Θα προχωρήσει το αμερικανικό βαθύ κράτος σε πολεμική κλιμάκωση στην Ουκρανία;
09/09/2024Το ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος στις ΗΠΑ στις εκλογές του Νοεμβρίου είναι το μείζον διεθνές πολιτικό ερώτημα, καθώς η Κάμαλα Χάρις και ο Ντόναλντ Τραμπ εκπροσωπούν δύο αντίθετες θέσεις σε ό,τι αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία και γενικότερα το πώς βλέπουν τον κόσμο. Η μεν Χάρις εκπροσωπεί το “κόμμα του πολέμου” που βλέπει τη λύση των προβλημάτων της Αμερικής έξω από αυτή, ο δε Τραμπ το “κόμμα της ειρήνης” που τη βλέπει μέσα της.
Όμως, οι συνθήκες μπορεί να οδηγήσουν την Χάρις σε αναθεώρηση της πολιτικής Μπάιντεν, αλλά και οι ειρηνευτικές ιδέες Τραμπ να μην περάσουν από το Κρεμλίνο, το οποίο πλέον απαιτεί καθολική και άνευ όρων παράδοση της Ουκρανίας. Συνεπώς, και οι δύο στρατηγικές ενέχουν το σπέρμα της ανατροπής εκ των πραγμάτων, δηλαδή είναι εξ ίσου αβέβαιες.
Όσοι παρακολουθούν την εξέλιξη της ρητορικής που συνοδεύει αυτόν τον πόλεμο, αντιλαμβάνονται ότι αυτή “χτίζει” συστηματικά ένα αδιέξοδο. Αυτό ορίζεται από δύο αρνήσεις: Πρώτον, η Ουκρανία δεν μπορεί να χάσει τον πόλεμο, γιατί αυτό θα σήμαινε ότι τον έχασε το ΝΑΤΟ και η Δύση με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται. Δεύτερον, η Ρωσία δεν μπορεί να χάσει διότι αυτό θα σήμαινε την διάλυση της Ομοσπονδίας, με όσους παγκόσμιους κινδύνους αυτή μπορεί να απελευθερώσει.
Η ανακοίνωση της Ρωσίας πως ξεκινά διαδικασίες για την σκλήρυνση του πυρηνικού της δόγματος, λες και χρειάζεται μελέτη για να αλλάξεις δύο φράσεις στο δόγμα, αποτελεί μια πολιτική προειδοποίηση και θα πάρει χρόνο για να σχεδιάσει τις νέες “κόκκινες γραμμές”. Όπως άλλωστε επεσήμανε ο Σταύρος Λυγερός «το τι σημαίνει, όμως, “υπαρξιακή απειλή”, είναι κάτι που θα αποφασίσει το Κρεμλίνο κι όχι η Δύση», που σημαίνει ότι υπάρχει θετική ευελιξία, αλλά και απροσδιοριστία της αφορμής για μια πυρηνική αντίδραση. Πάντως, οι ειδικοί εκτιμούν ότι υπάρχει περιθώριο μιας εντυπωσιακής ρωσικής αντίδρασης σε συμβατικό επίπεδο πριν τη χρήση πυρηνικών.
Από την άλλη είναι φυσικό δίκαιο μια αμυνόμενη χώρα που έχει δεχθεί εισβολή να μπορεί να πλήξει στόχους βαθιά μέσα στη Ρωσία, όμως, η Ουκρανία λειτουργεί ως μισθοφόρος της Δύσης που προκάλεσε την εισβολή, οπότε η όποια ρωσική αντίδραση είναι “ηθικά” απελευθερωμένη. Πάντως, παρά την “προσβολή-δοκιμή” στο Κουρσκ, ο Πούτιν έδειξε πως έχει στομάχι και κατάφερε να συγκρατήσει τους ακραίους εθνικιστές πολιτικούς και στρατιωτικούς παράγοντες.
Ουκρανία: Σενάριο επικίνδυνης μόχλευσης
Είναι μάλλον βέβαιο ότι όποιος υποψήφιος και να βγει πρόεδρος στις ΗΠΑ, η κοινωνική ένταση και ο διχασμός θα αργήσουν να υποχωρήσουν, αν και είναι πολύ πιθανό οι χαμένοι να προβούν σε αστάθμητες αντιδράσεις. Η προεκλογική φάση εξελίσσεται λυσσαλέα, πέρα από την απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ, με καταγγελίες για εμπλοκή της Κίνας και της Ρωσίας, σε σημείο που ο πρόεδρος Πούτιν τρολάρισε την Χάρις τασσόμενος υπέρ της γιατί έχει ωραίο γέλιο! Το πιο σοβαρό κρούσμα όμως ήταν η σύλληψη του ιδρυτή του Telegram Durov στην Γαλλία και η υποταγή του στις δυτικές πιέσεις.
Σε κάθε περίπτωση, το πως θα αντιδράσει δηλαδή το “βαθύ κράτος” αν κερδίσει ο Τραμπ, ο οποίος γνωρίζοντας πλέον ποιοι και πως ελέγχουν τους αρμούς της εξουσίας σκοπεύει να το πλήξει, είναι ένα ζήτημα. Θα δράσει πριν ή μετά; Πρόσφατα είχαμε αναρωτηθεί «τι θα συμβεί» αν κερδίσει η Κάμαλα. Θα έχουμε Καπιτώλιο Νο2 ή κάτι άλλο χειρότερο; Ελπίζουμε φυσικά ότι δεν θα συμβεί τίποτε από όλα αυτά. Πάντως, υπάρχουν σοβαροί εσωτερικοί λόγοι για τους οποίους δεν πρέπει να ξεφύγουν οι καταστάσεις μετά την ανακοίνωση του νικητή. Το ζήτημα είναι πως μπορεί να διασφαλιστεί κάτι τέτοιο;
Μα με μία θεαματική ενέργεια στο Ουκρανικό, με ένα πύραυλο που θα διαλύσει τη γέφυρα της Κριμαίας ή έναν στη Μόσχα ή τέλος πάντων με κάτι που θα προκαλέσει τη Ρωσία και την ανεξέλεγκτη αντίδρασή της, αλλά κυρίως θα προκαλέσει τρόμο στους Αμερικανούς πολίτες ώστε να κάτσουν στ’ αυγά τους γιατί ο εχθρός τότε θα είναι προ των πυλών. Βέβαια, κάτι τέτοιο μόνο ο Sleepy Joe θα μπορούσε να το διατάξει, εκτός κι αν το “βαθύ κράτος” τον πιάσει στον ύπνο και ξεφύγει η προβοκάτσια από το πουθενά…
Ο Πούτιν όμως ίσως χρειαστεί σε μια τέτοια περίπτωση να σφίξει κι άλλο το στομάχι του, διότι η αντίδρασή του σε ένα προβοκατόρικο πλήγμα θα πρέπει να αφήνει χώρο και δυνατότητα στον Τραμπ να συμβιβαστεί χωρίς να φανεί ότι σέρνεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.