Τα σχέδια της Ουάσινγκτον για το τρίγωνο Ελλάδα-ΗΠΑ-Τουρκία

Ο μεγάλος στρατηγικός στόχος της Ουάσιγκτον είναι ο εντοπισμός, η εκμετάλλευση και η ασφαλής μεταφορά της ενέργειας (κυρίως φυσικό αέριο) της Ανατολικής Μεσογείου προς την ΕΕ, που διψά για ενέργεια, αλλά και η σταδιακή ενεργειακή απεξάρτηση των ευρωπαϊκών κρατών από τη Ρωσία. Πρόκειται για έναν εξαιρετικά πολύπλοκο στόχο, αφού συναρτώνται σε σχέση αλληλεπίδρασης, η διπλωματία, η στρατιωτική διπλωματία, οι εξοπλισμοί, η οικονομία και η ενεργειακή πολιτική ισχυρών κρατών, που διαμορφώνουν περιστασιακά ανθεκτικές διακρατικές συμμαχίες. Επηρεάζει, λοιπόν, και το τρίγωνο Ελλάδα-ΗΠΑ-Τουρκία.

Σε αυτό το πλαίσιο, της απρόσκοπτης εκμετάλλευσης του υποθαλάσσιου ορυκτού πλούτου της Ανατολικής Μεσογείου, προς όφελος των αμερικανικών πολυεθνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας, έχουν συγκροτηθεί δυο τριμερείς διακρατικές πολιτικοστρατιωτικές συμμαχίες. H πρώτη είναι εκείνη του Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου και η δεύτερη της Αιγύπτου, Ελλάδας και Κύπρου, με κοινό γεωμετρικό τόπο, την ενεργό υποστήριξη της Ουάσιγκτον. Οι ανωτέρω συμμαχίες, συγκροτούν και ένα στρατιωτικό άξονα με εντοπισμένους εχθρούς τη Ρωσία, την Τουρκία και το Ιράν.

Οι ΗΠΑ, προωθώντας τα στρατηγικά και ενεργειακά τους συμφέροντα στην περιοχή, στηρίζουν και προωθούν την υλοποίηση των διακρατικών ενεργειακών συμφωνιών που έχει υπογράψει η Κυπριακή Δημοκρατία με την Αίγυπτο και το Ισραήλ, καθώς επίσης και τις συμφωνίες με τις αμερικανικές, ιταλικές και γαλλικές εταιρείες. Αυτή η επιλογή των Αμερικανών, εκ των πραγμάτων, τοποθετεί την Τουρκία στο αντίπαλο στρατόπεδο, αφού, εκτός των άλλων, η Άγκυρα, δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία ως ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος. Άρα θεωρεί άκυρες όλες τις ενεργειακές συμφωνίες και συνθήκες, για έρευνες στην ΑΟΖ της Κύπρου.

Η Τουρκία, είναι εκτός συμμαχικών προτεραιοτήτων για την Ουάσιγκτον και για τους εξής γεωστρατηγικούς λόγους:

1. Οι αναβαθμισμένες σχέσεις Τουρκίας-Ρωσίας, στον πολιτικό, ενεργειακό και στρατιωτικό τομέα (αγορά των S-400, αγωγός Turkish Stream), έχουν προκαλέσει την οργή των αμερικανών, διότι διαμορφώνουν νέα γεωστρατηγικά δεδομένα και νέες ισορροπίες ισχύος στην περιοχή.
2. Η αναθέρμανση των πολιτικό-διπλωματικών σχέσεων Άγκυρας-Τεχεράνης (Συμφωνία για το Κουρδικό) έχει εξοργίσει το Ισραήλ, που θεωρεί το θεοκρατικό σιιτικό καθεστώς του Ιράν θανάσιμο εχθρό, συμπαρασύροντας σε αυτή την αντιπαλότητα και την αμερικανική κυβερνητική πολιτική που εκφράζεται από τους Τράμπ-Πομπέο.
3. Διαμετρικά αντίθετα είναι τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας για την μεταπολεμική Συρία!

Από την πλευρά της Άγκυρας, η εχθρότητα (καχυποψία, επιφυλακτικότητα) προς τις ΗΠΑ, στηρίζεται σε δυο εκτιμήσεις του συστήματος εξουσίας του Ερντογάν. Η πρώτη είναι, ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν τον εδαφικό ακρωτηριασμό της Τουρκίας. Γι’ αυτό οι Αμερικανοί στηρίζουν τους Κούρδους της Συρίας και την δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους. Η δεύτερη είναι ότι οι Αμερικανοί επιδιώκουν την ανατροπή του Ερντογάν, αφού οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες κρύβονται πίσω από το πραξικόπημα του 2016, όπως έχει δηλώσει και ο Πρόεδρος της Τουρκίας.

Η απάντηση Αποστολάκη

Συνεπώς, οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας θα βαίνουν διαρκώς επιδεινούμενες τουλάχιστον στο διάστημα που οι Τραμπ και Ερντογάν θα έχουν τα ηνία της εξουσίας. Πάντα, όμως, θα διατηρείται ενεργός κάποιος δίαυλος επικοινωνίας, επειδή η Τουρκία είναι σημαντικός σύμμαχος-εταίρος στο ΝΑΤΟ. Κατόπιν αυτών, είναι φυσιολογική εξέλιξη η αμερικανική διπλωματία να ρίχνει το βάρος της στην Ελλάδα και να σχεδιάζει τη μέγιστη δυνατή αξιοποίησή της, ως συμμαχική χώρα και ως στρατηγικό χώρο. Ήδη καταγράφονται οι πρώτες πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση.

Το «Νομοσχέδιο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο του 2019», όπως αποκαλείται επίσημα, που θα εγκριθεί από την αμερικανική Γερουσία, θεσμοθετεί πρωτοβουλίες, που στοχεύουν να ενισχύσουν την αμερικανική στήριξη, στην τριμερή πολιτικο-στρατιωτική και ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ και στη δυναμική αναβάθμιση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων στον στρατιωτικό τομέα.

Σε σχετική ερώτηση του γράφοντος προς τον υπουργό Εθνική Άμυνας, ο κ. Αποστολάκης απάντησε: «Η πρωτοβουλία των Αμερικανών βουλευτών είναι στη θετική κατεύθυνση. Νομίζω ότι αυτό αναδεικνύει την Ελλάδα ως πολύ σοβαρό δρώντα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Με τα προβλήματα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην Τουρκία αναδεικνύεται ακόμα περισσότερο ο ρόλος της Ελλάδος. Θεωρώ ότι είναι πρώτη φορά που το αμερικανικό Κοινοβούλιο δείχνει τέτοιο ενδιαφέρον ακόμα και για τις παραβιάσεις που γίνονται στην περιοχή της Κύπρου, στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο. Όπως ξέρετε, έχουν ζητήσει ενημέρωση και καταγραφή όλων των παραβιάσεων και των παρενοχλήσεων που έχουν γίνει. Θεωρώ ότι αυτό πρέπει να μας κάνει αισιόδοξους, γιατί δείχνει ότι η συμπεριφορά της Ελλάδας, ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζεται τα διεθνή θέματα, όλη αυτή η προσπάθεια που έχει γίνει για να διατηρήσουμε την ηρεμία, την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή, έχει αναδείξει την Ελλάδα σε έναν πολύ αξιόπιστο δρώντα στο χώρο της άμυνας και της ασφάλειας».