Τα παίρνει όλα η Τουρκία στη Λιβύη

Εάν ο Φατί Μπασάγκα αναφέρονταν στην «πολύ δυνατή φιλία του» με την Τουρκία την περίοδο που οι δυνάμεις του στρατηγού Χαφτάρ πολιορκούσαν την Τρίπολη, η συγκεκριμένη αναφορά δεν θα αποτελούσε είδηση, με δεδομένους τους δεσμούς του τότε υπουργού Εσωτερικών με την Άγκυρα. Όμως, ο Μπασάγκα έκανε την συγκεκριμένη δήλωση ως διορισμένος πρωθυπουργός από το λιβυκό κοινοβούλιο, δηλαδή από την πλευρά του Χαφτάρ και του κυριότερου πολιτικού του συμμάχου, του προέδρου της λιβυκής Βουλής Αγκίλα Σάλεχ!

Από τον περασμένο Φεβρουάριο μαίνεται μία σοβαρή πολιτική κρίση στην Λιβύη, καθώς η χώρα έχει πλέον δύο πρωθυπουργούς: Τον “μεταβατικό” Άμπντελ Χαμίντ Ντμπεϊμπά στην Τρίπολη, που αρνείται να εγκαταλείψει τον θώκο του μέχρι την πραγματοποίηση των εκλογών (που έχουν αναβληθεί μέχρι… νεωτέρας) και τον Φατί Μπασάγκα στην Βεγγάζη, που διορίστηκε πρωθυπουργός, έπειτα από μία θυελλώδη συνεδρίαση του λιβυκού κοινοβουλίου.

Κατά την συνέντευξη του στην λιβυκή τηλεόραση, ο τουρκικής καταγωγής Μπασάγκα υπενθύμισε την «δυνατή του φιλία» με την γείτονα, από την περίοδο του εμφυλίου πολέμου. Ήταν κοινό μυστικό πως ο Μπασάγκα ήταν ο “άνθρωπος” της Τουρκίας στην Τρίπολη, σε βαθμό που είχε προκαλέσει την ενόχληση του τότε πολιτικού του προϊσταμένου Σαράτζ, ο οποίος είχε αποπειραθεί να τον απομακρύνει. Απόπειρα που δεν είχε τελεσφορήσει λόγω της αντίδρασης της Τουρκίας.

Ο Μπασάγκα αποπειράθηκε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από το γεγονός ότι η καλή του “φίλη” Τουρκία δεν τον έχει αναγνωρίσει, καθώς εμμένει να στηρίζει τον νέο της εκλεκτό Ντμπεϊμπά στην Τρίπολη. Σε αυτό το σημείο έδωσε την μεγάλη είδηση, αναφέροντας πως αντιπροσωπεία του λιβυκού κοινοβουλίου, αλλά και οι γιοι του στρατηγού Χαφτάρ, μεταβαίνουν στην Τουρκία «για να ξεκαθαρίσουν τα θέματα», όπως ανέφερε.

“Παζάρια” με όλους στη Λιβύη

Η πολιτική κρίση κινδύνεψε να φέρει έναν νέο κύκλο αιματηρών συγκρούσεων στην πολύπαθη χώρα, όταν ένοπλοι υποστηρικτές του Μπασάγκα, σε μία επίδειξη δύναμης, παρατάχθηκαν στην λιβυκή πρωτεύουσα και απομακρύνθηκαν μόνο έπειτα από τις διαπραγματευτικές προσπάθειες της εκπροσώπου του ΟΗΕ στην Λιβύη και του Αμερικανού πρέσβη.

Ξεκάθαρη θέση υπέρ του Μπασάγκα έχει πάρει η Μόσχα, με τον ίδιο να δηλώνει πως έχει «θετικά μηνύματα από το Κατάρ και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα» (που υποστήριξαν διαφορετικές πλευρές στον εμφύλιο), διαψεύδοντας πως η κυβέρνηση του σχηματίστηκε έπειτα από τις παρασκηνιακές πρωτοβουλίες της Αιγύπτου. Βέβαια ο Μπασάγκα είχε μπει “στο μάτι” της Τουρκίας από όταν επεδίωξε διαύλους με την Αίγυπτο και την Γαλλία, την περίοδο που Σίσι και Μακρόν αντιστρατεύονταν πλήρως την τουρκική επιρροή στην Λιβύη.

