Τα σενάρια της Μόσχας για αντίμετρα στο πλαφόν της ΕΕ
08/12/2022Το πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου που επέβαλε το δυτικό μπλοκ (ΕΕ και G-7), δεν πρόκειται να έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα στην ρωσική οικονομία, εκτιμούν οι αναλυτές της αγοράς πετρελαίου, ενώ το ίδιο δηλώνει και η Μόσχα. Τα 60 δολάρια το βαρέλι, είναι σχετικά υψηλή τιμή, εκτιμά το Bloomberg, για να προκληθεί πρόβλημα στα έσοδα της Ρωσίας, από την άλλη όμως αυτή η τιμή είναι ένα κίνητρο για να κρατηθεί η παραγωγή στα ίδια επίπεδα και να αποφευχθεί νέος γύρος μείωσης της προσφοράς και κατακόρυφης αύξησης των τιμών πετρελαίου.
Η Μόσχα δεν έχει ακόμη ανακοινώσει τα αντίμετρα που είχε προαναγγείλει. Σύμφωνα με τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης η Μόσχα εξετάζει τρία σενάρια: Το πρώτο είναι η απαγόρευση της πώλησης πετρελαίου στις χώρες που έχουν υιοθετήσει το πλαφόν και αυτών που δεν αγοράζουν απευθείας από την Ρωσία πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου, αλλά μέσω άλλων ενδιάμεσων χωρών. Το δεύτερο σενάριο είναι η απαγόρευση εξαγωγών βάσει των συμβάσεων. Εάν αυτές περιλαμβάνουν από την πλευρά των αγοραστών τον όρο του πλαφόν, τα συμβόλαια θα καταγγέλλονται.
Το τρίτο σενάριο είναι η εισαγωγή της λεγόμενης ενδεικτικής τιμής, δηλαδή ο καθορισμός της μέγιστης έκπτωσης του ρωσικού πετρελαίου Urals με αναφορά στην κατηγορία Brent. Έτσι θα συνεχίζουν να δίνουν μεγάλες εκπτώσεις στις χώρες που είναι εκτός πλαφόν, ενώ η τιμή του ρωσικού πετρελαίου για τις χώρες του δυτικού μπλοκ θα ακολουθεί την τιμή του Brent, που τώρα κινείται γύρω στα 78 δολάρια, ενώ είχε ξεπεράσει και τα 130 δολάρια το βαρέλι. Αυτή η επιλογή όμως έχει δυσκολίες για την Ρωσία, καθώς τότε οι περισσότερες δυτικές χώρες θα μειώσουν την προμήθεια ρωσικού πετρελαίου και θα προτιμήσουν τις αγορές Brent. Υπάρχει και το ενδεχόμενο συνδυασμού των εναλλακτικών λύσεων, όμως, ακόμα δεν έχει προκύψει οριστική απόφαση.
Σιγή της Μόσχας για τα αντίμετρα
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, το υπουργείο Οικονομικών και το υπουργείο Ενέργειας, αν και δέχονται καθημερινά ερωτήσεις από την προηγούμενη Δευτέρα που ετέθη σε εφαρμογή το πλαφόν, δεν έχουν απαντήσει. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αλεξάντερ Νόβακ δήλωσε ότι η Ρωσία σχεδιάζει να δημιουργήσει και να θέσει σε λειτουργία έναν μηχανισμό μέχρι το τέλος του έτους που θα απαγορεύει στις ρωσικές εταιρείες να εμπορεύονται πετρέλαιο με χώρες που δέχθηκαν τον μηχανισμό του πλαφόν.
Έκθεση εμπειρογνωμόνων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας ανέφερε ότι «το ανώτατο όριο της ΕΕ και του G-7 στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου και η απαγόρευση των θαλάσσιων εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου στην Ευρώπη είναι ένα μέτρο που μπορεί να μειώσει σημαντικά την οικονομική δραστηριότητα στη Ρωσία». Τις εκτιμήσεις αυτές αμφισβήτησε με δηλώσεις του ο Ρώσος υφυπουργός Ενέργειας Πάβελ Σορόκιν. Σύμφωνα με τον Σορόκιν, «η έκθεση των εμπειρογνωμόνων της Τράπεζας δεν απηχεί την άποψη της διοίκησης της Τράπεζας, ούτε της κυβέρνησης της Ρωσίας».
Με πολιτικούς όρους, το παιχνίδι γύρω από τις τιμές του πετρελαίου παίχθηκε χθες από τον πρόεδρο Πούτιν που δήλωσε εκ νέου ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία «μπορεί να συνεχιστεί για περισσότερο χρονικό διάστημα», κάτι που επιδρά στις μακροχρόνιες οικονομικές αναλύσεις για τις οικονομικές επιπτώσεις στις δυτικές οικονομίες. Παράλληλα, ο Ρώσος πρόεδρος έκανε εκ νέου αναφορά στα πυρηνικά όπλα και στο στρατηγικό δόγμα της Ρωσίας. Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε νέα δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας (το 9ο πακέτο) που περιλαμβάνει άλλες τρεις ρωσικές τράπεζες, εταιρείες και πρόσωπα, μεταξύ αυτών και οι συγγενείς του Τσετσένου ηγέτη Ραμζάν Καντίροφ. Ο Καντίροφ ήταν στα πρώτα πακέτα κυρώσεων.
To μποτιλιάρισμα στον Βόσπορο
Εν τω μεταξύ το μποτιλιάρισμα τάνκερ που έχει δημιουργηθεί στον Βόσπορο, λόγω του νέου συστήματος ελέγχου από τις τουρκικές αρχές, προκαλεί αντιδράσεις από την πλευρά πολλών δυτικών χωρών, όπως αναφέρουν σήμερα οι Financial Times. Η βρετανική οικονομική εφημερίδα, αναφέρει ότι οι τουρκικές αρχές δέχονται ρωσικές εγγυητικές επιστολές για εξαγωγές προς τρίτες χώρες, ενώ καθυστερούν τον έλεγχο στα πλοία που μεταφέρουν πετρέλαιο προς χώρες της ΕΕ ή του G-7, οι οποίες έχουν υιοθετήσει το πλαφόν.