Αποστολή του ΟΗΕ πρότεινε την περασμένη Κυριακή δύο μηχανισμούς για την επίτευξη του ποσοστού ψηφοφορίας 75% ανάμεσα στις δύο επιλογές, καθώς και οι δύο δεν είχαν αυτό το απαιτούμενο ποσοστό. Οι διαμαρτυρόμενοι πιστεύουν ότι οι νέες προτάσεις του ΟΗΕ αποσκοπούν στο να επιτρέψουν στους Σάλεχ και Μπασάγκα να κερδίσουν, αφού εξάλειψε την απαγόρευση συμμετοχής αξιωματούχων που κατείχαν κρατικές θέσεις από το 2014 και μετά.

Η Άγκυρα ανοίγει τα χαρτιά της

Τα πράγματα περιπλέκονται έτι περαιτέρω μετά από δηλώσεις του πρώην συμβούλου του Ανώτατου Συμβουλίου της Επικρατείας, Σαλάχ Αλ-Μπακούς, την περασμένη Τρίτη στο κανάλι Αλ-Τανασούχ, το οποίο ανήκει στον ριζοσπαστικό ισλαμιστή μουφτή Αλ-Γκαριάνι. Εκεί δήλωσε ότι τα όργανα που υπάρχουν τα τελευταία πέντε χρόνια δεν έχουν φέρει τίποτα άλλο από διαφθορά, διαφωνίες, και κακοτυχία. Πρόσθεσε ότι προσπαθούν να ανακυκλώσουν την Πολιτική Συμφωνία, παρόλο που οι Λίβυοι θέλουν να διεξαχθούν εκλογές για ένα νέο σώμα για να τερματιστεί η διχοτόμηση της χώρας.

Ο Αλ-Μπακούς ισχυρίστηκε ότι ο πρώην πρόεδρος του Ανωτάτου Συμβουλίου της Επικρατείας Μίσρι, η Μουσουλμανική Αδελφότητα και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Κατασκευής (του Σάρατζ) έχουν προκαλέσει την καταστροφή της χώρας. Ο Μίσρι, που είχε στο παρελθόν αλλεπάλληλες συσκέψεις σε Τουρκία και Κατάρ επρόσκειτο στην Μουσουλμανική Αδελφότητα. Η δήλωσή του είναι μια ακόμη ένδειξη ότι η Τουρκία αποσύρει την υποστήριξη της προς την Αδελφότητα.

Ανάμεσα στα άλλα ο Αλ-Μπακούς ισχυρίστηκε ότι «υπάρχουν διεθνείς πιέσεις σε όλα τα αλληλεπικαλυπτόμενα κόμματα στη Λιβύη για να φτάσουν σε μια κατάσταση αποκαλούμενη συγκράτηση κρίσεων, όχι λύση. Αυτή η κατάπαυση του πυρός είναι προς το συμφέρον της Αιγύπτου, η οποία προσπαθεί να αποφύγει έναν πόλεμο με την Τουρκία στη Λιβύη, όπως ακριβώς η Τουρκία δεν θέλει πόλεμο στη Λιβύη. Ειδικά τώρα καθώς έχει αρκετές γαλλικές και ελληνικές απειλές στην Ανατολική Μεσόγειο και άλλα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει».