Θα γυρίσει ο πόλεμος στην Γάζα μπούμερανγκ στο Νετανιάχου;
27/05/2025
Ο πόλεμος στη Γάζα, στον οποίο το Ισραήλ σύρθηκε μετά τις φρικαλεότητες της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου 2023 στην δυτική Νεγκέβ, αναδεικνύεται όχι μόνον ο μεγαλύτερος σε διάρκεια πόλεμος από την ίδρυση του ως κράτος, το 1948, αλλά και ο πιο περίπλοκος με σημαντικές επιπτώσεις στην εσωτερική πολιτική σκηνή και αναπόδραστα στην ισραηλινή κοινωνία! Την ίδια στιγμή μαίνεται ένα πραγματικό διπλωματικό θρίλερ, με τον Αμερικανό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ να διαψεύδει ότι η Χαμάς αποδέχτηκε την πρόταση του για εκεχειρία.
Παρενθετικά, για λόγους σύγκρισης, αναφέρεται ότι ο πόλεμος της Ανεξαρτησίας διήρκησε εννέα μήνες και τρεις εβδομάδες, ο πόλεμος στο Σουέζ 1956 13 ημέρες, ο πόλεμος του 1967, όπως είναι γνωστόν έξι ημέρες, του Γιομ Κιππούρ 1973 18 ημέρες, ο 1ος Πόλεμος του Λιβάνου 1982 στην κυρία φάση του 113 ημέρες, ενώ ο δεύτερος 34 ημέρες, με τις δικές του ιδιομορφίες και πολιτικές συνέπειες έκαστος!
Όπως επεσήμανε ο κύριος αρθρογράφος του γνωστού ισραηλινού ιστότοπου “The Times of Israel”, Νταβίντ Χόροβιτς, «ήταν τελικά πολύ εύκολο στη Χαμάς να ξεκινήσει τον πόλεμο αυτόν, αλλά για το Ισραήλ αποδεικνύεται απροσδόκητα περίπλοκο να τον περατώσει»! Η απόλυτη στρατιωτική νίκη στην οποία διαρκώς αναφερόταν ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, με την πλήρη καταστροφή των στρατιωτικών και κυβερνητικών δυνατοτήτων της Χαμάς και την απελευθέρωση όλων των ομήρων δεν έχει επιτευχθεί.
Μετά από 19 μήνες, η Χαμάς, παρά το ότι έχει πληγεί σημαντικά στρατιωτικά και δεν μπορεί να απειλήσει ξανά την ασφάλεια του Ισραήλ, είναι παρούσα στην Λωρίδα και διατηρεί μέρος της κυβερνητικής της ικανότητας, ενώ 58 όμηροι, με την εκτίμηση ότι οι μισοί τουλάχιστον είναι ζωντανοί, εξακολουθούν να σαπίζουν στα τούνελ της Γάζας. Πρόκειται για δύο πολεμικούς στόχους που εξ’ αρχής είχε εκτιμηθεί ότι ήταν… ασύμβατοι!
Στο Ισραήλ αρκετοί περιγράφουν την παρούσα κατάσταση, μετά την επανέναρξη και την εντατικοποίηση των επιχειρήσεων των ενόπλων δυνάμεων του στην Γάζα, μονολεκτικά ως … “plonter”! Είναι μία εβραϊκή λέξη από τα “γίντις” των Ασκενάζι και μεταφράζεται ως “κόμπος που αψηφά το ξεμπέρδεμα”, χρησιμοποιούμενη για να περιγράψει μια δυσεπίλυτη κατάσταση. Υποδηλώνει με τον πιο εμφατικό τρόπο την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το Ισραήλ μετά από 600 ημέρες πολέμου.
Επιχείρηση “Άρματα του Γεδεών”
O Νετανιάχου ισχυρίζεται ότι η συνέχιση και η εντατικοποίηση των επιχειρήσεων με την βιβλική ονομασία “Άρματα του Γεδεών” θα επισπεύσει και την καταστροφή της Χαμάς και την απελευθέρωση των… ομήρων, κάτι όμως που αμφισβητείται από σημαντικό τμήμα της ισραηλινής κοινωνίας. Ο πόλεμος πλέον πηγαίνει πολύ πιο πέρα από τους δύο αρχικά τεθέντες πολεμικούς στόχους, γίνεται έντονα εκδικητικός, με το Ισραήλ να παραβιάζει πολλούς από τους κανόνες του πολέμου, όπως η αδιάκριτη θανάτωση αμάχων, η λιμοκτονία αλλά και η αναγκαστικές εκτοπίσεις πληθυσμών.
