Τα σπάνε Πούτιν-Ερντογάν για τη Λιβύη – Ψάχνει στηρίγματα ο Σάρατζ

Στριμωγμένη εμφανίζεται η κυβέρνηση Σάρατζ στη Λιβύη, η οποία αναζητά πλέον διεθνή στηρίγματα, μετά τη νέα απειλή του στρατάρχη Χαφτάρ για κατάληψη της Τρίπολης και την διάσταση απόψεων που φαίνεται πως προέκυψε ανάμεσα στον Πούτιν και τον Ερντογάν σχετικά με την αποστολή Τούρκων στρατιωτών. Την ίδια ώρα, το παράνομο μνημόνιο για τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών που υπέγραψε με την Άγκυρα συναντά σοβαρές αντιστάσεις, ενώ και η μεταξύ τους συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας δεν δείχνει αρκετή για να τον κρατήσει στην εξουσία.

Την Παρασκευή η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ) της Λιβύης, η οποία εδρεύει στην Τρίπολη και αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ, αλλά δεν ελέγχει παρά μόνο το κέντρο της λιβυκής πρωτεύουσας, ζήτησε από πέντε «φίλες χώρες», όπως τις αποκάλεσε την σύναψη διμερών συμφωνιών ασφάλειας. Στόχος αυτών των συμφωνιών, όπως ανέφερε, είναι να την βοηθήσουν να απωθήσει την επίθεση του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ στην πρωτεύουσα.

Στην επιστολές του προς τους ηγέτες των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Ιταλίας, της Αλγερίας και της Τουρκίας, ο Σάρατζ τους προτρέπει «να ενεργοποιήσουν τις συμφωνίες συνεργασίας» και να συνεργαστούν με την κυβέρνησή του στην μάχη κάθε οργάνωσης που δραστηριοποιείται εκτός νομιμότητας. Υπογραμμίζει μάλιστα ότι η μάχη αυτή θα είναι εναντίον όλων των «τρομοκρατικών οργανώσεων» και κυρίως εναντίον «του Ισλαμικού Κράτους και της Αλ Κάιντα».

Θέλει “ενισχύσεις” ο Σάρατζ

Ο Σάρατζ αναφέρει μάλιστα στην επιστολή του, ότι μετά την επίθεση που εξαπέλυσε εναντίον της πρωτεύουσας, τον περασμένο Απρίλιο, ο ισχυρός άνδρας της ανατολικής Λιβύης, στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ, οι οργανώσεις αυτές έχουν ανακάμψει και έχουν εντείνει τις δραστηριότητές τους στη χώρα. Ξεχνά, ωστόσο, ότι είναι ο ίδιος που διευκόλυνε την έλευση στην Τρίπολη διάφορων παραστρατιωτικών οργανώσεως από όλη τη χώρα για να τους χρησιμοποιήσει κατά του Χαφτάρ, αλλά στην πορεία βρέθηκε αντιμέτωπος με τις βλέψεις τους για νομή της εξουσίας.

Με το βλέμμα στραμμένο προς τη Ρώμη, ο Σάρατζ αναφέρει στις επιστολές του ότι η “συμμαχία” που προτείνει θα πρέπει να εντείνει και τη συνεργασία στη μάχη κατά του οργανωμένου εγκλήματος και της παράνομης μετανάστευσης. Ένα ζήτημα από το οποίο “πονάει” κυρίως η Ιταλία. Η Ρώμη, ωστόσο, μετά τις συμφωνίες του Σάρατζ με τον Ερντογάν δείχνει να απομακρύνεται από την Τρίπολη και την κυβέρνησή της, την οποία έχει στηρίξει στο παρελθόν και έχει συγκρουστεί για αυτό, ειδικά ο Σαλβίνι, με την Γαλλία και τον Μακρόν, που κατηγορούνται ότι στηρίζουν, διπλωματικά τουλάχιστον, τον στρατάρχη Χαφτάρ.

