Θα σκοντάψει το Ισραήλ στην Χεζμπολάχ όπως το 2006;

Του διαγγέλματος του αρχηγού της Χεζμπολάχ προηγήθηκε επίθεση της με drones στο βόρειο Ισραήλ, η οποία τραυμάτισε επτά άτομα, ένα εκ των οποίων σοβαρά. Μάλιστα, σε ανακοίνωση της η οργάνωση επεσήμανε πως η εν λόγω επίθεση δεν εντάσσεται στα αντίποινα για την δολοφονία του Φουάντ Σουκρ, προμηνύοντας για ακόμα σκληρότερες επιθέσεις που δεν αποκλείεται να γίνουν και σε συντονισμό με τον κύριο σύμμαχο της, το σιιτικό Ιράν. Λίγο μετά το διάγγελμα Νασράλα, η Χεζμπολάχ εκτόξευσε περίπου 30  ρουκέτες στην Γαλιλαία, τις οποίες δεν κατάφερε να αναχαιτίσει το Iron Dome στο σύνολο τους, καθώς ορισμένες έπεσαν στο έδαφος προκαλώντας πυρκαγιές.

H διεθνής κοινότητα μετρά αντίστροφα για την προαναγγελθείσα επίθεση του Ιράν, ως αντίποινα για την δολοφονία του αρχηγού της Χαμάς στην Τεχεράνη, η οποία αποδόθηκε στο Ισραήλ. Σύμφωνα με τους Times of Israel, οι ΗΠΑ προσπαθούν να αναβιώσουν έναν περιφερειακό συνασπισμό που είχε πετύχει να αποτρέψει την ιρανική επίθεση του Απριλίου στο Ισραήλ, επισημαίνονται πως το Τελ Αβίβ αυτή την φορά φοβάται εκτεταμένες ζημιές και θύματα από την επικείμενη ιρανική επίθεση.

Προηγουμένως το Ιράν – και μάλιστα από το βήμα του ΟΗΕ – ανέφερε πως και η Χεζμπολάχ θα εντείνει τις επιθέσεις της κατά του Ισραήλ, όχι αποκλειστικά κατά στρατιωτικών στόχων όπως επεσήμανε. Είναι μία εμφανής διάκριση με τη πάγια τακτική της οργάνωσης από το 2006, που μερικώς μεταβλήθηκε με τις αψιμαχίες που ξεκίνησαν μετά τον νέο πόλεμο της Γάζας. Στο δε διάγγελμα του ο Νασράλα προειδοποίησε πως τόσο η Χεζμπολάχ, όσο και το Ιράν, θα προβούν σε αντίποινα, «ασχέτως των συνεπειών».

Η αντιπαράθεση του Τελ Αβίβ με την σιιτική οργάνωση έχει πλέον “αλλάξει πίστα” και δεν θυμίζει σε τίποτα τα χρόνια που ακολούθησαν τον ατυχή (για το Ισραήλ) πόλεμο με την Χεζμπολάχ τον Αύγουστο του 2006, αλλά και τους πρώτους μήνες που ακολούθησαν την αιματηρή επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ. Από το 2006 μέχρι τον Οκτώβρη του 2013, η αντιπαράθεση Ισραήλ-Χεζμπολάχ περιορίζονταν σε μεμονωμένες αψιμαχίες στα σύνορα των δύο χωρών, χωρίς θύματα επί το πλείστον, με την οργάνωση να δείχνει αυτοσυγκράτηση σε γεγονότα καίρια για την Μέση Ανατολή, όπως την αναγνώριση της ισραηλινής κατοχής του Γκολάν στην Συρία και την μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην κατεχόμενη Ιερουσαλήμ, που είχε αποφασίσει η κυβέρνηση Τραμπ.

