Θα σώσει το Ιράν την Τουρκία από τον κουρδικό εφιάλτη;

Ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών σε πρόσφατη συνέντευξη του, μίλησε για “κοινές επιχειρήσεις” της Τουρκίας με το Ιράν, που θα πραγματοποιηθούν έναντι των Κούρδων ανταρτών. Ο Σουλεϊμάν Σοϊλού δεν έδωσε κάποιο σαφές χρονοδιάγραμμα έναρξης των συγκεκριμένων επιχειρήσεων. Από την πλευρά της η Τεχεράνη αρνήθηκε να προβεί στον παραμικρό σχολιασμό. Έχει πλέον γίνει έμμονη ιδέα του Τούρκου προέδρου, πως η Δύση έχει σχέδια “διαμελισμού” της Τουρκίας. Είναι ο λόγος που ο Ταγίπ Ερντογάν στρέφεται προς την Ρωσία και το Ιράν.

Μέρα με την μέρα συγκρούεται όλο και περισσότερο με την Δύση, ειδικά με την Ουάσιγκτον. Τελευταίο επεισόδιο της μεταξύ τους αντιπαράθεσης, αποτελούν τα σχέδια της Τουρκίας για την προμήθεια των πυραυλικών συστημάτων S-400 από την Μόσχα. Όσον αφορά το Ιράν αποδείχτηκε, πως παρά τις επιμέρους διαφορές του με την Τουρκία, δεν υπονομεύτηκαν οι καλές σχέσεις Άγκυρας και Τεχεράνης. Αυτό απέδειξε ο εμφύλιος στην Συρία, όπου οι δύο χώρες υποστήριξαν διαφορετικά στρατόπεδα.

Το σιιτικό καθεστώς δεν έχει την πολυτέλεια μιας αντιπαράθεσης με την Τουρκία. Αυτό που προέχει για το Ιράν είναι να περιορίσει την απομόνωση του στον σουνιτικό ισλαμικό κόσμο, την οποία επιδιώκει η Σαουδική Αραβία. Όσον αφορά την Τουρκία, ο “εφιάλτης” της είναι η κουρδική κρατική οντότητα που συγκροτείται στα τουρκοσυριακά σύνορα. Η Άγκυρα είναι ιδιαίτερα προβληματισμένη.

Παρά τις αρχικές δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ, βλέπει πως οι Αμερικανοί δεν αποχωρούν πλήρως από την Συρία. Αντιθέτως προβλέπεται να παραμείνει στην χώρα μία δύναμη 200 Αμερικανών πεζοναυτών. Επίσης, προς μεγάλη απογοήτευση της Άγκυρας, η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να εξοπλίζει τους Κούρδους του YPG στην Συρία.

Εχθρός της Τεχεράνης το “ιρανικό PΚΚ”

Πλέον ο Τούρκος πρόεδρος μοιάζει να θεωρεί πως μπορεί να αξιοποιήσει την αντιπαράθεση Κούρδων-Ιράν προς όφελος των στρατηγικών του επιδιώξεων. Επομένως σπεύδει να κλείσει ορισμένα περιττά μέτωπα αντιπαράθεσης, όπως στην Συρία. Βλέπουμε πως ο Ερντογάν επιδιώκει να “ρίξει γέφυρες” ακόμα και με το καθεστώς Άσαντ, τον οποίο προηγουμένως πάσχιζε να ανατρέψει.

Πάντως ακόμα και αν ξεκινήσουν οι κοινές στρατιωτικές επιχειρήσεις που αναφέρθηκε ο Σοϊλού, αυτές θα περιοριστούν στο βόρειο Ιράκ. Δεν θα περιλαμβάνουν το μέτωπο που “καίει” πραγματικά τον Ερντογάν, δηλαδή τις θέσεις των Κούρδων στην βόρεια Συρία. Στο βόρειο Ιράκ έχει βάσεις το PJAK, το ιρανικό παρακλάδι του PKK, που θεωρείται “τρομοκρατική οργάνωση” για την Τεχεράνη.

Όμως, δυστυχώς για τον Ταγίπ Ερντογάν, το Ιράν δεν θεωρεί “τρομοκράτες” το YPG, δηλαδή το συριακό παρακλάδι του PKK. Το YPG επισήμως μιλά για “αυτονομία” σε μία επανενωμένη Συρία, όχι για ανεξάρτητο κουρδικό κράτος. Το Ιράν δεν έχει λόγο να πολεμήσει εναντίον τους, πόσο μάλλον που τους αναγνωρίζει ως συνομιλητές το ίδιο το καθεστώς Άσαντ. Η προοπτική δημιουργίας ενός ανεξάρτητου κουρδικού κράτους “τρομάζει” το Ιράν, στο οποίο ζουν περίπου 7 εκατομμύρια Κούρδοι.