Απευθύνεται όμως και στην Ουάσιγκτον, η οποία έχει ισχυρούς διαύλους με τον ισχυρό άνδρα της ανατολικής Λιβύης, ενώ αφήνει επιδεικτικά εκτός τη Μόσχα, που φέρεται επίσης να “γέρνει” προς τον Χαφτάρ. Η δημοσιοποίηση άλλωστε των επιστολών έγινε μόλις λίγες ώρες μετά το ξέσπασμα του Ερντογάν για την παρουσία Ρώσων μισθοφόρων, οι οποίοι σύμφωνα με τον Τούρκο πρόεδρο στέλνονται στην αφρικανική χώρα από τη συνδεόμενη με το Κρεμλίνο ιδιωτική στρατιωτική εταιρία Wagner.

“Κόντρα” Μόσχας-Άγκυρας;   

Η Τουρκία δεν μπορεί να σιωπήσει σε αυτό δήλωσε ο Ερντογάν στους δημοσιογράφους, κατά την πτήση της επιστροφής του από τη Μαλαισία, για να προσθέσει ότι έκανε ότι μπορούσε μέχρι τώρα και θα συνεχίσει να το κάνει. Η Άγκυρα έχει στείλει άλλωστε, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ, στρατιωτικό εξοπλισμό στη Λιβύη, κυρίως τεθωρακισμένα και μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drone), κατά παράβαση ενός εμπάργκο όπλων. Παραλλήλως, ο Τούρκος πρόεδρος μελετά και το ενδεχόμενο αποστολής στρατού στη Λιβύη, στο πλαίσιο της στρατιωτικής συμφωνίας που υπέγραψαν οι δύο πλευρές, η οποία μάλιστα επικυρώθηκε την Πέμπτη από την κυβέρνηση της Τρίπολης.

Τα σχέδια αυτά προκάλεσαν, ωστόσο, την ανησυχία της Μόσχας, η οποία εκφράστηκε με διαρροές από το υπουργείο Εξωτερικών, μόλις λίγες ώρες πριν τις δηλώσεις του Ερντογάν. Ρώσοι και Τούρκοι αξιωματούχοι βρίσκονται την ίδια ώρα σε διαβουλεύσεις σχετικά με το σχέδιο αποστολής Τούρκων στρατιωτών στην αφρικανική χώρα, ενώ το θέμα θα απασχολήσει τους προέδρους των δύο χωρών, στην συνάντηση που θα έχουν τον επόμενο μήνα με αφορμή τα εγκαίνια του Turkstream.

Με την κύρωση της στρατιωτικής συμφωνίας Ερντογάν-Σάρατζ είναι όμως αντίθετος και ο ΟΗΕ, η αποστολή του οποίου στη Λιβύη εξέφρασε τη λύπη της για την έναρξη εφαρμογής και την «αυξανόμενη ξένη ανάμιξη», τονίζοντας ότι μια «πολιτική λύση είναι η μοναδική λύση στην κρίση». Με την άποψη αυτή, αν και με διαφορετικές προσεγγίσεις, συντάσσονται επίσης η Ουάσινγκτον και η Μόσχα.

Το  Στέιτ Ντιπάρτμεντ κάλεσε εκ νέου όλους τους εξωτερικούς παράγοντες να σταματήσουν να τροφοδοτούν την σύγκρουση και υπενθύμισε ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν στόχο την έναρξη ενός ενδολιβυκού διαλόγου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Μια συμφωνία των αντιμαχόμενων πλευρών θα ήταν η καλύτερη λύση ανέφερε και ο Πούτιν στην ετήσια συνέντευξή του, εκφράζοντας την εκτίμηση ότι η Λιβύη ενδιαφέρεται για κάτι τέτοιο. Ο Ερντογάν, ωστόσο, έχει άλλα σχέδια και κάνει τα πάντα για να τα επιβάλει.