Θολό τοπίο με τον Κιμ Γιονγκ Ουν – Γρίφος η επόμενη μέρα στη Βόρεια Κορέα

Με κομμένη την ανάσα παρακολουθούν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης το θρίλερ που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Βόρεια Κορέα. Ο ηγέτης του πιο ολοκληρωτικού καθεστώτος στον κόσμο, Κιμ Γιονγκ Ουν, είναι επί πολλές μέρες “εξαφανισμένος”. Αμερικανικά και ασιατικά μέσα ενημέρωσης ήθελαν τον ισχυρό άνδρα της Πιονγιάνγκ καθηλωμένο σε κώμα, ακόμα και νεκρό. Αν και οι νεότερες πληροφορίες της νοτιοκορεατικής κυβέρνησης θέλουν τον Βορειοκορεάτη ηγέτη να χαίρει άκρας υγείας, το θρίλερ παραμένει.

Τροφή στα σχετικά σενάρια έδωσε η απουσία του Κιμ Γιονγκ Ουν από τις εκδηλώσεις για την εθνική επέτειο της χώρας στις 15 Απριλίου, η ημερομηνία που είχε γεννηθεί το 1912 ο Κιμ Ιλ Σουνγκ, ο ιδρυτής της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βορείου Κορέας και “πατριάρχης” της δυναστείας των Κιμ. Σίγουρα η παραμικρή εκτίμηση μοιάζει παρακινδυνευμένη, καθώς μιλάμε για ένα απόλυτα απομονωμένο και μυστικοπαθές καθεστώς.

Όμως για ένα καθεστώς που ομνύει στην “λατρεία του ηγέτη”, κατ’ ομοιότητα με τα φασιστικά καθεστώτα, η πολυήμερη απουσία του Κιμ Γιονγκ Ουν αποτελεί είδηση πρώτου μεγέθους. Ο νεαρός Βορειοκορεάτης ηγέτης είναι μία αινιγματική προσωπικότητα, γεμάτος αντιφάσεις. Σπουδαγμένος στην Δύση, λάτρης της αμερικανικής μαζικής κουλτούρας, αλλά και πιστός κληρονόμος του ιδεολογικού δόγματος “Τζούτσε”, που εμπνεύστηκε ο παππούς του και ακολούθησε ο πατέρας του.

Το “Τζούτσε” “είναι ένα ιδεολογικό τρίπτυχο εθνικισμού, μιλιταρισμού και κομμουνισμού. Είναι το τρίπτυχο που κάνει το βορειοκορεατικό καθεστώς μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία, θυμίζοντας περισσότερο τις ασιατικές μοναρχίες του προηγούμενου αιώνα. Κανένα κομμουνιστικό καθεστώς δεν συνδύασε τόσο αποτελεσματικά την σταλινική προσωπολατρεία με τον πατριαρχικό νεποτισμό, ίσως με την εξαίρεση του Νικολάε Τσαουσέσκου, ο οποίος λέγεται πως θαύμαζε τον “πατριάρχη” Κιμ Ιλ Σουνγκ.

«Ο διάβολος που δεν ξέρουμε»

Η ίδια η ανέλιξη του εγγονού Κιμ στην εξουσία θυμίζει επεισόδιο της σειράς “Game of thrones”. Με συνοπτικές διαδικασίες είχε εκτελέσει τον θείο του, πανίσχυρο στρατηγό και θεωρούμενο νούμερο δύο του καθεστώτος, Γιανγκ Σονγκ Ταέκ. Η κίνηση του Κιμ χαρακτηρίστηκε ως μία προειδοποίηση στην παλιά φρουρά του κόμματος και την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων, προκειμένου να στοιχηθεί υπό το πρόσωπο του. Ίσως όμως να ήταν και ένα μήνυμα του ίδιου του καθεστώτος, με κύριους αποδέκτες την Κίνα και τις ΗΠΑ.

Ο μετριοπαθής Γιανγκ Σονγκ Ταέκ ήταν ο “άνθρωπος” του Πεκίνου στην Πιονγιάνγκ και είχε υποστηρίξει την ειρηνευτική προσπάθεια του πατρός Κιμ για την αποπυρηνικοποίηση της κορεατικής χερσονήσου. Την στιγμή που ο πατήρ Μπους είχε κατατάξει την Βόρεια Κορέα στον “Άξονα του Κακού”, ο Κιμ Γιονγκ Ιλ είχε υπογράψει το 2007 ειρηνευτική συμφωνία με τον Νοτιοκορεάτη ομόλογο του Ρο Μου Χιόν.

