Τί και πού έκαναν λάθος οι Ρώσοι στρατηγοί στην Ουκρανία

Οι ρωσικές δυνάμεις εξαπέλυσαν επίθεση την Πέμπτη το χάραμα, επί πολλαπλών αξόνων περιμετρικά των ουκρανικών συνόρων. Με αυτό τον τρόπο οι Ρώσοι στρατηγοί παραβίασαν τον κανόνα του Κλαούζεβιτς περί οικονομίας δυνάμεων, διασπείροντας τους σχηματισμούς τους, αντί να τους συγκεντρώσουν. Και φαίνεται πως αυτό πληρώνουν. Ο Κλάουζεβιτς έγραφε: «Κάθε περιττή δαπάνη χρόνου, κάθε περιττή παράκαμψη, είναι σπατάλη δύναμης και επομένως αντίθετη με τις αρχές της στρατηγικής».

Η οικονομία δυνάμεων είναι μία από τις εννέα Αρχές του Πολέμου κατά Κλαούζεβιτς. Είναι η αρχή της χρήσης όλης της διαθέσιμης μαχητικής ισχύος με τον πιο αποτελεσματικό δυνατό τρόπο, σε μια προσπάθεια να κατανεμηθεί μια ελάχιστη βασική δύναμη μάχης σε οποιεσδήποτε δευτερεύουσες προσπάθειες. Είναι η συνετή απασχόληση και κατανομή δυνάμεων προς τον πρωταρχικό στόχο της σύγκρουσης.

Κανένα μέρος μιας δύναμης δεν πρέπει ποτέ να μείνει χωρίς σκοπό. Η κατανομή της διαθέσιμης μαχητικής ισχύος σε περιορισμένες επιθέσεις, άμυνα, καθυστερήσεις, εξαπάτηση του αντιπάλου ή ακόμα και οπισθοδρομικές επιχειρήσεις πρέπει να γίνεται με φειδώ, προκειμένου να επιτευχθεί η αποτελεσματική μαζική επίθεση σε αποφασιστικά σημεία στο πεδίο της μάχης.

Το Σάββατο, οι κύριοι άξονες προέλασης των ρωσικών δυνάμεων επικεντρώθηκαν στο Κίεβο και στη νότια Ουκρανία. Ο αστικός αγώνας συνεχίζεται στο Κίεβο με την εμπλοκή κυρίως ρωσικών ειδικών δυνάμεων και αερομεταφερόμενων μονάδων, αλλά οι μηχανοκίνητες δυνάμεις δεν έχουν ακόμη φτάσει για να υποστηρίξουν. Από την πλευρά τους οι Ουκρανοί υπερασπίζονται την πρωτεύουσα τους κυρίως με την εθνοφυλακή, με πολιτοφυλακές, και με την αστυνομία.

Οι Ρώσοι στρατηγοί

Η ρωσική προέλαση με τεθωρακισμένα στη συνοικία Μπούκα φαίνεται να έχει ελεγχθεί με πολλά θύματα από ρωσικής πλευράς και αρκετά κατεστραμμένα οχήματα. Οι Ρώσοι απέτυχαν να περικυκλώσουν και απομονώσουν το Κίεβο με τον συνδυασμό μηχανοκίνητων και αερομεταφερόμενων δυνάμεων. Το κατά πόσο το Κίεβο αποτελούσε αρχικά κύριο στόχο της Μόσχας είναι αμφισβητούμενο.

Οι ρωσικές δυνάμεις προελαύνουν από διάφορους άξονες προς την πρωτεύουσα κατά μήκος ενός στενού μετώπου κατά μήκος της δυτικής όχθης του Δνείπερου. Για να επικουρήσουν τις δυνάμεις τους σ’ αυτό το μέτωπο, οι Ρώσοι ανέπτυξαν δύο πλωτές γέφυρες στον ποταμό Πριπιάτ για να περάσουν στρατεύματα προς την περιοχή του Τσερνόμπιλ (μέσα από την απαγορευμένη ζώνη) και από εκεί προς το Κίεβο.

Ο σχεδιασμός και η εκτέλεση των ρωσικών επιχειρήσεων δείχνει προχειρότητα. Δεν φαίνεται να ανέμεναν αποφασιστική και αποτελεσματική ουκρανική αντίσταση. O ρωσικός ιστότοπος southfront.org παραδέχεται ότι οι ρωσικές δυνάμεις υπέστησαν σημαντικές απώλειες και αρκετές φάλαγγες καταστράφηκαν. «Πηγές που γνωρίζουν την κατάσταση κοντά στο Χάρκοβο αναφέρουν ότι υπάρχει κακός συντονισμός των ρωσικών μονάδων, αποτυχίες επικοινωνίας και σφάλματα διοίκησης», ανέφερε.

