Θέλει πραγματικά ο Τραμπ να τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία;

Ο Ντόναλντ Τραμπ ανέλαβε την ανεπιθύμητη ευθύνη που κληρονόμησε από τον προκάτοχο του: Τον πόλεμο μεταξύ του δεύτερου σε τάξη στρατηγικού ανταγωνιστή των ΗΠΑ και μίας χώρας η οποία δεν είναι ούτε μέλους του ΝΑΤΟ (ή συνδεόμενη οργανικά μαζί του) ούτε μακροχρόνιος σύμμαχος τους, αλλά πέρασε σταδιακά στη δυτική σφαίρα επιρροής, από το 2014 και μετά.

Ο πόλεμος κατατριβής δια αντιπροσώπου για την αποδυνάμωση της Ρωσίας, που εφαρμόστηκε για τρία χρόνια από τη διακυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν, περιόρισε την επιρροή της σε Μέση Ανατολή, Καύκασο και Κεντρική Ασία, την απομόνωσε από την Ευρώπη και επιδίωξε τον οικονομικό “στραγγαλισμό” της. Στο διάστημα αυτό αναδείχθηκαν και τα όρια της σχέσης κόστους-όφελος για την κεφαλοποίηση του μέγιστου δυνατού αποτελέσματος όσων υποστηρίζουν ότι η Ρωσία – αποσυνδεδεμένη από τη Δύση συνολικά και εξαρτημένη από τη Κίνα – είναι το βέλτιστο για τη διατήρηση της αμερικανικής ηγεμονίας στο διεθνές σύστημα.

Αντιστρόφως η 47η προεδρία (όπως και στην πρώτη θητεία του Αμερικανού προέδρου) θεωρεί ότι η σινο-ρωσική στρατηγική σύζευξη, σε συνδυασμό με την αμερικανο-ρωσική ολική ρήξη, δημιουργεί αναπόφευκτα το πρόπλασμα μιας έννοιας δύναμης που ελέγχει το ηπειρωτικό κομμάτι της Ευρασίας. Η κατάσταση αυτή ωθεί Ιράν και Ινδία να στοιχηθούν με την Κίνα και τη Ρωσία αντίστοιχα, ώστε να μην χάσουν την προνομιακή σχέση μαζί τους – δημιουργώντας ταυτόχρονα και αντι-συσπειρώσεις από τις χώρες του Παγκόσμιου Νότου έναντι των ΗΠΑ.

Οι ΗΠΑ σε στρατηγική αλλαγή πλεύσης

Το συμπαγές αυτό γεωπολιτικό μπλοκ παρεμποδίζει την αμερικανική επιρροή και κυριαρχία σε σημαντική περιοχή του διεθνούς συστήματος. Η Ευρασία αποτελεί ότι πιο νευραλγικό στις ανακατανομές ισχύος και του επαναπροσδιορισμού συμφερόντων στο τρίγωνο ΗΠΑ-Κίνας-Ρωσίας, καθορίζοντας την περιφερειακή και παγκόσμια τάξη πραγμάτων.

Η τωρινή αμερικανική ηγεσία επιδιώκει να περιορίσει τον «σφιχτό εναγκαλισμό» της Κίνας με τη Ρωσία, υπολογίζοντας ότι σε βάθος χρόνου η ετεροβαρής αυτή σχέση θα αποδυναμώσει επικίνδυνα τη δεύτερη. Η Ρωσία χρειάζεται να “ουδετεροποιηθεί” στη σινο-αμερικανική σύγκρουση, ώστε να αποκατασταθεί η ισορροπία ισχύος στη γεωστρατηγική τριάδα της Ευρασίας. Το δόγμα της “διπλής ανάσχεσης” δείχνει ατελέσφορο. Δεδομένο ότι οι ΗΠΑ θεωρούν την Κίνα ως τον πρωτεύων στρατηγικό ανταγωνιστή και τη μεγαλύτερη αναθεωρητική δύναμη εναντίον τους, χρειάζονται να βρουν ένα συνεργατικό πλαίσιο (modus vivendi) με τη Ρωσία.

Η προοπτική συνεννόησης με τη τελευταία επιδιώκεται να είναι ολιστική. Σε Ουκρανία, Κεντρική Ασία, Μέση Ανατολή και Αρκτική, αναφορικά με τα διάφορα υποσυστήματα στη “μεγάλη σκακιέρα”, καθώς και σε ενέργεια, σπάνιες γαίες/κρίσιμα ορυκτά και υψηλή τεχνολογία σε επιμέρους τομείς. Οι ΗΠΑ επιδιώκουν μια νέα σχέση με τη Ρωσία, για να επικεντρωθούν στον κυριότερο στόχο που είναι η ανάσχεση της Κίνας στον Ινδό-Ειρηνικό και ο εξοβελισμός/περιορισμός της κινεζικής επιρροής σε άλλες περιοχές του διεθνούς συστήματος.

Η “αναλώσιμη” χώρα θυσιάζεται

Έχοντας επιβεβαιωθεί η αμερικανική ηγεσία στο δυτικό κομμάτι της Ευρασίας, με την Ευρώπη να συνεχίζει να αποτελεί κατ’ ουσία προτεκτοράτο των ΗΠΑ (τον όρο αυτό είχε αναφέρει ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι 28 χρόνια πριν), και με τις τελευταίες να εξασφαλίζουν πρωτοκαθεδρία στην οικονομική μεταπολεμική τάξη πραγμάτων στην Ουκρανία (ενέργεια, σπάνιες γαίες/κρίσιμα ορυκτά και ανοικοδόμηση), ο πόλεμος πρέπει τώρα να τελειώσει, αφού έτσι επιτάσσει το εθνικό συμφέρον της υπερδύναμης.

Η Ουκρανία χρησιμοποιήθηκε ως «αναλώσιμο κράτος» από τους Δημοκρατικούς και τώρα μετατρέπεται σε «κράτος-μαξιλάρι» (buffer state) μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας από τους Ρεπουμπλικάνους, έχοντας υποστεί τις συνέπειες στο «προκρούστειο κρεβάτι» του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων. Το αποτέλεσμα για την κατάσταση που έχει περιέλθει η πολύπαθη αυτή χώρα, σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά, είναι απογοητευτικό…