Τι γυρεύει ο Ινδός ΑΓΕΕΘΑ σε Εμιράτα και Σαουδαραβία – Γιατί μας ενδιαφέρει η επίσκεψη

Την στιγμή που αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν ακόμα ενδοιασμούς στην επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία, αναζητώντας “θετική ατζέντα” στους νεοοθωμανικούς σχεδιασμούς του Ερντογάν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Σαουδική Αραβία, προχωρούν σε ορισμένες γεωπολιτικές ζυμώσεις, απολύτως αδιανόητες μερικά χρόνια πριν.

Τρανταχτή απόδειξη η επίσκεψη του αρχηγού των ινδικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγού Manoj Mukund Naravane, αρχικά στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και μετέπειτα στην Σαουδική Αραβία, για πρώτη φορά στην ιστορία, μία ενέργεια που έρχεται μετά την συμφωνία διπλωματικής εξομάλυνσης Άμπου Ντάμπι και Τελ Αβίβ, που υπογράφτηκαν υπό την παρασκηνιακή στήριξη του Ριάντ.

Ίσως θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως η ιστορική επίσκεψη του Ινδού στρατηγού στα δύο αραβικά κράτη είναι εξίσου βαρύνουσα με την υπογραφή των συμφωνιών εξομάλυνσης που υπέγραψαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν με το Ισραήλ, καθώς ήταν “κοινό μυστικό” πως ήδη προ πολλού τα κράτη του Κόλπου έβλεπαν το εβραϊκό κράτος ως έναν φυσικό τους σύμμαχο, έναντι του Ιράν.

Όμως έμοιαζε απολύτως αδιανόητο ο αρχηγός των ινδικών ενόπλων δυνάμεων να έφτανε να γνωρίσει θεαματική υποδοχή από την Σαουδική Αραβία, την ηγέτιδα δύναμη του σουνιτικού Ισλάμ, την στιγμή που η Ινδία αποτελεί τον ιστορικό εχθρό του σουνιτικού Πακιστάν. Πόσο μάλλον που το Πακιστάν είναι ένα κράτος που ιδρύθηκε σε καθαρά θρησκευτική βάση από τις μουσουλμανικές κοινότητες της αποικιακής Ινδίας, υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ισλαμικής Διάσκεψης και ένας από τους βασικούς υποστηρικτές του τζιχάντ των Αφγανών μουτζαχεντίν την δεκαετία του ’80, από κοινού με την Σαουδική Αραβία.

Στήριξη στα «δύσκολα» θέλουν τα Εμιράτα

Δύο είναι οι λόγοι που οδηγούν Άμπου Ντάμπι και Ριάντ να προσεγγίζουν μία από τις υπερδυνάμεις της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας: Ο “άξονας” που έχει συγκροτήσει το Πακιστάν με την νεοοθωμανική Τουρκία, αλλά και οι ισορροπημένες σχέσεις που επιδιώκει το Ισλαμαμπάντ με την Τεχεράνη. Οι σχέσεις Ιράν και Πακιστάν ξεκινούν από το σχέδιο για έναν ενεργειακό «αγωγό ειρήνης», μέχρι και την ουδετερότητα του Ισλαμαμπάντ στον πόλεμο της Υεμένης, που είχε προκαλέσει την οργισμένη αντίδραση των Εμιράτων.

Σε μήνυμα του στο twitter ο υπουργός Εξωτερικών των Εμιράτων είχε χαρακτηρίσει ως «αντιφατική, επικίνδυνη και μη αναμενόμενη» το ψήφισμα της πακιστανικής βουλής το 2015, που καλούσε το Πακιστάν να μην ενταχθεί στην συμμαχία των σουνιτικών κρατών που είχε συγκροτήσει η Σαουδική Αραβία έναντι των φιλοϊρανών σιιτών ανταρτών Χούτι, επισημαίνοντας με πικρία πως «στα δύσκολα λείπει η στήριξη».

Αυτήν ακριβώς την “στήριξη” φαίνεται να αναζητούν τα Εμιράτα στην Ινδία, σε σημείο που να επιδιώκουν την ένταξη της στις τριμερείς συμμαχίες με την Ελλάδα και στην Κύπρο, που προκαλούν μεγάλο “εκνευρισμό” στην Τουρκία. Φαίνεται πως το Άμπου Ντάμπι είναι αποφασισμένο να σκληρύνει περαιτέρω την στάση του έναντι του Ισλαμαμπάντ, αρνούμενο να δώσει βίζες εργασίας σε Πακιστανούς εργάτες, την ίδια στιγμή που δίνει αφειδώς σε Ινδούς!

Όμως και το Πακιστάν είναι “χολωμένο” από την στάση των Αράβων συμμάχων του στο ζήτημα του Κασμίρ, περιοχή την οποία διεκδικεί από την Ινδία και υπήρξε το έναυσμα για τους τελευταίους πολέμους των δύο χωρών, με το Πακιστάν να ηττάται σε όλους κατά κράτος. Οι πληροφορίες των ινδικών μέσων ενημέρωσης για τουρκική υποστήριξη σε ομάδες τζιχαντιστών που στηρίζει παγίως το Ισλαμαμπάντ στο Κασμίρ, έχουν “θορυβήσει” ιδιαίτερα το Νέο Δελχί, που είχε καταργήσει την αυτονομία του κρατιδίου από το καλοκαίρι του 2019, εντείνοντας τις διώξεις κατά των μουσουλμάνων κατοίκων του Κασμίρ.

