Θα κάμψει τους Χούθι τo Ισραήλ;

«Ορκιζόμαστε στον Θεό, στον αγαπητό λαό της Υεμένης και στις οικογένειες των μαρτύρων και των τραυματιών ότι θα πάρουμε εκδίκηση», δήλωσε ο Μεχντί αλ Μαχάτ, επικεφαλής του Ανώτατου Πολιτικού Συμβουλίου, σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα στο Telegram εν είδει απάντησης και προειδοποίησης. Παράλληλα, κάλεσε «όλες τις (ξένες) εταιρείες που βρίσκονται υπό την κατοχική οντότητα (σ.σ. Ισραήλ) να φύγουν πριν να είναι πολύ αργά».

Αργότερα, αντάρτες Χούθι πραγματοποίησαν εφόδους στα γραφεία δύο υπηρεσιών αρωγής των Ηνωμένων Εθνών στην πρωτεύουσα της Υεμένης Σαναά και συνέλαβαν εργαζόμενους. Συγκεκριμένα, ένοπλοι εισέβαλαν σε γραφεία του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (WFP) και του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά (UNICEF) στην πόλη που βρίσκεται υπό τον έλεγχο των ανταρτών. Οι ένοπλοι συνέλαβαν επτά εργαζόμενους του WFP και τρεις ανθρώπους που εργάζονταν για την UNICEF και τους μετέφεραν σε μια άγνωστη τοποθεσία, σύμφωνα με πηγή που δεν θέλησε να κατονομαστεί. Το WFP επιβεβαίωσαν την σύλληψη ενός εργαζομένου τους.

Το κίνητρο της απαγωγής μέχρι τώρα δεν έχει διευκρινιστεί. Κατά το παρελθόν οι Χούθι είχαν απαγάγει εργαζόμενους στα Ηνωμένα Έθνη, κατηγορώντας τους ότι ήταν κατάσκοποι των ΗΠΑ. Είκοσι τρεις εργαζόμενοι αρωγής εξακολουθούν και κρατούνται από τον Μάρτιο, σύμφωνα με πληροφορίες από τον ΟΗΕ.

Από το ξέσπασμα του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας την 7η Οκτωβρίου 2023, οι Χούθι εκτοξεύουν συχνά πυραύλους εναντίον του Ισραήλ, οι περισσότεροι από τους οποίους αναχαιτίζονται, ενώ εξαπολύουν συχνά επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα εναέρια αεροσκάφη (drones). Έχουν εξαπολύσει επίσης εκατοντάδες επιθέσεις εναντίον πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Κόλπο του Άντεν, κατ’ αυτούς συνδεόμενων με τον έναν ή άλλο τρόπο Ισραήλ, τονίζοντας πως πρόκειται για ενέργειες αλληλεγγύης στους δοκιμαζόμενους Παλαιστίνιους. Σε ανταπόδοση, το Ισραήλ έχει προχωρήσει επανειλημμένα σε βομβαρδισμούς εναντίον υποδομών σε περιοχές υπό τον έλεγχό τους, ιδίως λιμανιών στο δυτικό τμήμα της χώρας, του αεροδρομίου στη Σανάα, ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων κ.ά..

Αυτές οι επιθέσεις, τις οποίες οι Χούθι παρουσιάζουν σταθερά ως διαμαρτυρίες κατά της βάρβαρης στρατιωτικής εθνοκάθαρσης του Ισραήλ στη Γάζα ήταν αρκετά επώδυνες: Από τον Νοέμβριο του 2023, οι Χούθι έχουν στοχεύσει περισσότερα από 100 εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, εκτοξεύοντας τα ασφαλιστικά τέλη και επιβάλλοντας δαπανηρές παρακάμψεις για την εμπορική ναυτιλία. Οι επιθέσεις ανάγκασαν το βασικό ισραηλινό λιμάνι της Ερυθράς Θάλασσας, το Εϊλάτ, να μειώσει τις δραστηριότητές του κατά 90%, ωθώντας το στο χείλος της χρεοκοπίας. Αυτές οι ενέργειες προκάλεσαν αμείλικτα ισραηλινά αντίποινα εναντίον στόχων της Υεμένης.

Ισραήλ εναντίο Χούθι

Ενώ οι ΗΠΑ αρχικά συμμετείχαν στις ισραηλινές επιθέσεις, γρήγορα αναγνώρισαν το στρατηγικό τέλμα στο οποίο εισέρχονται, καθώς οι Χούθι προσάρμοσαν τις τακτικές τους γρηγορότερα από ό,τι οι δυτικές δυνάμεις μπορούσαν να αντιδράσουν αποτελεσματικά, δημιουργώντας έναν απαγορευτικά δαπανηρό πόλεμο φθοράς. Η εκστρατεία βομβαρδισμού της Υεμένης κόστισε ένα δισεκατομμυριο δολάρια και αποδείχθηκε τόσο αναποτελεσματική για την Ουάσιγκτον που η κυβέρνηση Τραμπ επιδίωξε μια εκεχειρία δια της μεσολάβησης του Ομάν τον Μάιο, αν και αυτή η συμφωνία προστάτευσε μόνο τα συμφέροντα των ΗΠΑ, αφήνοντας το Ισραήλ ευάλωτο σε συνεχιζόμενες επιθέσεις.