Όλα αυτά δεν συνιστούν… αυτοάμυνα! Την περασμένη Παρασκευή, μια ισραηλινή επίθεση σκότωσε εννέα αδέλφια, όλα κάτω των 12 ετών, στο σπίτι τους στην Χαν Γιουνίς. Ήταν τα παιδιά του Χαμντί και της Αλάα αλ-Νατζάρ, γιατρών στο νοσοκομείο Νάσερ της νότιας Γάζας, οι οποίοι δεν είχαν καμία σχέση με τη Χαμάς. Αλλά ακόμα κι αν είχαν, δικαιολογείται η δολοφονία των παιδιών τους; Αναμφίβολα το Ισραήλ οδηγείται σε διπλωματική απομόνωσή του και ίσως υπογράφει την θανατική καταδίκη για ορισμένους ή τους περισσότερους από τους ζωντανούς ομήρους.
Μετά την Ράφα, όπως μαθαίνουμε από ανάρτηση του γνωστού Ισραηλινού αμυντικού αναλυτή, Σετχ Φράτζμαν στο X, τις τελευταίες ημέρες οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις ισοπεδώνουν και την Χαν Γιουνίς και τίθεται το ερώτημα, αν ο αστικός πόλεμος εναντίον μιας τρομοκρατικής ομάδας πρέπει να οδηγεί στην ισοπέδωση πόλεων και την “διαγραφή” τους από τον χάρτη!
Σύμφωνα με τις τρέχουσες εκτιμήσεις, περίπου 700.000 Παλαιστίνιοι διαμένουν στην παραλιακή περιοχή Αλ Μαουάσι, 300.000-350.000 στην κεντρική Γάζα και περίπου ένα εκατομμύριο στην πόλη της Γάζας. Αυτό σημαίνει ότι ο πληθυσμός των δύο εκατομμυρίων της Λωρίδας Γάζας είναι εσωτερικά εκτοπισμένος και περιορισμένος σε μια περιοχή που αντιστοιχεί μόλις στο 25% της έκτασης της!
Ο Ισραηλινός Στρατός γνωρίζει ότι ακόμα και σήμερα η Χαμάς, η οποία αποφεύγει εμπλοκή μάχης, δεν βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης και με τα υπολείμματα της ασκεί ακόμα στοιχειώδη μορφή διοικήσεως στην Λωρίδα. Γνωρίζει επίσης ότι η Χαμάς ναι μεν δεν διαθέτει πλέον οργανωμένο στρατό, αλλά εξακολουθεί να είναι μια εξαιρετικά επικίνδυνη αντάρτικη δύναμη, που δεν πρόκειται να καταθέσει τα όπλα. Τέτοιες οργανώσεις με κοινωνικό, πολιτικό, θρησκευτικό και ιδεολογικό χαρακτήρα δεν εξαλείφονται στρατιωτικά!
Τα παραληρηματικά οράματα του Ισραήλ
Η διαπραγμάτευση και όχι η ένοπλη δύναμη είναι αυτή που έφερε πίσω τους ομήρους. Ο αριθμός των Ισραηλινών ομήρων μειώθηκε από 251 στην αρχή του πολέμου, σε μόλις 58 σήμερα, με 23-24 από αυτούς να εκτιμάται ότι είναι ακόμα ζωντανοί. Η Χαμάς απελευθέρωσε περίπου 150 ομήρους, με τις συμφωνίες του Νοεμβρίου 2023 και του Ιανουαρίου 2025. Ο ισραηλινός στρατός απελευθέρωσε μόλις οκτώ, ενώ 40 όμηροι έχουν σκοτωθεί, ενώ βρίσκονταν σε αιχμαλωσία από την έναρξη του πολέμου, άλλοι από τη Χαμάς και άλλοι από τα ισραηλινά πυρά!
