Τελείωσε το όραμα του μεγάλου Ισραήλ;

Ο πόλεμος στη Γάζα και στη Μέση Ανατολή γενικότερα δεν αποτέλεσε νίκη του Ισραήλ, αλλά την αρχή της κατάρρευσής του. Αυτό που ξεκίνησε ως εκστρατεία για την εξάλειψη της Χαμάς, τη συντριβή του Άξονα της Αντίστασης και την πραγματοποίηση του ονείρου του Νετανιάχου για ένα «Μεγάλο Ισραήλ», κατέληξε σε αποτυχία και παγκόσμια απαξίωση.

Από την αρχή του πολέμου, το Ισραήλ διακήρυξε σαφείς στόχους: Την εξάλειψη της Χαμάς, τη διάλυση του Άξονα της Αντίστασης και την εγκαθίδρυση μιας νέας περιφερειακής τάξης υπό την κυριαρχία του.

Αυτές οι φιλοδοξίες αντηχούσαν το παλιό όνειρο ενός “Μεγάλου Ισραήλ”, που εκτεινόταν από τον Νείλο έως τον Ευφράτη, ένα όραμα που ο Νετανιάχου επικαλούνταν συχνά καθώς επέκτεινε τους εποικισμούς, εξομάλυνε σχέσεις και επιχειρούσε να ανασχεδιάσει τον χάρτη της περιοχής. Η πραγματικότητα όμως διηγήθηκε μια διαφορετική ιστορία. Παρά μια πρωτοφανή εκστρατεία καταστροφής, το Ισραήλ απέτυχε… να πετύχει οποιονδήποτε από τους στόχους του.

Η Γάζα ισοπεδώθηκε, η Χαμάς ρυθμιστής

Ο Λίβανος, το Ιράκ και η Υεμένη, ο λεγόμενος Άξονας της Αντίστασης, όχι μόνο επέζησαν, αλλά ενισχύθηκαν σε ενότητα και νομιμοποίηση. Και η Χαμάς, από το περιθώριο όπου βρισκόταν, αναδείχθηκε σε καθοριστικό ρυθμιστή των εξελίξεων. Ποιος το φανταζόταν; Μετά τον πόλεμο, ορισμένες αραβικές φωνές υπέρ της “ομαλοποίησης”, έσπευσαν να ανακηρύξουν το Ισραήλ νικητή, επικαλούμενες την κλίμακα της καταστροφής στη Γάζα. «Πώς μπορούν οι Παλαιστίνιοι να μιλούν για νίκη μέσα σε τέτοια ερείπια;», αναρωτιόντουσαν. Αλλά αυτό το επιχείρημα συγχέει την καταστροφή με την ήττα.

Όταν το Λονδίνο ισοπεδώθηκε τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν παραδόθηκε, βγήκε νικηφόρο. Όταν το Βιετνάμ κάηκε από τις αμερικανικές επιδρομές, δεν ήταν το Βιετνάμ που κατέρρευσε. Το μέτρο της νίκης δεν είναι ο αριθμός των κτιρίων που μένουν όρθια ή καταρρέουν, αλλά η αντοχή της θέλησης ενός λαού. Ο λαός της Γάζας, παρά την πείνα, την πολιορκία, τη συντριβή και την αδιανόητη απώλεια, δεν ύψωσε ποτέ λευκή σημαία.

Μέσα από τα ερείπια συνέχισε να αντιστέκεται, να ξαναχτίζει, να αμφισβητεί. Τα καραβάνια επέστρεψαν. Η ίδια του η επιβίωση έγινε πράξη θριάμβου, ένα μήνυμα προς τον κόσμο ότι το παλαιστινιακό πνεύμα δεν μπορεί να βομβαρδιστεί σε υποταγή.

Οι ΗΠΑ έδωσαν στο Ισραήλ τα πάντα: Όπλα, πληροφορίες και πλήρη διπλωματική κάλυψη. Ακόμη και ο Τραμπ, στην ομιλία του στην Κνεσέτ, είπε: «Σας δώσαμε όπλα που ούτε εγώ δεν ήξερα ότι υπήρχαν.» Η Ουάσιγκτον προστάτευσε το Ισραήλ από κάθε λογοδοσία στα Ηνωμένα Έθνη και δικαιολόγησε κάθε έγκλημα στη Γάζα. Παρά αυτή την άνευ προηγουμένου υποστήριξη, το Ισραήλ απέτυχε να πετύχει τους στόχους του. Ο συνδυασμός στρατιωτικής τεχνολογίας και πολιτικής ατιμωρησίας δεν μεταφράστηκε σε νίκη. Αντιθέτως, αποκάλυψε την αυξανόμενη εξάρτηση του Ισραήλ, ενός κράτους που δεν μπορεί να κερδίσει χωρίς την προστασία της Ουάσιγκτον, αλλά ούτε και με αυτήν.

Το «βαθύ κράτος»

Καθώς η επιθετικότητα του Νετανιάχου κλιμακωνόταν, έγινε σαφές ακόμη και στους στενότερους συμμάχους του Ισραήλ ότι, η απερισκεψία του οδηγούσε ολόκληρο το σιωνιστικό εγχείρημα προς την κατάρρευση. Η εμμονή του με την απόλυτη καταστροφή και την προσωπική του επιβίωση απειλούσε όχι μόνο τη σταθερότητα του ίδιου του Ισραήλ, αλλά και τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή.

Σε αυτό το σημείο, παρενέβη το αμερικανικό «βαθύ κράτος» – οι μόνιμοι μηχανισμοί εξουσίας της Ουάσιγκτον – για να περιορίσει τη ζημιά. Ο στόχος του δεν ήταν να σταματήσει τα εγκλήματα του Ισραήλ, αλλά να διασώσει ό,τι είχε απομείνει από το ίδιο το κράτος. Οι ΗΠΑ δεν μπορούσαν να επιτρέψουν στο Ισραήλ να καταρρεύσει υπερβολικά γρήγορα· χρειάζονταν χρόνο για να αναδιαμορφώσουν τις συμμαχίες τους και να προετοιμαστούν για το τι θα ακολουθήσει.

Αυτός ο πόλεμος απέδειξε ότι η στρατιωτική ισχύς του Ισραήλ έχει όρια. Οι περιφερειακές του φιλοδοξίες – από τον Νείλο έως τον Ευφράτη – βρίσκονται τώρα θαμμένες κάτω από τα ερείπια της Γάζας. Το Ισραήλ είναι εξαντλημένο στρατιωτικά, απομονωμένο διπλωματικά και ηθικά καταρρακωμένο. Έπειτα από πολλά χρόνια, η Ιστορία θα καταγράψει ότι ήταν η αντοχή του λαού της Γάζας και η σταθερότητα του Άξονα της Αντίστασης που ακολούθησε, εκείνες που διέλυσαν το σχέδιο του «Μεγάλου Ισραήλ» και έβαλαν τέλος σε αυτήν την οντότητα.