Σήμερα, πρόσφατες αναφορές υπογραμμίζουν την ανθεκτικότητα των δυνάμεων των Χούθι. Μετά από τη διακοπή των αμερικανικών επιθέσεων, φέρεται να έχουν ανακατασκευάσει συστήματα ραντάρ, δίκτυα επικοινωνιών και δυνατότητες αναγνώρισης. Διεξήγαγαν μάλιστα ναυτικές ασκήσεις στο λιμάνι Αλ Χουντάιντα, ανέπτυξαν οπλισμό σε παράκτιες περιοχές της Ερυθράς Θάλασσας και μετέφεραν πυρομαχικά σε ορεινές δυτικές περιοχές.

Η εκστρατεία του Ισραήλ έχει πλέον κλιμακωθεί πέρα ​​από τη στόχευση στρατιωτικών στόχων των Χούθι, ώστε να συμπεριλάβει κρίσιμες πολιτικές υποδομές. Ο σταθμός παραγωγής ενέργειας Heyzaz είναι μια από τις βασικές εγκαταστάσεις για την τροφοδοσία της πρωτεύουσας της Υεμένης, Σαναά. Παρά ταύτα, το Τελ Αβίβ προσπάθησε να δικαιολογήσει την επίθεση ισχυριζόμενο ότι χρησιμοποιείται από τους Χούθι, επαναλαμβάνοντας την ίδια ρητορική που χρησιμοποίησε για τον βομβαρδισμό του λιμανιού Αλ Χουντάιντα τον Ιούνιο, μιας ζωτικής σημασίας γραμμής για τις εισαγωγές καυσίμων, φαρμάκων και τροφίμων.

Όμως η ισραηλινή στρατηγική αντανακλά θεμελιώδεις λανθασμένους υπολογισμούς από πλευράς Τελ Αβίβ. Αυτές οι επιθέσεις είναι απίθανο να επηρεάσουν σημαντικά την αποφασιστικότητα των Χούθι να συνεχίσουν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Όσον αφορά τη συγκεκριμένη στόχευση των ενεργειακών υποδομών, ήδη κατά τη διάρκεια του πολέμου με τον συνασπισμό υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας (2015-2023), τα εδάφη που ελέγχονταν από τους Χούθι βασίζονταν ενεργεειακά σε αποκεντρωμένες πηγές ενέργειας. Οι μικρής κλίμακας ηλιακές εγκαταστάσεις, οι γεννήτριες αυλής και οι μονάδες ντίζελ έγιναν η ραχοκοκαλιά της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας. Ως αποτέλεσμα, οι ισραηλινές επιθέσεις εναντίον κεντρικών σταθμών παραγωγής ενέργειας αποφέρουν ελάχιστο στρατηγικό αποτέλεσμα.

Κάθε ισραηλινή επίθεση στην Υεμένη ενισχύει τον ισχυρισμό των Χούθι ότι αποτελούν τη δεδομένη χρονική στιγμή – που το Ιράν είναι σε φάση αναδιοργάνωσης μετά τον Πόλεμο των 12 ημερών, η Χεζμπολάχ είναι πολλαπλά τραυματισμένη και η Χαμάς υπό ασφυκτική πίεση – την ηγετική δύναμη του Άξονα της Αντίστασης. Παράλληλα, εδραιώνει την επιρροή της οργάνωσης πολύ πέρα ​​από τα σύνορα της Υεμένης.

Εν τω μεταξύ, η πεισματική εξάρτηση του Ισραήλ από αυστηρά στρατιωτικές λύσεις συνεχίζει να αγνοεί τη θεμελιώδη πολιτική πραγματικότητα: Η εκστρατεία των Χούθι θα συνεχιστεί όσο συνεχίζεται η επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα. Μια διαρκής εκεχειρία στη Γάζα παραμένει η μοναδική λύση που θα εξαλείψει την κύρια δικαιολογία των Χούθι για τις επιθέσεις τους. Αυτό υπογραμμίζει το βασικό πρόβλημα – η στρατιωτική δράση δεν μπορεί να επιλύσει αυτό που, στην ουσία της, είναι μια πολιτική σύγκρουση. Εξίσου αντιπαραγωγικός είναι ο συνεχιζόμενος αποκλεισμός της Υεμένης, ο οποίος χρησιμεύει μόνο για να προκαλέσει βάσανα στους πολίτες της χώρας, ενώ παράλληλα αποτυγχάνει να αποδυναμώσει τη στρατολόγηση των Χούθι, ή να μειώσει το αντιδυτικό αίσθημα.