Ο Νετανιάχου ήταν πολύ αποκαλυπτικός: «Η Χαμάς θα παραδώσει τα όπλα, θα αναλάβουμε την ασφάλεια της Λωρίδας της Γάζας και θα επιτρέψουμε την υλοποίηση του σχεδίου Τραμπ για …εθελοντική μετανάστευση(!)». Όμως, η κατ’ ευφημισμό “εθελοντική μετανάστευση” σημαίνει μαζική απέλαση Παλαιστινίων από τη Γάζα. Ο κυβερνητικός εταίρος του Νετανιάχου, Υπουργός Οικονομικών, Μπεζαλέλ Σμότριχ (“Θρησκευτικός Σιωνισμός”), ήταν ακόμη πιο ωμός, λέγοντας ότι «στόχος του Ισραήλ είναι να καταστρέψει ότι έχει απομείνει από τη Λωρίδα της Γάζας», ενώ και ο έτερος της μεσσιανικής Ακροδεξιάς, Μπεν Γκβιρ (“Otzma Yehudit” Εβραϊκή Ισχύς), έχει υποστηρίξει την πλήρη κατοχή της Λωρίδας, την απομάκρυνση των Παλαιστινίων και τον εβραϊκό εποικισμό αυτής.
Παραληρηματικά οράματα, που σε όση έκταση αυτά υλοποιηθούν, ως μία νέα… Νάκμπα, θα γυρίσουν μπούμερανγκ στο ίδιο το Ισραήλ! Εκτιμάται ότι η κατοχή της Γάζας θα απαιτούσε μακροπρόθεσμη ανάπτυξη στρατιωτικής δύναμης και λοιπών στοιχείων ασφαλείας τουλάχιστον 100 χιλιάδων και θα κόστιζε στους Ισραηλινούς φορολογούμενους περίπου επτά δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, με την προϋπόθεση ότι άλλες χώρες αναλαμβάνουν όλα τα ανθρωπιστικά έξοδα (υγεία, παιδεία κλπ) και τα έξοδα ανοικοδόμησης!
Από τα 18 χρόνια της Χαμάς στην Γάζα, περίοδο ενδυνάμωσης αυτής, λίγο περισσότερο από τα 14, Πρωθυπουργός ήταν o Νετανιάχου. Μπορεί αυτάρεσκα να αυτοαποκαλείται ως “Mr Security”, αλλά φέρει την πρώτιστη ευθύνη για την κολοσσιαία αποτυχία των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφαλείας, αλλά και την αδυναμία προστασίας των δύσμοιρων πολιτών του για αρκετές ώρες την σκοτεινότερη ημέρα της ιστορίας του Ισραήλ ως Ανεξαρτήτου Κράτους. Μέχρι σήμερα, δεν έχει αναλάβει ούτε καν ψήγματα ευθύνης.
Οι εσωτερικές αντιδράσεις και οι διεθνείς πιέσεις
Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα 2/3 Ισραηλινών θα υποστήριζε τον τερματισμό του πολέμου, εάν επέστρεφαν οι υπόλοιποι 58 όμηροι ζωντανοί ή νεκροί. Οι επικριτές του πολέμου υποστηρίζουν ότι ο Νετανιάχου, ο οποίος δικάζεται για διαφθορά, τον συνεχίζει μόνο για πολιτικούς λόγους, καθώς ακροδεξιά μέλη του εύθραυστου συνασπισμού του απειλούν να ρίξουν την κυβέρνηση, εάν αυτός τερματίσει τις μάχες! Χιλιάδες άνθρωποι διαμαρτυρήθηκαν και πάλι το Σάββατο απαιτώντας από την κυβέρνηση να συμφωνήσει σε μία εκεχειρία με απελευθέρωση ομήρων. Σε ένδειξη δυσαρέσκειας, αριθμός εφέδρων δεν εμφανίζονται στις μονάδες τους και θεωρούν ότι ο πόλεμος εξυπηρετεί πολιτικά πλέον κίνητρα και όχι την εθνική ασφάλεια.
Οι διεθνείς πιέσεις είναι αυξανόμενες, αλλά το κυβερνητικό αφήγημα είναι ότι οι επικρίσεις συνιστούν…. “αντισημιτισμό”! Υπάρχουν, όμως, και σφοδρές εσωτερικές αντιθέσεις. Με τον ηγέτη του κόμματος “Δημοκρατικοί” (μετεξέλιξη του ιστορικού “Εργατικού Κόμματος”) και πρώην Υπαρχηγού των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων, Γιαΐρ Γκολάν, μεταξύ άλλων να προειδοποιεί το Ισραήλ ότι κινδυνεύει να γίνει “κράτος παρίας”, λόγω της αδιάκριτης βίας και του εκτοπισμού πληθυσμού.
