Θα βγάλει το Ισραήλ από το αδιέξοδο μία χερσαία εισβολή στον Λίβανο;

Αναμφισβήτητα, το Ισραήλ μπορεί να επαίρεται ότι έπιασε την Χεζμπολάχ στον ύπνο, με τις μαζικές εκρήξεις των βομβητών και των
walkies talkies που χρησιμοποιούσε η οργάνωση, όπως και με τα σαρωτικά αεροπορικά πλήγματα που πέτυχε στις υποδομές της. Πραγματοποίησε πάνω από 1.000 αεροπορικές επιδρομές, την σφοδρότερη επίθεση του από τον ατυχή – για το Ισραήλ – πόλεμο του 2006. Πολλοί Ισραηλινοί κάνουν παραλληλισμό με τον αιφνιδιασμό των Αιγυπτίων στον Πόλεμο των Έξι Ημερών, που αποτέλεσε τον μεγαλύτερο στρατιωτικό θρίαμβο του Ισραήλ στην πολεμική του ιστορία.

Ο δε Λίβανος πληρώνει βαρύ τίμημα, με εκατόμβη νεκρών αμάχων και χιλιάδες τραυματίες, σύμφωνα με εκτιμήσεις τους μισούς σε έναν μήνα του πολέμου του 2006. Η δε ρητορική του Ισραήλ περί της εργαλειοποίησης των αμάχων ως “ανθρώπινων ασπίδων” από την οργάνωση, προϊδεάζει για συνέχιση των πληγμάτων του σε κατοικημένες περιοχές του Λιβάνου, που έχουν ήδη επιφέρει την φυγή χιλιάδων ανθρώπων και τον τρόμο μετατροπής της χώρας σε “νέα Γάζα”.

Όπως δήλωσε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, σκοπός του Τελ Αβίβ είναι να ανατρέψει την ισορροπία δυνάμεων με την Χεζμπολάχ. Το ερώτημα είναι σε ποιον βαθμό. Διότι, παρά τα απανωτά πλήγματα κατά της οργάνωσης – όπου οι Ισραηλινοί εξόντωσαν μεταξύ άλλων την ανώτατη στρατιωτική της ηγεσία – η Χεζμπολάχ εξακολουθεί να πραγματοποιεί θεαματικές επιθέσεις κατά του Ισραήλ, εστιάζοντας κυρίως σε στρατιωτικούς στόχους, όπως η σημερινή με βαλλιστικό πύραυλο στο Τελ Αβίβ, «στα γραφεία της Μοσάντ», όπως η ίδια ανακοίνωσε (ο πύραυλος τελικώς αναχαιτίστηκε).

Όμως, τί θα γίνει αν η Χεζμπολάχ πολλαπλασιάσει τα πλήγματα της χρησιμοποιώντας όλο και συχνότερα το βαρύ οπλοστάσιο που διαθέτει – και μάλιστα όχι κυρίως σε στρατιωτικούς στόχους, αλλά πιο εντατικά έναντι δημοσίων κτιρίων ή συγκροτημάτων κατοικιών, στην Χάϊφα για παράδειγμα; Πόσο μάλλον όταν το Ισραήλ δεν έχει καταφέρει να εξουδετερώσει ούτε την Χαμάς στην Γάζα, έναν χρόνο από την αιματηρή της επίθεση – παρόλο που η Γάζα έχει μετατραπεί σε σωρούς ερειπίων.

Πέραν ότι περιττεύει να αναφέρουμε ότι ο Λίβανος δεν είναι Γάζα και η Χεζμπολάχ δεν είναι Χαμάς, οι Ισραηλινοί στο ενδεχόμενο μιας χερσαίας εισβολής θα επιδιώξουν μία ζώνη ασφαλείας στα σύνορα, κατέχοντας ένα μέρος του Λιβάνου. Ούτε οι ίδιοι δεν μιλάνε για ολοκληρωτική καταστροφή της Χεζμπολάχ.. Ακόμα, λοιπόν και αν επιτύχει μία χερσαία εισβολή του, ποια θα είναι η επόμενη μέρα, σε περίπτωση αντάρτικου από τις εναπομείνασες δυνάμεις της Χεζμπολάχ ή άλλων οργανώσεων;

Ισραήλ-Χεζμπολάχ: Μία λύση διεξόδου 

Μία λύση διεξόδου, είναι η εφαρμογή του ψηφίσματος 1701 του ΟΗΕ που είχε τερματίσει την σύγκρουση του 2006: Δηλαδή κατάπαυση του πυρός, απομάκρυνση των δυνάμεων της Χεζμπολάχ από τα βόρεια σύνορα του Ισραήλ – στα βόρεια του ποταμού Λιτάνι συγκεκριμένα. Είναι η πρόταση του Αμερικανού μεσολαβητή Έϊμος Χοκστάιν, του “πατέρα” της ιστορικής συμφωνίας οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών Ισραήλ-Λιβάνου (την οποία μάλιστα έχει αποδεχτεί και η Χεζμπολάχ).