Ο Σαλμάν στο παρασκήνιο

Το Κασμίρ πάντως δεν φαίνεται να απασχολεί ιδιαίτερα την Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα, που αποφασίζουν να προχωρήσουν σε μία ιστορική προσέγγιση προς την Ινδία, την στιγμή μάλιστα που η τελευταία έχει την πιο εθνικιστική κυβέρνηση στην νεότερη ιστορία της, με τους Ινδούς μουσουλμάνους να καταγγέλουν πως η κυβέρνηση του Ναρέντρα Μόντι επιθυμεί μία “Ινδία για τους ινδουιστές”! Είναι ο λόγος που το Πακιστάν είχε μιλήσει με οργή το περασμένο καλοκαίρι για την «πλήρη αποτυχία» του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης στο ζήτημα του Κασμίρ.

Σε μία προσπάθεια εκτόνωσης της έντασης, ο αρχηγός των πακιστανικών ενόπλων δυνάμεων είχε πραγματοποιήσει τότε επίσκεψη στην Σαουδική Αραβία, αρνούμενος όμως να συναντηθεί με τον πρίγκηπα διάδοχο του θρόνου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, τον άνθρωπο που φέρεται να βρίσκεται πίσω από τους νέους γεωπολιτικούς προσανατολισμούς του βασιλείου. Ο Σαλμάν είναι ορκισμένος εχθρός του Ιράν, όπως και της επιρροής που επιδιώκει η Τουρκία στην Μέση Ανατολή. Προηγουμένως ο Πακιστανός πρωθυπουργός είχε αναφερθεί σε «πιέσεις» που είχε δεχτεί, προκειμένου να υπογράψει συμφωνία εξομάλυνσης με το Ισραήλ, τις οποίες απέρριψε.

Δεν αποκλείεται πίσω από τις πιέσεις να βρίσκονταν ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, υπέρμαχος των σχετικών συμφωνιών εξομάλυνσης που υπογράφουν μία σειρά από αραβικές χώρες με το εβραϊκό κράτος, με τελευταίο το Μαρόκο. Πλέον το Πακιστάν μπορεί να ελπίζει μόνο στην στήριξη της Κίνας και φυσικά της Τουρκίας για το Κασμίρ, με πληροφορίες διεθνών μέσων ενημέρωσης να μιλούν ήδη για τουρκικό σχέδιο αποστολής Σύρων τζιχαντιστών στην περιοχή.

Νέα γεωπολιτικά δεδομένα

Το Πακιστάν φαίνεται να προκρίνει πολιτική των “μηδενικών προβλημάτων” με υπολογίσιμες ευρασιατικές δυνάμεις, όπως την Ρωσία και το Ιράν, σχεδόν αντιστρέφοντας τον παλιό αντισοβιετικό συνασπισμό του Συμφώνου της Βαγδάτης, στον οποίο το ίδιο είχε κομβικό ρόλο. Όμως τα ιδεολογήματα του Ψυχρού Πολέμου δεν έχουν πλέον θέση στις σημερινές θερμές σχέσεις ΗΠΑ-Ινδίας, κάτι που βλέπει με ανησυχία το Πακιστάν, βρίσκοντας ως μόνη διέξοδο την σφυρηλάτηση της συμμαχίας του με την Τουρκία. Μία συμμαχία που όμως αρχίζει να προκαλεί τις αντιδράσεις των Αράβων συμμάχων του Ισλαμαμπάντ.

Αυτό είχαν δείξει οι παρασκηνιακές πιέσεις της Σαουδικής Αραβίας, προκειμένου να μην παρευρεθεί ο Πακιστανός πρωθυπουργός στην Ισλαμική Σύνοδο της Κουάλα Λουμπούρ, που είχαν οργανώσει Μαλαισία και Τουρκία σε μία προσπάθεια υποσκελισμού του ρόλου της Ισλαμικής Διάσκεψης, ενώ φέρεται οι ίδιες πιέσεις να ασκήθηκαν προκειμένου ο Ίμρα Χαν να μην παρευρεθεί και στα εγκαίνια της μετατροπής της Αγία Σοφίας σε τζαμί. Όσον αφορά τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μοιάζει να θεωρούν πλέον και το Πακιστάν ως δύναμη “αποσταθεροποίησης” της Μέση Ανατολής, εφάμιλλη με την Τουρκία και το Ιράν.

Στην ίδια κατεύθυνση είναι και η Σαουδική Αραβία, απλώς ο υπέργηρος βασιλιάς και πατέρας του Σαλμάν δεν επιδιώκει να κόψει εντελώς τις “γέφυρες” με τα δύο σουνιτικά κράτη. Το Ιράν παραμένει η κυρίαρχος φόβος του Ριάντ, που περιμένει με αγωνία τις κινήσεις του Μπάιντεν στο ζήτημα του πυρηνικού του προγράμματος. Μάλιστα η Σαουδική Αραβία έχει μία γεωπολιτική ομοιότητα με το Πακιστάν: αμφότερων η αξία δεν είναι ίδια για τους Αμερικανούς, στην περίπτωση του Ριάντ, λόγω της απεξάρτησης των ΗΠΑ από το πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής.