Θα προλάβει η διπλωματία μια νέα σύρραξη στην Ουκρανία;

Διπλωματική κινητικότητα επικρατεί τα τελευταία εικοσιτετράωρα σχετικά με την Ουκρανία, μετά την κλιμάκωση με αφορμή τη συγκέντρωση ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορα. Ευρωπαϊκές χώρες ζητούν την απομάκρυνσή τους, όπως και οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες, σύμφωνα με την Άγκυρα, ενημέρωσαν την Τουρκία για την διέλευση δύο πολεμικών πλοίων τους από τα Στενά  με κατεύθυνση τη Μαύρη Θάλασσα.

Σήμερα έγινε γνωστό ότι Μέρκελ και Μακρόν ετοιμάζουν μία συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο,  Βολοντιμίρ Ζελένσκι, η οποία ενδέχεται να γίνει μέσα στην επόμενη εβδομάδα, με θέμα την κλιμακούμενη ένταση στο Ντονμπάς. Αυτό τουλάχιστον ανέφερε σύμβουλος της ουκρανικής ομάδας επικοινωνίας για το Ντονμπάς, τονίζοντας ότι «θα είναι συνάντηση της Τρόικας της Νορμανδίας», την οποία αποτελούν η Γαλλία, η Γερμανία και η Ουκρανία.

Ο ίδιος εξέφρασε την εκτίμηση ότι η συνάντηση είναι «ζήτημα μιας εβδομάδας, λιγότερο ή περισσότερο». Παραλλήλως υποστήριξε ότι το Κίεβο δεν αναμένει κάτι σημαντικό από τη συνάντηση των συμβούλων της ομάδας “Νορμανδία 4”, στην οποία εκτός από τις τρεις παραπάνω χώρες μετέχει και η Ρωσία. Η συνάντηση αυτή έχει προγραμματιστεί για την ερχόμενη Τετάρτη 14 Απριλίου. Σημειώνεται ότι η ουκρανική εφημερίδα “KyivPost”, επικαλούμενη τον πρεσβευτή της Γαλλίας στο Κίεβο, ανέφερε ήδη από την Παρασκευή ότι ο πρόεδρος Ζελένσκι θα επισκεφτεί το Παρίσι, αργότερα μέσα στην επόμενη εβδομάδα.

Ανησυχία σε Δύση και Ανατολή

Εντωμεταξύ, όπως ανακοίνωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ου υπουργοί Εξωτερικών της Γαλλίας, της Γερμανίας και των ΗΠΑ κάλεσαν εκ νέου σήμερα τη Μόσχα να σταματήσει τη συγκέντρωση στρατιωτικών μονάδων στα σύνορα με την Ουκρανία. Οι επικεφαλής της διπλωματίας των τριών χωρών επανέλαβαν τη στήριξή τους στο Κίεβο και άφησαν να εννοηθεί ότι εντείνονται και οι διαβουλεύσεις εντός του ΝΑΤΟ τόσο για τη συγκέντρωση ρωσικών στρατευμάτων όσο και για τις παραβιάσεις της εκεχειρίας από τους φιλορώσους αντάρτες στην ανατολική Ουκρανία. Παραβιάσεις τις οποίες καταγγέλλουν Ουκρανοί και Δυτικοί αξιωματούχοι.

Αν και το Κρεμλίνο αρνείται ότι η παρουσία ρωσικού στρατού στα σύνορα συνιστά απειλή για το Κίεβο, οι δυτικοί εκτιμούν ότι εντείνονται οι ανησυχίες για την προετοιμασία της Μόσχας να στείλει δυνάμεις στην Ουκρανία. Υπό αυτό το πρίσμα έγιναν και οι χωριστές τλεφωνικές επικοινωνίες του Μπλίνκεν με τον Γάλλο και τον Γερμανό ομόλογό του, με τους οποίους συζήτησε «την ανάγκη να τερματίσει η Ρωσία την επικίνδυνη ρητορική της, καθώς και τη συγκέντρωση στρατού στην κατεχόμενη Κριμαία και στα σύνορα με την Ουκρανία».