Το Κάιρο είχε επιδιώξει, από κοινού με την Γαλλία, να αναδειχθεί το δίδυμο Μπασάγκα-Σάλεχ στην ηγεσία της μεταβατικής κυβέρνησης και τελικώς προέκυψε το “outsider” δίδυμο Ντμπεϊμπά-Μένφι, έπειτα από ένα οργιώδες παρασκήνιο που περιλάμβανε και δωροδοκίες από το “παχυλό πορτοφόλι” του Ντμπεϊμπά! Βέβαια, την στιγμή που δεν έχει δοθεί μία καθαρή πολιτική λύση στην χώρα με την αναβολή των εκλογών, έχουν ξεκινήσει “παζάρια” από όλους τους εμπλεκόμενους, ακόμα και αυτούς που είχαν βρεθεί σε αντίπαλα στρατόπεδα στον εμφύλιο.

Είναι φανερό πως η πλευρά Μπασάγκα επιδιώκει να εξασφαλίσει την εύνοια της Τουρκίας, καθώς η Άγκυρα δεν εμφανίζεται (μέχρι στιγμής) διατεθειμένη να εγκαταλείψει τον Ντμπεϊμπά. Βέβαια, στα πλαίσια των “παζαριών” που προαναφέραμε, έχει φροντίσει να καλλιεργήσει διαύλους και με το στρατόπεδο Χαφτάρ, εξ’ ου και η επίσκεψη των γιων του Λίβυου στρατηγού στην γείτονα, όταν ήταν τα τουρκικά drones που “θέριζαν” τις δυνάμεις του πατέρα τους κατά την πολιορκία της Τρίπολης!

Στο “τραπέζι” το μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης

Όμως, η μεγάλη είδηση από τις δηλώσεις Μπασάγκα ήταν η αναφορά του στην τουρκική στρατιωτική παρουσία στην Λιβύη, για την οποία σημείωσε πως βρίσκεται στην χώρα «βάση επίσημης συμφωνίας» της λιβυκής και της τουρκικής κυβέρνησης. Δηλαδή ότι ισχυρίζονταν παγίως ο Σαράτζ και ισχυρίζεται μονίμως ο Ντμπεϊμπά, αναφερόμενοι στην προοπτική απομάκρυνσης μόνο των ξένων μισθοφόρων, με τον Μπασάγκα να κάνει μάλιστα ειδική αναφορά αποκλειστικά στην ρωσική Wagner!

Οπότε τι μένει; Να παραμείνει και το παράνομο μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης, καθώς και αυτό υπογράφτηκε “βάση επίσημης συμφωνίας” της τουρκικής με την πολιορκούμενη κυβέρνηση Σαράτζ στην Τρίπολη, καθώς αυτή ήταν η διεθνώς αναγνωρισμένη της χώρας! Αυτό εξάλλου δεν ισχυρίζεται η Τουρκία, τόσο για το μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης, όσο και για την αμυντική συμφωνία που επέτρεψε την τουρκική στρατιωτική παρουσία στην χώρα; Ελπίζουμε πως οι ανησυχητικές εξελίξεις θα απασχολήσουν τον Έλληνα υπουργός Εξωτερικών κατά την σημερινή του επίσκεψη στην Αίγυπτο.

Η Τουρκία είχε πάντοτε στο “τραπέζι” το παράνομο μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης, αλλά τώρα το timing είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο. Με την ενεργειακή κρίση να μαίνεται, η Άγκυρα βλέπει το ψευτομνημόνιο ως “οδηγό” για αντίστοιχες συμφωνίες με την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Ήδη ο Ερντογάν επανέλαβε τις προτάσεις του στους Ισραηλινούς για κατασκευή αγωγού που θα μεταφέρει μέσω Τουρκίας ισραηλινό φυσικό αέριο, ενώ έχει εξομαλύνει τις σχέσεις του με τα Εμιράτα, έναν από τους κυριότερους υποστηρικτές του στρατηγού Χαφτάρ στον εμφύλιο.

Μία Τουρκία που “ξαφνικά” ακούμε από τον Μακρόν να την καλεί σε κοινές ανθρωπιστικές επιχειρήσεις με την Γαλλία και την Ελλάδα στην Μαριούπολη, την κυβέρνηση Ζελένσκι να ζητά να μπει ως εγγυήτρια δύναμη σε μία μεταπολεμική Ουκρανία, ενώ δεν εφαρμόζει καμία από τις κυρώσεις έναντι της Μόσχας, επικαλούμενη τον “μεσολαβητικό” της ρόλο! Την ίδια στιγμή, οι προτεραιότητες του αραβικού κόσμου αλλάζουν, καθώς στην ιστορική Σύνοδο του Ισραήλ και αραβικών κρατών στην έρημο του Νεγκέβ συζητήθηκε αποκλειστικά το ζήτημα του Ιράν και όχι «τα ηγεμονικά σχέδια» της Τουρκίας στην Μέση Ανατολή, όπως τα χαρακτήριζε λίγο παλαιότερα ο Αραβικός Σύνδεσμός…