Ο “Άξονας της Αντίστασης”

Η ιστορία προσφέρει σαφή μαθήματα. Από τη Χεζμπολάχ μέχρι τη Χαμάς και τους Χούθι, οι ασύμμετροι αντίπαλοι δεν παραδίδονται υπό βομβαρδισμό – εξελίσσονται μετά από αυτόν. Η τρέχουσα πορεία του Ισραήλ υπόσχεται μόνο βαθύτερη απομόνωση, εξαντλημένους πόρους και παρατεταμένη σύγκρουση. Η αληθινή δύναμη δεν έγκειται στις κενές απειλές, αλλά στη διάρρηξη των κύκλων της βίας. Το ερώτημα παραμένει εάν οι Ισραηλινοί ηγέτες θα μάθουν αυτό το μάθημα πριν η μακροπρόθεσμη στρατηγική τους θέση επιδεινωθεί περαιτέρω.

Ο ηγέτης των Χούθι, Αμπντούλ Μαλίκ αλ-Χούθι, αυτοπροσδιορίζεται ολοένα και περισσότερο ως κεντρικός ηγέτης του περιφερειακού “Άξονα της Αντίστασης”, απηχώντας τη ρητορική του ηγέτη της λιβανέζικης Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, ο οποίος δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια ισραηλινής επίθεσης στη Βηρυτό. Σε πρόσφατη ομιλία του, περιέγραψε τη σύγκρουση με αυστηρούς όρους που ξεπερνούν την Υεμένη, καταδικάζοντας τις αραβικές κυβερνήσεις για την «επαίσχυντη αδυναμία» τους να υποταχθούν στις πιέσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ, ενώ παράλληλα αντιπαραβάλλει την αδράνεια τους με την ανυπακοή των Χούθι.

Το μήνυμα του αλ-Χούθι είναι σκόπιμο και αποτελεσματικό. Καταδικάζοντας την αποδοχή από τον Λίβανο των αμερικανικών απαιτήσεων για αφοπλισμό της Χεζμπολάχ ως «προδοσία της εθνικής κυριαρχίας», χλευάζοντας τις συμφωνίες φυσικού αερίου της Αιγύπτου με το Ισραήλ ως «θλιβερό παράδοξο» – δίπλα στο μποϊκοτάζ του Ισραήλ από το κρατικό ταμείο πλούτου της Νορβηγίας –και κατηγορώντας τους Άραβες ηγέτες για σιωπή σχετικά με την επεκτατική ρητορική του “Μεγάλου Ισραήλ” της κυβέρνησης Νετανιάχου, αυτο-προμοτάρονται ως η μόνη δύναμη που είναι πρόθυμη να αντιμετωπίσει το Ισραήλ στρατιωτικά και ρητορικά.

Η λύση στην Γάζα

Εν τω μεταξύ, η πεισματική εξάρτηση του Ισραήλ από στρατιωτικές λύσεις συνεχίζει να αγνοεί τη θεμελιώδη πολιτική πραγματικότητα: Η εκστρατεία των Χούθι θα συνεχιστεί όσο συνεχίζεται η επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα. Μια διαρκής εκεχειρία στη Γάζα παραμένει η μοναδική λύση που θα εξαλείψει την κύρια δικαιολογία των Χούθι για τις επιθέσεις τους. Αυτό υπογραμμίζει το βασικό πρόβλημα – η στρατιωτική δράση δεν μπορεί να επιλύσει αυτό που, στην ουσία της, είναι μια πολιτική σύγκρουση. Εξίσου αντιπαραγωγικός είναι ο συνεχιζόμενος αποκλεισμός της Υεμένης, ο οποίος χρησιμεύει μόνο για να προκαλέσει βάσανα στους πολίτες, ενώ παράλληλα αποτυγχάνει να αποδυναμώσει τη στρατολόγηση των Χούθι ή να μειώσει το αντιδυτικό αίσθημα.

Η ιστορία προσφέρει σαφή μαθήματα. Από τη Χεζμπολάχ μέχρι τη Χαμάς και τους Χούθι, οι ασύμμετροι αντίπαλοι δεν παραδίδονται υπό βομβαρδισμό – εξελίσσονται. Η τρέχουσα πορεία του Ισραήλ υπόσχεται μόνο βαθύτερη απομόνωση, εξαντλημένους πόρους και παρατεταμένη σύγκρουση. Το ερώτημα παραμένει εάν οι Ισραηλινοί ηγέτες θα μάθουν αυτό το μάθημα πριν η μακροπρόθεσμη στρατηγική τους θέση επιδεινωθεί περαιτέρω. Τι κι αν ο υπουργός Εθνικής Άμυνας του Ισραήλ, Ίσραελ Κατζ, απείλησε να να «κόψει τα χέρια» των εχθρών του Ισραήλ; Οι Χούθι φαίνεται πως υπενθυμίζουν πως το Ισράηλ έχει κι αυτό «δεμένα» τα χέρια του πίσω από μια στρατηγική τυφλής σύγκρουσης που εξυπηρετεί κυρίως πολιτικές σκοπιμότητες.