Το καθεστώς Χομεϊνί είχε καταπνίξει τις αποσχιστικές τάσεις των “Κούρδων διαβόλων”, όπως έλεγε χαρακτηριστικά ο Αγιατολάχ. Ήταν η Τεχεράνη που έδωσε οριστικό τέλος στα όνειρα του Μπαρζανί για ανεξαρτησία των Κούρδων του Ιράκ, με μία άψογα σχεδιασμένη στρατιωτική επιχείρηση, που πραγματοποιήθησε στα τέλη του 2017 στο Κιρκούκ. Πρέπει να σημειώσουμε πως η επιχείρηση των Ιρανών στο Κιρκούκ δεν θύμιζε σε τίποτα αυτή των Τούρκων που ακολούθησε στο Αφρίν.

Οι Ιρανοί έφυγαν, οι Τούρκοι μένουν

Ο “παρασκηνιακός” συντονιστής της, ο Ιρανός στρατηγός Κασέμ Σουλεϊμανί, κινήθηκε σε συμφωνία με την ιρακινή κυβέρνηση. Στην επιχείρηση, μαζί με τον ιρακινό στρατό, συμμετείχαν μέλη σιιτικών παραστρατιωτικών ομάδων, που είχαν υπερασπιστεί το Ιράκ από τον ISIS. Η αυστηρή εντολή της Τεχεράνης στον ιρακινό στρατό και στις σιιτικές πολιτοφυλακές ήταν να αποφευχθούν πρακτικές αντεκδίκησης εις βάρος του κουρδικού πληθυσμού.

Καμία ιρανική σημαία δεν υψώθηκε στο Κιρκούκ, πάρα μόνο η σημαία του Ιράκ. Στο τέλος η πλούσια σε πετρέλαιο επαρχία, επέστρεψε στον έλεγχο της κεντρικής κυβέρνησης της Βαγδάτης. Στον αντίποδα, η Τουρκία εισέβαλε στο Αφρίν, χωρίς να έχει εξασφαλίσει την έγκριση της συριακής κυβέρνησης. Οι μαχητές του “Ελεύθερου Συριακού Στρατού” (FSA) που πολέμησαν μαζί με τον τουρκικό στρατό, αποτελούνται από ένα συνονθύλευμα από πρώην τζιχαντιστές και εγκληματικά στοιχεία. Επίσης η ιστορική παράδοση μας δείχνει πως όπου μπαίνει ο τουρκικός στρατός, δύσκολα αποχωρεί.

Το Αφρίν έχει πλέον, de facto, προσαρτηθεί από την Τουρκία, η οποία δεν δείχνει την παραμικρή διάθεση να το εγκαταλείψει. Μπορεί η Τουρκία να δηλώνει πως δεν έχει πρόβλημα με τους Κούρδους αλλά μόνο με τους “τρομοκράτες” του PKK και του YPG, όμως δύσκολα πείθει για τις προθέσεις της. Ήδη έχει ξεκινήσει μία πολιτική βίαιης τουρκοποίησης του Αφρίν, πάντα σε συνεργασία με τους μαχαιροβγάλτες του FSA.

Παραμένει το “κουρδικό αγκάθι”

Πάντως εάν όντως ξεκινήσουν οι κοινές επιχειρήσεις Άγκυρας και Τεχεράνης στο Βόρειο Ιράκ, θα είναι ένα καλό “δώρο” για τον Τούρκο πρόεδρο. Ο Ερντογάν θα παίξει το χαρτί του εθνικισμού, ιδιαίτερα πολύτιμο για τις δημοτικές εκλογές που ακολουθούν. Ο στρατηγικός στόχος την Άγκυρας όμως δεν θα πραγματοποιηθεί. Το ενοχλητικό κουρδικό “αγκάθι” θα παραμείνει στα τουρκοσυριακά σύνορα.

Ο Ταγίπ Ερντογάν βιάστηκε και έσπευσε να αποκαλύψει τις κινήσεις του στην Συρία. Ήταν το βασικό του λάθος, το οποίο απέφυγαν να κάνουν οι Ιρανοί το 2017 στο Κιρκούκ. Αποκάλυψε νωρίς τα χαρτιά του, την στιγμή που Ιρανοί είχαν τότε τηρήσει “σιγή ασυρμάτου”. Όλοι πλέον ξέρουν πως μία νέα εισβολή της Τουρκίας, σημαίνει περαιτέρω υπονόμευση της εδαφικής ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας της Συρίας. Είναι κάτι που ουδόλως επιθυμεί η Ρωσία και ειδικότερα το Ιράν.