Θρίλερ με τον Σάρατζ – Θα οδηγήσει το Μαρόκο σε πολιτική λύση στη Λιβύη;

Εξελίξεις αναμένονται στη λιβυκή κρίση με τον Σάρατζ να φέρεται έτοιμος να παραιτηθεί, λίγες ώρες μετά την παραίτηση της παράλληλης κυβέρνησης της Βεγγάζης, η οποία στηρίζει τον Χαλίφα Χαφτάρ. Οι εξελίξεις αυτές έρχονται μία εβδομάδα μετά τις συνομιλίες που είχαν στο Μαρόκο βουλευτές των δύο αντίπαλων στρατοπέδων και λίγα εικοσιτετράωρα μετά τις βίαιες διαδηλώσεις στη Βεγγάζη.

Σύμφωνα με όσα μεταδίδει, τις τελευταίες ώρες, το πρακτορείο Bloomberg, ο πρωθυπουργός της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (GNA), που εδρεύει στην Τρίπολη αλλά δεν ελέγχει τη χώρα, ετοιμάζεται να παραιτηθεί. Επικαλούμενο ενημερωμένους αξιωματούχους, το Πρακτορείο αναφέρει ότι ο Φαγέζ αλ-Σάρατζ έχει συζητήσει για αυτή την πρόθεσή του με διεθνείς Λίβυους πολιτικούς και ενδέχεται να κάνει τις σχετικές ανακοινώσεις προς το τέλος της εβδομάδας.

«Αναγγέλλοντας την παραίτησή του, ανακουφίζεται από ένα δυσβάσταχτο βάρος και ίσως, κατά κάποιο τρόπο, να διευκολύνει τις συνομιλίες στη Γενεύη» αναφέρουν πηγές, σημειώνοντας ότι σε αυτήν την περίπτωση οι αντίπαλες πλευρές θα κληθούν να συμφωνήσουν σε μια νέα σύνθεση του Προεδρικού Συμβουλίου. Κριτήριο θα είναι βεβαίως, το νέο Συμβούλιο να ενοποιεί τη διαιρεμένη χώρα μέχρι τη διεξαγωγή εκλογών. Άλλες πληροφορίες αναφέρουν πάντως, ότι ο Σάρατζ προτίθεται να παραμείνει πρωθυπουργός μέχρι τις συνομιλίες της Γενεύης, οι οποίες είναι προγραμματισμένες για τον επόμενο μήνα.

Αναταράξεις στην κυβέρνηση Σάρατζ  

Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση Σάρατζ, η οποία είναι η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης, ουσιαστικά παραμένει στην όποια εξουσία διαθέτει στην πρωτεύουσα Τρίπολη, χάρη στην στρατιωτική στήριξη του Ερντογάν, ο οποίος έχει κατηγορηθεί επανειλημμένως για παραβίαση του εμπάργκο όπλων που έχει επιβάλει ο ΟΗΕ στην βορειοαφρικανική χώρα. Ο Τούρκος πρόεδρος έχει μεταφέρει, άλλωστε, στη Λιβύη, εκτός από οπλισμό και μισθοφόρους τζιχαντιστές από τη Συρία, προκαλώντας τη διεθνή κοινή γνώμη και ιδιαίτερα τη Γαλλία.

Τις τελευταίες εβδομάδες, ωστόσο, η κυβέρνηση Σάρατζ βρέθηκε αντιμέτωπη με σοβαρές εσωτερικές αναταράξεις, ιδιαίτερα μετά τις διαδηλώσεις στην Τρίπολη, στις οποίες απήχθησαν διαδηλωτές. Παραλλήλως, στις 21 Αυγούστου, ανακοίνωσε εκεχειρία, ενώ το  ίδιο έκανε, την ίδια ημέρα, και ο εκπρόσωπος του κοινοβουλίου στα ανατολικά της χώρας, Αγκίλα Σάλεχ. Στα τέλη Αυγούστου όμως, ο Σάρατζ απέπεμψε τον υπουργό Εσωτερικών, Φατί Μπασάγκα, προκαλώντας από τη μία τους πανηγυρισμούς πολιτοφυλάκων, οι οποίοι βγήκαν στους δρόμους πυροβολώντας, και από την άλλη, μια “πραξικοπηματική” παρέμβαση της Τουρκίας.

Ο απολυθείς από την κυβέρνηση, Μπασάγκα, πήγε στην Άγκυρα και, μετά από δύο ημέρες, ο Σάρατζ αναγκάστηκε να τον επαναπροσλάβει, υπό την πίεση βεβαίως του Ερντογάν, του ΟΗΕ και άλλων εξωτερικών παραγόντων, οι οποίοι στηρίζουν την κυβέρνηση της Τρίπολης. Αυτό όμως δεν σταμάτησε τις εσωτερικές πολιτικές τριβές, αλλά ούτε και την επίδειξη δύναμης των αντίπαλων ομάδων πολιτοφυλάκων που συνέχισαν τους υπέρ ή κατά πανηγυρισμούς.

