Τί κρύβουν οι αντιπολεμικές διαμαρτυρίες στα αμερικανικά πανεπιστήμια

Το φοιτητικό κίνημα που ξέσπασε απρόσμενα στα αμερικανικά πανεπιστήμια με αφορμή τις ακρότητες στη Γάζα και το οποίο μετράει ήδη 900 συλλήψεις, ενώ αρχίζει να διαχέεται και προς τη Γηραιά Ήπειρο, πρέπει να ενταχθεί στην ευρύτερη και βαθιά αμερικάνικη οικονομική, κοινωνική και πολιτική κρίση που άρχισε να εκδηλώνεται με την εκλογή Τραμπ το 2016. Έκτοτε η πόλωση μέσα και ανάμεσα στις αμερικάνικες πολιτείες, μέσα και ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις, αυξάνεται εκθετικά με διαφορετικές αιτίες και αφορμές. Οι ανισότητες και τα προβλήματα είναι μεγάλα και δυσεπίλυτα. Η πρόσφατη κρίση του Τέξας είναι ενδεικτική της υψηλής εντροπίας που ταλανίζει το αμερικάνικο σύστημα.

Κοινός παρονομαστής των πάντων είναι η οικονομία και ανεξάρτητα από την αποφυγή της ύφεσης και την συνεχή κρατική ενίσχυση των επενδύσεων, οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να γνωρίζουν πως η συντήρηση του υψηλού χρέους των 34 τρισ. δολαρίων πλησιάζει στο κόκκινο. Δεν είναι μόνο η αναγκαία κάθε τόσο έγκριση του Κογκρέσου για την επέκτασή του ή το ετήσιο κόστος των τόκων του 1 τρισ. δολαρίων ή τα 95 δισεκατομμύρια δολάρια που θα πάνε στην Ουκρανία, το Ισραήλ και την Ταϊβάν είναι η απροθυμία των άλλων να συνεχίσουν να τροφοδοτούν την ισχύ του δολαρίου. Επίσης, η μόρφωση και η λογική επιτρέπει στους φοιτητές να αντιλαμβάνονται ότι η ισχύς αυτή επιβάλλεται έμμεσα ή άμεσα δια των όπλων. Που σημαίνει πως αν το αμερικάνικο σύστημα βρεθεί σε αδιέξοδο θα επιχειρήσει πόλεμο.

“Βράζουν” τα αμερικανικά πανεπιστήμια

Τα επιχειρήματα και τα αιτήματα των Αμερικανών φοιτητών είναι ενδεικτικά: πρώτον, οι αμερικάνικες εταιρείες και ιδρύματα που στηρίζουν τι Ισραήλ να δηλώσουν τις σχετικές επενδύσεις και να τις τερματίσουν, δηλαδή να σταματήσουν να βοηθούν τη γενοκτονία και δεύτερον, να απαγορευτεί στις πολεμικές βιομηχανίες να κάνουν έρευνα που ωφελεί το Ισραήλ. Γενικά προωθούν ένα ευρύ μποϊκοτάζ με στόχο την κυβέρνηση Νετανιάχου.

Οι πρυτάνεις και το σύστημα διασπείρουν την ιδέα πως εξαπλώνονται φαινόμενα αντισημιτισμού στα πανεπιστήμια και υπερπροβάλουν τηλεοπτικές εικόνες που δείχνουν φοιτητές και φοιτήτριες αραβικής και μουσουλμανικής καταγωγής. Είναι οι ξένοι που κάνουν τις καταλήψεις, όχι τα δικά μας παιδιά. Όλα αυτά ρίχνουν λάδι στη φωτιά, ενώ παράλληλα ενεργοποιείται το μουσουλμανικό στοιχείο προς ριζοσπαστικότερο λόγο, ο οποίος συναντά το νεανικό σκεπτικισμό της αμερικάνικης νεολαίας των πανεπιστημίων.

Από το American dream στο American nightmare

Ο κοινωνικός διχασμός στις ΗΠΑ είναι πολυδιάστατος και βαθύς. Έχει οικονομικές και πολιτισμικές διαστάσεις, έχει κοινωνικές και φυλετικές, πολιτικές και εξουσιαστικές. Το εκλογικό σύστημα αμφισβητείται, απέχει πλέον πολύ από το να είναι ουσιαστικά αντιπροσωπευτικό. Η εκλογή προέδρου κατάντησε στα δικαστήρια. Η δικαιοσύνη κοστίζει πολύ για τον πολίτη, η υγεία είναι για λίγους και η παιδεία το ίδιο. Οι ανισότητες τροφοδοτούν την εντροπία που αυξάνεται με εκθετικούς ρυθμούς.

Η ανοχή που έδειξαν οι νέοι τις προηγούμενες δεκαετίες στην αμερικάνικη εξωτερική πολιτική (Γιουγκοσλαβία, Ιράκ, Συρία, Λιβύη, Αφγανιστάν κοκ) ήταν εξ αιτίας της ευμάρειας που παρήγαγε το αμερικάνικο σύστημα. Τώρα αυτή εξαφανίζεται και τα χειρότερα έρχονται, εξ’ ου και ο τερματισμός της ανοχής. Η αφύπνιση των δαιμόνων της ιστορίας άρχισε και οι φοιτητές, η αυριανή αμερικάνικη ελίτ, αντιλαμβάνεται πως το αμερικάνικο όνειρο έχει εξαντληθεί και φοβάται μην μετατραπεί σε εφιάλτη. Όταν ο διχασμός στην ένοπλη αμερικάνικη κοινωνία γίνεται στον δημόσιο διάλογο στο επίπεδο της προοπτικής ενός εμφυλίου, ίσως ο εφιάλτης να είναι μόλις στην αρχή του.

Τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η συλλογική Δύση δεν μπορούν να συνεχίσουν να ζουν μέσα στην ψευδαίσθηση. Ο λογαριασμός της ευμάρειας έρχεται και είναι βαρύς. Ποιος θα πληρώσει; Οι πλούσιοι όχι, πάντα οι φτωχοί πληρώνουν και όταν δεν έχουν, τότε, τους φουσκώνουν τα μυαλά με ιδέες και αξίες και τους στέλνουν στον πόλεμο. Εκεί πλησιάζουμε. Αυτό, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο το έχουν καταλάβει οι φοιτητές.