Σε Χάρκοβο και Τσερνίχιβ

Οι ουκρανικές δυνάμεις επιβράδυναν επιτυχώς τα ρωσικά στρατεύματα στην ανατολική όχθη του Δνείπερου, αναγκάζοντάς τα να παρακάμψουν την πόλη Τσερνίχιβ μετά από σθεναρή αντίσταση. Ρωσικές αερομεταφερόμενες δυνάμεις έχουν συγκεντρωθεί στη νοτιοανατολική Λευκορωσία, και πιθανόν μετακινούνται κατά μήκος του άξονα παράκαμψης Τσερνίχιβ προς το Κίεβο, αλλά ακόμη δεν έχει ξεκαθαριστεί αν έχουν φτάσει στην πρωτεύουσα. Αναμένεται ότι οι ρωσικές δυνάμεις θα προσπαθήσουν να καταλάβουν το Χάρκοβο, αφού απέτυχαν να εισέλθουν στην τις προηγούμενες ημέρες.

Η παράκαμψη αστικών κέντρων έχει ήδη στοιχίσει ακριβά στους Ρώσους, οι οποίοι δεν υπολόγισαν ότι οι Ουκρανοί θα κάνουν καταδρομές στα μετόπισθεν, καταστρέφοντας εφοδιοπομπές, ακόμη και φάλαγγες μηχανικού μάχης, όπως φαίνεται και από βίντεο. Οι Ουκρανοί έχουν επταετή εμπειρία από τις χαμηλής έντασης επιχειρήσεις γύρω από τις αποσχισθείσες περιοχές.

Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, έχουν επενδύσει σε ευέλικτες δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων που έχουν σχεδιαστεί για να αποφεύγουν σταθερές γραμμές και μετωπικές επιθέσεις. Αντίθετα, επιτίθενται σε κενά και αναγκάζουν τις εχθρικές δυνάμεις να πληρώσουν υψηλό κόστος. Οι ΗΠΑ και άλλες χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ έχουν εκπαιδεύσει τις ουκρανικές δυνάμεις να διεξάγουν φονικές ειδικές επιχειρήσεις. Τους έχουν παραδώσει και όπλα, όπως οι αντιαρματικοί πύραυλοι Javelin. Αλλαγή πορείας από Κριμαία

Στην Κριμαία

Μια αναπάντεχη έκπληξη είναι η αλλαγή πορείας των ρωσικών δυνάμεων που κινήθηκαν από την Κριμαία προς τα δυτικά. Οι δυνάμεις αυτές άλλαξαν την κατεύθυνση προέλασης προς Οδησσό (δυτικά) και στράφηκαν προς την Ζαπορίζιε (βόρεια) και νοτιοανατολικά του Δνείπερου, κατά μήκος της ακτής της Αζοφικής, προς τη Μαριούπολη. Αυτός ο ελιγμός πιθανώς αποσκοπεί στην περικύκλωση του κύριου όγκου των ουκρανικών δυνάμεων που είναι παρατεταγμένες στο νοτιοανατολικό μέτωπο υπερασπιζόμενες την πρώην γραμμή επαφής με τους αυτονομιστές του Ντονμπάς.

Στα νοτιοανατολικά οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν την στρατηγική πόλη Μπερντιάνσκ από τα δυτικά, απειλώντας να περικυκλώσουν τη Μαριούπολη, όταν οι δυνάμεις που εδρεύουν στο κατεχόμενο Ντονμπάς επιτίθενται στη Μαριούπολη από τα ανατολικά. Προς το παρόν, όμως, το μέτωπο αυτό κρατάει παρά τον βομβαρδισμό από πυροβολικό που στοίχισε την ζωή και σε ομογενείς στο χωριό Σαρτανά και προκάλεσε την αντίδραση της Αθήνας.

Προς Μαριούπολη

Συνολικά, όμως, παρά τις επιτυχίες σε κάποιους τομείς, η κατάσταση για τους Ρώσους μέχρι τη νύχτα από 26 προς 27 Φεβρουαρίου δεν ήταν καλή. Η επίθεση στο κύριο “ανατολικό μέτωπο” προς τη Βολνόβακα και δυτικότερα, καθώς και προς τη Μαριούπολη, έχασε τη δυναμική της. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην παντελή απουσία ενός δεύτερου κλιμακίου, το οποίο θα πρέπει να ακολουθήσει τις μονάδες κρούσης.

Η καλυπτόμενη περιοχή δεν ελέγχεται, οδικοί κόμβοι και σημαντικά σημεία δεν τίθενται υπό έλεγχο, φρουρές και μεγάλες ομάδες του εχθρού αγνοούνται. Ταυτόχρονα οι φάλαγγες στα μετόπισθεν κινούνται χωρίς την παραμικρή προστασία μέσα από έδαφος που δεν έχει εκκαθαριστεί, σαν να ήταν ρωσική περιοχή. Τα ρωσικά στρατεύματα αντιμετωπίζουν αυξανόμενα ζητήματα ηθικού και υλικοτεχνικής υποστήριξης, προβλέψιμες συνέπειες του κακού σχεδιασμού και εκτέλεσης επιθέσεων κατά μήκος των βόρειων συνόρων της Ουκρανίας.

Ο ελιγμός των Ρώσων δεν είναι σίγουρο ότι θα επιτύχει, καθώς υπάρχουν ικανές ουκρανικές δυνάμεις στην περιοχή. Αν οι Ουκρανοί δεν πετύχουν να ελέγξουν αυτή την προέλαση κινδυνεύουν να βρεθούν σε θύλακα στον οποίο θα βάλλονται από ανατολικά, βόρεια και νότια. Αυτό θα τους φέρει μπροστά στο εξής δίλημμα: ή να υποχωρήσουν για να αποφύγουν την περικύκλωση και καταστροφή με παράλληλη απώλεια περισσοτέρου εδάφους, ή να προσπαθήσουν να εντείνουν την άμυνα με, ή χωρίς, αντεπιθέσεις. Η κατάσταση στην ανατολική Ουκρανία προμηνύεται ότι θα αποσπάσει το ενδιαφέρον τις επόμενες μέρες. Οι ρωσικές δυνάμεις επιδιώκουν να καθηλώσουν τον κύριο όγκο των ουκρανικών, ώστε να μην μπορούν να ενισχύσουν την άμυνα στο Κίεβο.

Όπλα από Ευρώπη

Ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ τους και η Ελλάδα, αποστέλλουν πολεμοφόδια στην Ουκρανία, κυρίως αντιαρματικούς πυραύλους και φορητά αντιαεροπορικά συστήματα (MANPADS) κυρίως Stinger. Η βοήθεια αυτή δεν είναι σωτήρια, αλλά ίσως βοηθήσει, εάν φτάσει στον προορισμό της, να συνεχιστεί η άμυνα στο Κίεβο, μέχρι την επόμενη φάση των επιχειρήσεων.

Η αεροπορική και πυραυλική επίθεση των Ρώσων εξαρχής υπήρξε υποτονική, αφήνοντας στοιχεία της ουκρανικής αεράμυνας ενεργά με συνέπεια οι επιτιθέμενοι να υφίστανται, σχετικά λίγες, αλλά σημαντικές από πλευράς ηθικού, απώλειες. Παρόλα αυτά, οι ουκρανικές αεροπορικές και αντιαεροπορικές δυνάμεις είναι περιορισμένες, αν και ισχυρίζονται ότι έχουν καταρρίψει πάνω από σαράντα αεροσκάφη και ελικόπτερα μεταξύ των οποίων και δύο μεγάλα μεταγωγικά Il-76 (επιβεβαιωμένα από ΗΠΑ).

Τουλάχιστον για το ένα που καταρρίφθηκε κοντά στη πόλη Βασίλκιβ 40 χλμ νότια του Κιέβου, οι ΗΠΑ επιβεβαίωσαν ότι κουβαλούσε αλεξιπτωτιστές. Δεν γνωρίζουμε πόσους, αλλά το Il-76 μπορεί να μεταφέρει 126 αλεξιπτωτιστές με πλήρη φόρτο. Για το δεύτερο που καταρρίφθηκε κοντά στη πόλη Μπίλα Τσέρκβα 85 χλμ νότια του Κιέβου, δεν γνωρίζουμε το φορτίο, αλλά λόγω της τοποθεσίας μάλλον αλεξιπτωτιστές μετέφερε. Τα ουκρανικά μεταγωγικά αεροσκάφη και κάποια ελικόπτερα μετεγκαστάθηκαν σε αεροδρόμια της Πολωνίας για να αποφευχθεί η καταστροφή τους επί του εδάφους.

Παρά την φρίκη του πολέμου, αυτό που προκαλεί εντονότερη ανησυχία είναι ότι ο Πούτιν, σε μια δραματική κλιμάκωση των εντάσεων Ανατολής-Δύσης για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, διέταξε τις ρωσικές δυνάμεις πυρηνικής αποτροπής να τεθούν σε συναγερμό την Κυριακή ως απάντηση στις “επιθετικές δηλώσεις” μεγάλων δυνάμεων του ΝΑΤΟ. Η διαταγή σημαίνει ότι τα πυρηνικά όπλα της Ρωσίας μπαίνουν σε αυξημένη ετοιμότητα εκτόξευσης, φέρνοντας πιο κοντά την απειλή πυρηνικού πολέμου.

Στην ανακοίνωση αυτή ο Ρώσος ηγέτης αναφέρθηκε επίσης στις σκληρές οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τη Δύση κατά της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου. «Οι δυτικές χώρες δεν λαμβάνουν μόνο εχθρικές ενέργειες εναντίον της χώρας μας στον οικονομικό τομέα, αλλά κορυφαία στελέχη από κορυφαία μέλη του ΝΑΤΟ έκαναν επιθετικές δηλώσεις σχετικά με τη χώρα μας», είπε ο Πούτιν.