Αυτή η λύση θα επιτρέψει στους περίπου 80.000 Ισραηλινούς που έχουν εκκενώσει τις κατοικίες τους στον βορρά να επιστρέψουν, που όπως δηλώνει ο Νετανιάχου αποτελεί προτεραιότητα του Ισραήλ. Στην δε Χεζμπολάχ θα επιτρέψει να επουλώσει τις πληγές και να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις της. Θα μπορούσε να δικαιολογήσει την υποχώρηση της, ισχυριζόμενη πως προτεραιότητα της είναι ο λαός του Λιβάνου και ότι θέλει να αποφύγει τον πόλεμο. Όμως, ακόμα και αν δεχτεί τέτοια υποχώρηση – παραβλέποντας την κατάσταση στην Γάζα και την ταπείνωση της από τα ισραηλινά πλήγματα – το πρόβλημα Χεζμπολάχ θα παραμείνει για το Ισραήλ, γιατί προφανώς και η οργάνωση δεν θα σπεύσει να αφοπλιστεί.

Να σημειωθεί πως ο κυριότερος σύμμαχος της Χεζμπολάχ, το σιιτικό Ιράν, τηρεί μέχρι στιγμής συγκρατημένη στάση στην σύγκρουση, περιοριζόμενο στην ρητορική καταδίκη του Ισραήλ. Διεθνή δημοσιεύματα αναφέρουν πως η Τεχεράνη αρνήθηκε να δώσει άδεια στην οργάνωση για μία γενικευμένη επίθεση κατά του Ισραήλ, το δε Ιράν δεν έχει ακόμα απαντήσει στην δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς στο έδαφος του, πιθανών γιατί έχει δεύτερες σκέψεις από τα ενδεχόμενα αντίποινα του.

Ένας άλλος λόγος για την συγκρατημένη στάση του Ιράν, σύμφωνα με τον Τζέρεμι Μπάουεν του BBC, είναι το ότι η Τεχεράνη επιδιώκει να διατηρηθεί ο βαρύς οπλισμός της Χεζμπολάχ σε μία ενδεχόμενη σύγκρουση της πρώτης με το Ισραήλ, για παράδειγμα έπειτα από ένα πλήγμα του στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Από την άλλη, σύμφωνα με τον αναλυτή, η οργάνωση ενδέχεται να επιδιώξει να ανοιχτή πολεμική δράση, φοβούμενη ότι τα συντριπτικά πλήγματα των Ισραηλινών στον βαρύ οπλισμό της θα αναχαιτίσουν τελικώς την δύναμη αποτροπής της.

Διότι, αν η Χεζμπολάχ δεν κλιμακώσει από πλευράς της, μοιάζει εκτός λογικής να παραμένει στα σύνορα με το Ισραήλ, δεχόμενη ακατάπαυστα τα μαζικά αεροπορικά πλήγματα των Ισραηλινών και να εμμένει σε μία τακτική “παρενόχλησης” του Τελ Αβίβ, όταν το δεύτερο έχει αλλάξει πολεμική “πίστα” στην αντιπαράθεση του με την οργάνωση, ακόμα και αν τελικώς δεν πραγματοποιήσει χερσαία εισβολή.

Η διαδρομή της Χεζμπολάχ

Να σημειωθεί πως η Χεζμπολάχ έχει ένα πολύ πιο εκτεταμένο δίκτυο τούνελ από την Χαμάς στην Γάζα και ένα βεβαίως ισχυρότερο οπλοστάσιο που της προμηθεύει το Ιράν. Επιπλέον, έχει δυνατότητα ανεφοδιασμού μέσω της Συρίας, σε αντίθεση με την Γάζα που είναι αποκλεισμένη. Σύμφωνα με εκτιμήσεις δυτικών think tanks, η Χεζμπολάχ έχει περίπου 30.000 ενεργούς μαχητές και 20.000 εφέδρους, εκπαιδευμένους ως κινητές μικρές μονάδες ελαφρού πεζικού. Ο ηγέτης της, Χασάν Νασράλα, έχει υποστηρίξει ότι διαθέτει μέχρι και 100.000 μαχητές, αριθμός το πιθανότερο υπερβολικός. Διόλου υπερβολικές είναι όμως οι εκτιμήσεις για το οπλοστάσιο της οργάνωσης, που υπερβαίνει τις 100.000 πυραύλους, ρουκέτες και drones, ορισμένα εκ των οποίων μεγάλου βεληνεκούς, όπως ο βαλλιστικός που αναχαιτίστηκε στο Τελ Αβίβ.