Από την άλλη το Ισραήλ έπληττε μαχητές της Χεζμπολάχ αποκλειστικά στην Συρία, όπου συνδράμουν τις δυνάμεις του Άσαντ, αποφεύγοντας πλήγματα εντός του Λιβάνου και στα προπύργια της οργάνωσης στην Βηρυτό. Την ίδια στιγμή, η Χεζμπολάχ αποδέχτηκε την οριοθέτηση ΑΟΖ Ισραήλ-Λιβανού του 2020, μία ιστορική συμφωνία μεταξύ δύο χωρών που είναι σε εμπόλεμη κατάσταση.

Το σημείο καμπής

Η αιματηρή επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ και ο νέος πόλεμος στην Γάζα αποτέλεσαν σημείο καμπής. Από τότε, η αντιπαράθεση Ισραήλ-Χεζμπολάχ έχει λάβει την μορφή πολεμικών συγκρούσεων, αρχικά στα σύνορα των δύο χωρών (με νεκρούς και τραυματίες και από τις δύο πλευρές) με την σιιτική οργάνωση να διαμηνύει ταυτόχρονα πως τα πλήγματα της περιορίζονταν για τον “αποπροσανατολισμό” των ισραηλινών δυνάμεων, επισημαίνοντας πως δεν επιδιώκει μία ολοκληρωτική πολεμική εμπλοκή.

Μάλιστα, σχετικά πρόσφατα ο Νασράλα ανέφερε πως η οργάνωση θα σταματήσει τις επιθέσεις της, αν υπογραφεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στην Γάζα, η οποία διχάζει ακόμα και σήμερα το Ισραήλ, όπως δείχνουν τα δημοσιεύματα για την σοβαρή διάσταση απόψεων μεταξύ Μοσάντ-ισραηλινού στρατού και του πρωθυπουργού Νετανιάχου σχετικά με το ζήτημα. Μάλιστα, σύμφωνα με διεθνή δημοσιεύματα, τα μισά στρατιωτικά τάγματα της Χαμάς στη βόρεια και κεντρική Γάζα έχουν επανασυγκροτήσει ορισμένες από τις μαχητικές τους ικανότητες, παρά τους εντεινόμενη πολεμική εμπλοκή του Ισραήλ!

Τόσο οι δολοφονίες Χανίγια και Σουκρ, όσο και το πολύνεκρο πυραυλικό πλήγμα στο κατεχόμενο Γκολάν (όπου Ισραήλ και ΗΠΑ το απέδωσαν στην Χεζμπολάχ, με την οργάνωση να αρνείται την ευθύνη) έχουν ανεβάσει στο “κόκκινο” την ένταση μεταξύ Ισραήλ και της οργάνωσης και κυριολεκτικά μοιάζει να είμαστε ένα βήμα πριν τον ολοκληρωτικό πόλεμο. Να σημειωθεί πως χιλιάδες Ισραηλινοί πολίτες έχουν ήδη εγκαταλείψει την βόρεια επικράτεια της χώρας, λόγω της έντασης Ισραήλ και Χεζμπολάχ.

Είναι χαρακτηριστικό πως υπάρχουν πλέον σκέψεις στο εσωτερικό του Ισραήλ για προληπτικό πλήγμα κατά της Χεζμπολάχ στον Λίβανο (προφανώς πολύ μεγαλύτερης έντασης από ό,τι έχουμε δει μέχρι στιγμής) ενώ εδώ και καιρό υπάρχουν σκέψεις για το άνοιγμα του δεύτερου πολεμικού μετώπου στα βόρεια, πιθανώς και με χερσαία εισβολή, όπως το 2006. Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ, αραβικές χώρες και η λιβανέζικη κυβέρνηση, προσπαθούν να αποτρέψουν μία ανεξέλεγκτη κλιμάκωση. Μένει ερώτημα αν μπορεί αυτή να γίνει, καθώς το Ισραήλ προφανώς και θα αντιδράσει στα πλήγματα της Χεζμπολάχ, η σιιτική οργάνωση θα ανταπαντήσει, ενώ είναι άγνωστο πως θα αντιδράσει το Τελ Αβίβ στην νέα επίθεση του Ιράν (στην προηγούμενη του Απριλίου είχε δείξει αυτοσυγκράτηση, μετά και από πιέσεις των ΗΠΑ, ύστερα από την επιτυχημένη αποτροπή της).