Το ίδιο αίτημα είχε θέσει, την Παρασκευή, και η Μέρκελ στην συνομιλία της με τον Ρώσο πρόεδρο. Σύμφωνα όμως με το Κρεμλίνο, ο Πούτιν της απάντησε ότι η Ρωσία είναι ελεύθερη να μετακινεί κατά την κρίση της στρατεύματα σε όλη την επικράτειά της. Πάντα σύμφωνα με το Κρεμλίνο, ο Ρώσος πρόεδρος τόνισε στην καγκελάριο, ότι «αναμφίβολα η Ουκρανία μετατρέπεται δυνητικά, σε μια πολύ ασταθή περιοχή και όταν μια χώρα έχει στα σύνορά της μια ασταθή και εύφλεκτη περιοχή παίρνει τα μέτρα της».

Η Ουκρανία και η ρωσική … αυτοάμυνα

Την ώρα πάντως που η Μόσχα επικαλείται την ασφάλεια της, ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας δηλώνει ότι το Κίεβο θα μπορούσε να εκλάβει ως ρωσική πρόκληση την επιδείνωση της κατάστασης στην ημιαυτόνομη περιοχή του Ντονμπάς. Οι δε Αμερικανοί υποστηρίζουν ότι πρόκειται για την μεγαλύτερη συγκέντρωση ρωσικών στρατευμάτων, από το 2014, όταν η Μόσχα προσάρτησε την Κριμαία. Τότε, σύμφωνα με τους Δυτικούς, είχαν συγκεντρωθεί στα ουκρανικά σύνορα 25 έως 30 χιλιάδες στρατιώτες και μέλη των ειδικών δυνάμεων.

Ο Πούτιν είχε όμως συνομιλία και με τον Ερντογάν, την ώρα που η Άγκυρα τάσσεται υπέρ της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και πουλά στο Κίεβο μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Νωρίτερα το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών έβαζε πάγο σε κάθε απόπειτα αλλαγής του καθεστώτος των Στενών, αφού προηγουμένως ο Ερντογάν είχε ανακινήσει θέμα αναθεώρησης της Συνθήκης του Μοντρέ, πριν το παγώσει και ο ίδιος.

Είχε προηγηθεί πάντως κοινοποίηση από την Τουρκία μιας αμερικανικής ειδοποίησης για τη διέλευση από τα Στενά δύο πολεμικών πλοίων των ΗΠΑ με προορισμό τη Μαύρη Θάλασσα. Το Πεντάγωνο απέφυγε πάντως σήμερα να σχολιάσει την ανακοίνωση των τουρκικών αρχών, σημειώνοντας μόνο ότι οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις στέλνουν συχνά σκάφη τους σε αυτήν την περιοχή και ότι «δεν πρόκειται για κάτι καινούργιο». Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας απέφυγε να δώσει εκτιμήσεις και για το μέγεθος των στρατιωτικών δυνάμεων που συγκεντρώνει η Ρωσία στα σύνορά της με την Ουκρανία, παραπέμποντας τους δημοσιογράφους στη Μόσχα για περισσότερες διευκρινίσεις.

Το απόγευμα του Σαββάτου, ο Ερντογάν υποδέχθηκε στην Άγκυρα τον Ουκρανό ομόλογό του Ζελένσκι (η επίσκεψη ήταν προγραμματισμένη) και αναφερόμενος στην κατάσταση στο Ντονμπάς εξέφρασε την ελπίδα η σύγκρουση να επιλυθεί ειρηνικά, στο πλαίσιο των Συμφωνιών του Μινσκ. Προθυμοποιήθηκε μάλιστα να παράσχει κάθε βοήθεια προς αυτήν την κατεύθυνση, αν και προώθησε την συνεργασία με το Κίεβο στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας. Αυτό όμως, όπως είπε, «δεν είναι με κανέναν τρόπο κίνηση εναντίον τρίτων χωρών». Από την πλευρά του, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι οι θέσεις του Κιέβου και της Άγκυρας συμπίπτουν σε ό,τι αφορά τις απειλές στη Μαύρη Θάλασσα και πρόσθεσε ότι ενημέρωσε «λεπτομερώς» τον Τούρκο ομόλογό του για τις εξελίξεις στο Ντονμπάς.