Όταν η Χεζμπολάχ έκανε την εμφάνιση της στον κατεχόμενο από τους Ισραηλινούς Λίβανο την δεκαετία του ’80, εγκαινιάζοντας μία σειρά από αιματηρές επιθέσεις αυτοκτονίας, είχε “πιάσει στον ύπνο” τις δυτικές και τις ισραηλινές υπηρεσίες ασφαλείας, που είχαν υποτιμήσει την δυναμική των σιιτών. Τότε ο κύριος εχθρός ήταν οι Παλαιστίνιοι φενταγίν και οι Λιβανέζοι σύμμαχοι τους, κυρίως σουνίτες μπααθιστές και αριστεριστές, το δε Ισραήλ είχε εγχώριους συμμάχους τις δυνάμεις των Φαλαγγιτών-Χριστιανών Μαρωνιτών.

Ένας από τους λόγους της επιτυχίας της Χεζμπολάχ, είναι ότι είχε περιορισμένη συμμετοχή στον εμφύλιο που αιματοκύλισε τον Λίβανο, εστιάζοντας την αιματηρή της δράση έναντι των ισραηλινών και των δυτικών στρατευμάτων που στάθμευαν τότε στην χώρα.  Για αυτό ακριβώς διατήρησε τον οπλισμό της και μετά την συμφωνία τερματισμού του εμφυλίου του 1985. Είναι χαρακτηριστικό πως έχει ερείσματα ακόμα και στους Μαρωνίτες, όπως έδειξε και η μακροχρόνια συμμαχία της με τον επιφανή Μαρωνίτη πρόεδρο Αούν, πρώην στρατηγό του λιβανέζικου στρατού.

Η στάση της Δύσης

Δύση, ΗΠΑ και αραβικά κράτη απεύχονται το ξέσπασμα ενός νέου γενικευμένου πολέμου που κινδυνεύει να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την Μέση Ανατολή. Ο Τζο Μπάιντεν δήλωσε ότι «δεν είναι αναπόφευκτος» και με βάση τις δηλώσεις του Ισραηλινού πρεσβευτή στον ΟΗΕ, φαίνεται πως το ίδιο πιστεύουν και αξιωματούχοι και στο Τελ Αβίβ. Το ζήτημα είναι ποιος θα κάνει πίσω.

Διότι από την άλλη και παρά τις διπλωματικές πιέσεις των δυτικών, δεν έχει επιτευχθεί μία συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στην Γάζα, που θα οδηγούσε σε ανταλλαγή των Ισραηλινών ομήρων (που παραμένουν ζωντανοί) με Παλαιστινίους αιχμαλώτους. Ο Νασράλα έχει δηλώσει πως αν σταματήσει ο πόλεμος στην Γάζα, θα σταματήσει να επιτίθεται στο Ισραήλ. Μία συμφωνία εκεχειρίας θα επέφερε σίγουρα αποκλιμάκωση και στο βόρειο μέτωπο, αλλά είναι γνωστό ότι την απεύχεται ο Νετανιάχου για να μην χάσει τους υπερεθνικιστές συμμάχους του.

Το Ισραήλ υποχρεώθηκε να αποσυρθεί το 2000 από τον Λίβανο και το 2006 απέτυχε να πάρει την ρεβάνς από την Χεζμπολάχ με την εισβολή του. Πλέον, με τα καίρια πλήγματα που τις έχει επιφέρει και διεισδύοντας αποφασιστικά στο εσωτερικό της οργάνωσης (όπως έδειξε η επιτυχημένη, από επιχειρησιακής άποψης, επιχείρηση με τις εκρήξεις στους βομβητές) δεν αποκλείεται να πιστεύει πως η τρίτη εισβολή του στον Λίβανο θα είναι τελικώς “φαρμακερή” για την Χεζμπολάχ.