Ο πόλεμος του 2006 ήταν σημείο καμπής, για δύο λόγους: Από την μία επέβαλε την ισορροπία τρόμου μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ που προαναφέραμε και από την άλλη οδήγησε στον υπερξοπλισμό της οργάνωσης: Είναι χαρακτηριστικό πως από τις 15.000 ρουκέτες και πυραύλους που διέθετε το 2006, έχει ξεπεράσει τις 200.000, όπου σε αυτά πρέπει να προστεθεί και ο στόλος της σε μη επανδρωμένα. Η ίδια ισχυρίζεται πως έχει πάνω από 100.000 μαχητές. Αποτελεί την ισχυρότερη παραστρατιωτική ομάδα στον κόσμο και η δύναμη πυρός της υπερβαίνει κατά πολύ αυτή του λιβανέζικου στρατού.

Σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, η Χεζμπολάχ έχει δυνατότητα εκτόξευσης άνω των χιλίων ρουκετών και πυραύλων ημερησίως και αν αυτό συνδυαστεί με μία ταυτόχρονη ιρανική επίθεση (με πιο σύγχρονο και βαρύτερο ιρανικό οπλισμό, από την επίθεση του περασμένου Απριλίου) κατανοούμε τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το Ισραήλ, όταν το Iron Dome δεν κατάφερε να αναχαιτίσει το σύνολο των 30 ρουκετών που εκτόξευσε σήμερα η οργάνωση, η δύναμη πυρός της οποίας είναι υπερ-πολλαπλάσια από αυτήν την Χαμάς. Όταν είχε εισβάλει στον Λίβανο το 2006, το Ισραήλ είχε υποχρεωθεί σε άτακτη υποχώρηση όταν είχε δεκάδες νεκρούς από το μπαράζ των ρουκετών και των πυραύλων που είχε εκτοξεύσει η οργάνωση στο εσωτερικό του.

Ποια είναι η Χεζμπολάχ

Όμως, αν κάτι έχει αποτρέψει τόσα χρόνια την Χεζμπολάχ από το να ανοίξει την “πόρτα του φρενοκομείου” είναι και η ίδια η θέση της στην πολύπλοκη δομή του Λιβάνου. Η Χεζμπολάχ είναι βεβαίως η παραστρατιωτική οργάνωση των Λιβανέζων σιιτών (η στρατιωτική της πτέρυγα είναι στην λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων) είναι όμως ταυτόχρονα και πολιτικό κόμμα (κάθε λιβανέζικη κυβέρνηση για να σταθεί πρέπει να έχει τουλάχιστον την ανοχή της Χεζμπολάχ). Μάλιστα, η ίδια εμφανίζεται ως εθνικοαπελευθερωτική οργάνωση του Λιβάνου, όχι ως μια φιλοϊρανική, ή φιλοπαλαιστινιακή πολιτοφυλακή. Είναι δημοφιλής στον λιβανέζικο πληθυσμό και λόγω του πλούσιου κοινωνικού της έργου.