Δίπλα στον Γκολάν, ο οποίος παρεμπιπτόντως το χαοτικό πρωί της 7ης Οκτωβρίου αυτοβούλως φόρεσε τη στολή του Υποστρατήγου, πήρε το όπλο του και ως μεμονωμένος μαχητής διέσωζε πολίτες από το γενοκτονικό μένος της Χαμάς στο φεστιβάλ Νόβα, και ο πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ, Εχούντ Όλμερτ, ο οποίος τόνισε ότι οι δηλώσεις Γκολάν αντανακλούν «αυτό που πιστεύουν πολλοί άνθρωποι και ότι βρισκόμαστε κοντά σε εγκλήματα πολέμου»!
Ο Νετανιάχου αδιαφόρησε για να εγκατασταθεί στην Γάζα μία νέα τοπική αρχή με διοικητική δομή, που θα νομιμοποιούταν και στην διεθνή κοινότητα και ιδιαίτερα στους Άραβες και στους Παλαιστινίους. Τουλάχιστον για βασικά διοικητικά θέματα και διανομή της όποιας ανθρωπιστικής βοήθειας. Το αν η Χαμάς, καλύπτοντας το κενό, διανέμει την ανθρωπιστική βοήθεια και αστυνομεύει είναι δική του ευθύνη και δεν μπορεί να την διακόπτει για να μην πέφτει στα χέρια της.
Το αδιέξοδο του πολέμου
Το 1967 το Ισραήλ με ξεκάθαρο πολεμικό στόχο, ισχυρή πολιτική ηγεσία και αρραγές εθνικό μέτωπο νίκησε τρεις χώρες σε έξι ημέρες! Η συνέχιση του πολέμου στη Γάζα, χωρίς ξεκάθαρο στόχο ή όραμα για το τέλος του ή με ασαφή ορισμό της νίκης και με διχασμένο τον λαό του Ισραήλ, δημιουργεί αδιέξοδο και… “plonter” όπως προαναφέραμε. Η επιδίωξη του κυβερνητικού συνασπισμού να αναδιαρθρώσει μόνιμα την δημογραφία, την γεωγραφία και την αρχιτεκτονική ασφάλειας της Γάζας, χωρίς Άραβες και Παλαιστινίους, εκτός του ότι δεν είναι εφικτή, θα μπορούσε να περιγραφεί ως εθνοκάθαρση!
Η Κυβέρνηση Νετανιάχου, ο οποίος κατηγορείται από την αντιπολίτευση ότι προσπαθεί να αποδυναμώσει τους θεσμικούς ελέγχους της εξουσίας του, πρέπει να επιδιώξει μια συμφωνία για την επιστροφή όλων των ομήρων, την απόσυρση των ενόπλων δυνάμεων από τη Λωρίδα και τον τερματισμό του πολέμου! Ταυτόχρονα, έστω και τώρα, επιβάλλεται να συγκροτηθεί ένα υλοποιήσιμο σχέδιο για την μεταπολεμική Γάζα, χωρίς την κυριαρχία της Χαμάς, λαμβάνοντας υπόψη και ιδέες του αιγυπτιακού σχεδίου, που υιοθέτησε ο Αραβικός Σύνδεσμος, που απέρριψε άμεσα ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός.
Πιστεύουμε ακράδαντα ότι αν δεν δοθεί, τελικά, όραμα ειρήνης και προοπτική για ένα καλύτερο μέλλον με ένα ανεξάρτητο και φιλειρηνικό Παλαιστινιακό Κράτος, που θα σέβεται την ασφάλεια του Ισραήλ, δεν θα μπορούν να εξαλειφθούν οι αιτίες και η φιλοσοφία, που παράγουν τον καταστροφικό ριζοσπαστισμό. Έστω και αν πλήρως καταστραφεί στρατιωτικά η Χαμάς, η ιδέα της “Μουκουαουάμα” (ιδεολογία της αντίστασης) θα αναδείξει μία άλλη… Χαμάς, η οποία θα στρατολογήσει πολλούς από τους νέους που είδαν τους γονείς και τα αδέλφια τους να σκοτώνονται ή να λιμοκτονούν στην Λωρίδα της Γάζας και ο φαύλος κύκλος της βίας θα ανατροφοδοτείται. Όταν ζεις με το χάος δίπλα σου είναι βέβαιο ότι κάποια στιγμή το χάος θα σου κτυπήσει την πόρτα!