“Τα τύμπανα του πολέμου” άρχισαν να χτυπάνε με την εκλογή του Νοτιοκορεάτη εθνικιστή Λι Μιουνγκ Μπακ, στις αρχές του 2008. Ήταν αυτή που έβαλε οριστική “ταφόπλακα” στην ειρηνευτική πρωτοβουλία που είχε ξεκινήσει ο πρόεδρος Κλίντον, που έμεινε στην ιστορία ως “η διπλωματία της λιακάδας”. Τότε ήταν που κόπηκαν εντελώς οι “γέφυρες” με την Σεούλ, με την Πιονγιάνγκ να βάζει πρόσω ολοταχώς για το πυρηνικό της πρόγραμμα.

Σε αυτό το πολεμικό περιβάλλον αναλαμβάνει την εξουσία το 2011 ο νεαρός και παντελώς άγνωστος Κιμ Γιονγκ Ουν, μετά τον θάνατο του πατέρα του. Εκτελώντας τον θείο του, ο Κιμ αλλά στην ουσία και το καθεστώς, έδειξαν στο εξωτερικό πως είναι αδίστακτοι και εντελώς απρόβλεπτοι. Ειδικά για τις ΗΠΑ ήταν, όπως θα έλεγε και ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου, “ο διάβολος που δεν ξέρουμε”.

Η απρόβλεπτη χημεία με τον Τραμπ

“Άγνωστός χ” ήταν όμως, ειδικά τους πρώτους μήνες της θητείας του και ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Από το καλοκαίρι του 2017, ο πλανήτης παρακολουθούσε αποσβολωμένος το επικίνδυνο πολεμικό παιχνίδι των δύο ηγετών στην κορεατική χερσόνησο που περιλάμβανε πολεμικά γυμνάσια, εκτοξεύσεις βαλλιστικών πυραύλων και απειλές για «φωτιά και οργή»!

Έναν χρόνο μετά ο πλανήτης παρακολουθούσε, πάλι αιφνιδιασμένος, την ιστορική ειρηνευτική σύνοδο που ακολούθησε στην Σιγκαπούρη, μεταξύ του Αμερικανού προέδρου και του Βορειοκορεάτη ομολόγου του! Το αποτέλεσμα της συνόδου συνοδεύτηκε από την υπογραφή μιας συμφωνίας αποπυρηνικοποίησης, η οποία όμως παρουσίαζε πολλές ατέλειες και ασάφειες. Στην πραγματικότητα, η μεγάλη είδηση ήταν η απροσδόκητα καλή χημεία που απέκτησε το “ζεύγος” Τραμπ και Κιμ!

Ο Τραμπ, από τότε, όλο και συχνότερα αναφέρονταν σε επικερδείς οικονομικές συμφωνίες με την Βόρεια Κορέα και δεν έλεγε καθόλου ασυναρτησίες. Ο Κιμ Γιονγκ Ουν είχε χαλαρώσει τον κρατικό έλεγχο στην οικονομία, σε σημείο που νοτιοκορεατικά μέσα ενημέρωσης αναφέρονταν στο «success story του Κιμ»! Ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται να πίστευε πως ο Κιμ επεδίωκε να περιορίσει την απόλυτη εξάρτηση της χώρας του από την Κίνα, τον ιστορικό σύμμαχο της Πιονγιάνγκ.

Ψίθυροι για την επόμενη μέρα

Όμως, εν τέλει, το άνοιγμα στις ΗΠΑ δεν είχε κανένα πρακτικό αποτέλεσμα για την βορειοκορεατική οικονομία, πέρα από τις φιλοφρονήσεις και τις ευχαριστήριες επιστολές του Τραμπ. Ο δε κορονοϊός δεν αποκλείεται να απογύμνωσε εντελώς της εικόνα της αμερικανικής υπερδύναμης στα μάτια των Βορειοκορεατών αξιωματικών και της νομεκλατούρας του κυβερνώντος κόμματος.

Γαλουχημένοι επί πολλές δεκαετίες με μία τρομακτική προπαγάνδα εθνικισμού και μιλιταρισμού, είναι αυτοί που αποτελούν την πραγματική “ραχοκοκαλιά” του καθεστώτος και δεν είναι καθόλου βέβαιο αν βλέπουν πλέον αντίκρισμα στο “άνοιγμα” του Κιμ προς τις ΗΠΑ. Επομένως η υγεία του Βορειοκορεάτη ηγέτη, είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Θυμίζουμε πως ο διεθνής τύπος, σχολιάζοντας μία άλλη πολυήμερη απουσία του Κιμ το 2014, αναφέρονταν στο ενδεχόμενο «πραξικοπήματος».

Το σίγουρο είναι πως η επόμενη μέρα στην επόμενη Βόρεια Κορέα παραμένει εντελώς αχαρτογράφητη. Περισσότερο ενδιαφέρον αποτελεί το τι θα γίνει με το ιστορικό διπλωματικό άνοιγμα του Κιμ Γιονγκ Ουν στις ΗΠΑ, το οποίο δεν αποκλείουμε τελικώς να περάσει οριστικά στην ιστορία, όπως και η “διπλωματία της λιακάδας” που είχε προηγηθεί.