Χαρακτηριστικό των ισορροπιών της είναι πως δεν αμφισβητεί την πιο αμφιλεγόμενη διάταξη του συντάγματος του Λιβάνου, που ορίζει ότι ο πρόεδρος της χώρας πρέπει να είναι χριστιανός μαρωνίτης, ο πρωθυπουργός σουνίτης και ο πρόεδρος του κοινοβουλίου σιίτης. Η ίδια προκρίνει την συμμαχία της με μέρος της κοινότητας των χριστιανών μαρωνιτών, που τις προηγούμενες δεκαετίες ήταν οι πάγιοι σύμμαχοι του Ισραήλ στον Λίβανο. Η Χεζμπολάχ επιδιώκει να παραμείνει βασική συνιστώσα της λιβανέζικης πολιτικής ζωής, ικανή για συμβιβασμούς που έμοιαζαν αδιανόητους, όπως την συνεχή στήριξη της κυβέρνησης του σουνίτη πρωθυπουργού Χαρίρι, όταν ο τελευταίος κατηγορούσε προηγουμένως την Χεζμπολάχ πως σχεδίαζε την δολοφονία του!

Η Χεζμπολάχ ιδρύθηκε μετά την ισραηλινή εισβολή και κατοχή του Λιβάνου το 1982, με τους σιίτες να έχουν σε γενικές γραμμές περιορισμένη εμπλοκή στον εμφύλιο που προηγήθηκε. Είναι η μόνη λιβανέζικη πολιτοφυλακή που διατήρησε τον βαρύ  οπλισμό της μετά την λήξη του εμφυλίου. Η ίδια ισχυρίζεται πως με αυτόν πολεμά αποκλειστικά το Ισραήλ (που υπήρξε και δύναμη κατοχής της χώρας) και όχι τον λιβανέζικο λαό. Το Ισραήλ πιθανώς να εκτιμούσε ότι το πολύνεκρο πλήγμα στο Γκολάν, θα επέφερε ένα “ρήγμα” στην εικόνα της οργάνωσης και στο εσωτερικό του Λιβάνου, καθώς τα παιδιά που σκοτώθηκαν ήταν Δρούζοι (το 5% του πληθυσμού του Λιβάνου είναι Δρούζοι). Έχουν προηγηθεί και ορισμένες αψιμαχίες της Χεζμπολάχ με ένοπλες ομάδες σουνιτών και μαρωνιτών που δεν έλαβαν περαιτέρω έκταση.

Όμως, ο ιστορικός ηγέτης των Δρούζων του Λιβάνου Ουαλίντ Τζούμπλατ, που κάθε άλλο παρά σύμμαχος της Χεζμπολάχ μπορεί να χαρακτηριστεί, χαρακτήρισε ως απόπειρα «υποκίνησης συγκρούσεων» την σπουδή του Ισραήλ να αποδώσει το πλήγμα στην Χεζμπολάχ, χωρίς να περιμένει την διεξαγωγή διεθνούς έρευνας, όπως ζήτησε η λιβανέζικη κυβέρνηση. «Ο ισραηλινός εχθρός εργάζεται εδώ και καιρό, να υποκινήσει διαμάχες, να κατακερματίσει την περιοχή και να στοχεύσει τα συστατικά μέρη της» ανέφερε.

Ένας ολοκληρωτικός πόλεμος θα κινδυνεύσει να οδηγήσει σε πλήρη διάλυση μία εύθραυστη χώρα, που αποτελεί την μοναδική δημοκρατία της Μέσης Ανατολής (δίχως να έχει προηγηθεί “εξαγωγή” με πολεμική εισβολή, όπως στο Ιράκ) και φιλοξενεί πάνω από ένα εκατομμύριο Σύριους πρόσφυγες, με ό,τι και αν αυτό συνεπάγεται. Το δε Ιράν έχει “δεσμούς αίματος” με την Χεζμπολάχ και δεν θα καθίσει με “σταυρωμένα χέρια” στο ενδεχόμενο πολεμικής κλιμάκωσης που μοιάζει όλο πλέον και πιο πιθανό. Επιπλέον, η σκιά του πολέμου είναι πάνω και από τον Ελληνισμό, με δεδομένες τις πρόσφατες απειλές της Χεζμπολάχ κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, που προειδοποίησε με αντίποινα, αν η Λευκωσία επιτρέψει στους Ισραηλινούς να χρησιμοποιήσουν τα αεροδρόμια της.