Παραιτήσεις και στη Βεγγάζη 

Λίγες ώρες πριν το δημοσίευμα του Bloomberg σχετικά με τις προθέσεις του Σάρατζ, στο αντίπαλο στρατόπεδο, την παραίτησή του υπέβαλε ο Αμπντάλα αλ Θάνι, επικεφαλής της παράλληλης κυβέρνησης της Λιβύης, η οποία εδρεύει στη Βεγγάζη. Ο Αμπντάλα αλ Θάνι υπέβαλε την παραίτησή του, μετά τη συνάντηση που είχε την περασμένη Κυριακή με τον πρόεδρο του Λιβυκού Κοινοβουλίου, το οποίο εδρεύει στο Τομπρούκ.

Είχαν προηγηθεί πολυήμερες διαδηλώσεις σε διάφορες πόλεις της ανατολικής Λιβύης, όπου κάτοικοι διαμαρτύρονταν για τη διαφθορά και τις κακές συνθήκες διαβίωσης. Οι διαμαρτυρίες των κατοίκων άρχισαν την περασμένη Πέμπτη και ήταν ειρηνικές. Την Κυριακή όμως, διαδηλωτές πυρπόλησαν την έδρα της παράλληλης κυβέρνησης. Την ίδια ώρα, στο αλ Μαρτζ, το οποίο βρίσκεται περίπου 100 χιλιόμετρα ανατολικά της Βεγγάζης, πλήθος επιχείρησε να καταλάβει την αστυνομική διεύθυνση. Οι πληροφορίες ανέφεραν μάλιστα, ότι αστυνομικοί πυροβόλησαν με αληθινές σφαίρες, σκοτώνοντας έναν διαδηλωτή και τραυματίζοντας άλλους τρεις.

Την ώρα πάντως που κορυφώνονταν οι διαδηλώσεις, το περασμένο Σαββατοκύριακο, ο ισχυρός άνδρας της ανατολικής Λιβύης, Χαλίφα Χάφταρ, δεσμεύτηκε να τερματίσει τον πολύμηνο αποκλεισμό των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων, που αποτελούν και την κύρια πηγή εσόδων για τη χώρα. Όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της η πρεσβεία των ΗΠΑ στη Λιβύη ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός (LNA) μετέφερε «την προσωπική δέσμευση του στρατηγού Χάφταρ να επιτρέψει την πλήρη επαναλειτουργία του ενεργειακού τομέα, όχι αργότερα από τη 12η Σεπτεμβρίου». 

Οι συνομιλίες στο Μαρόκο 

Σε πολιτικό επίπεδο, την περασμένη εβδομάδα έγιναν στο Μαρόκο συνομιλίες ανάμεσα σε αντιπροσωπείες βουλευτών από το Ανώτατο Συμβούλιο του Κράτους (ένα είδος Γερουσίας που εδρεύει στη δυτική Λιβύη και στηρίζει τον Σάρατζ) και από το Κοινοβούλιο του Τομπρούκ (εδρεύει στην ανατολική Λιβύη και στηρίζει την κυβέρνηση της Βεγγάζης και τον Χαφτάρ). Σε αυτόν τον “Λιβυκό Διάλογο”, ο οποίος έγινε με πρωτοβουλία του Μαρόκου, οι δύο πλευρές οδηγήθηκαν σε «σημαντικούς συμβιβασμούς» που αφορούν κυρίως τον καθορισμό κανόνων για «την εξάλειψη της διαφθοράς και της διασπάθισης δημόσιων πόρων», αλλά και τον «τερματισμό της κατάστασης κατάτμησης των θεσμών».

Σήμερα, σε συνομιλία του με τον Ρώσο ομόλογό του Λαβρόφ, ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε την ανάγκη  της «διάλυσης όλων των πολιτοφυλακών», καθώς και της «απομάκρυνσης όλων των ξένων δυνάμεων από τα εδάφη της Λιβύης». Την ίδια ώρα, Τούρκοι και Ρώσοι αξιωματούχοι συναντώνται στην Άγκυρα σε έναν νέο γύρο συνομιλιών σχετικά με τις εξελίξεις στη Συρία, αλλά και στη Λιβύη, όπου υποστηρίζουν αντίπαλες παρατάξεις.

Η Μόσχα στηρίζει τον στρατηγό Χαφτάρ και ο Ερντογάν τον Σάρατζ, με τον οποίο έκανε και τη “βρωμοδουλειά” της σύναψης των παράνομων και ανυπόστατων τουρκολιβυκών μνημονίων. Μια παραίτηση πάντως του Σάρατζ, όπως φημολογείται, δεν θα σημάνει απαραίτητα και τον τερματισμό της επιρροής του Τούρκου προέδρου στην Αφρικανική χώρα, εάν δεν συνοδεύεται από άλλες διεθνούς εμβέλειας κινήσεις. Αυτό τουλάχιστον έδειξε η πραξικοπηματική παρέμβαση της Άγκυρας, στα τέλη του περασμένου μήνα, στην υπόθεση της απόλυσης του υπουργού Εσωτερικών της κυβέρνησης της Τρίπολης.