Τι κρύβει το σχέδιο Ερντογάν για το νέο Σύνταγμα

Το διπλό του προσωπείο εμφανίζει ο Ταγίπ Ερντογάν σχεδιάζοντας ένα νέο Σύνταγμα που “θα υπηρετεί το λαό”, ενώ κλιμακώνει την αυταρχική διακυβέρνησή του,  με πογκρόμ εναντίον του φιλοκουρδικού κόμματος και γενικά εναντίον όσων αμφισβητούν την εξουσία του. Η διαχείριση της πανδημίας του κορονοϊού και η φθίνουσα πορείας της τουρκικής οικονομίας, έχουν πλήξει σημαντικά το προφίλ του και τον αναγκάζουν να αναζητήσει τρόπους για να διασφαλίσει την εξουσία του. Το νέο Σύνταγμα εντάσσεται στο πλαίσιο αυτό, εξ ου και η αναφορά του στο συνέδριο του ισλαμικού κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP).

Ο Ερντογάν, ανέφερε ότι «το νέο σύνταγμα θα είναι απόρροια μιας ανοικτής και διαφανούς διαδικασίας. Στόχος μας είναι να φτάσουμε σε αυτό το στάδιο εργασίας για το νέο σύνταγμα στις αρχές του 2022». Επίσης, τόνισε ότι το νέο Σύνταγμα θα πρέπει να «είναι ένα Σύνταγμα του λαού, όχι ενός δικτατορικού καθεστώτος ή καθεστώτος που καθοδηγεί».

Επισήμανε ακόμα ότι το AKP θα επιτύχει τους στόχους που έχει θέσει για την Τουρκία το 2023 και το όραμά του για το 2053, μέσω δικαστικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων που έχουν ανακοινωθεί και μέσω των απαραίτητων βημάτων για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όμως, πως αυτά θα συμβαδίσουν με την πρόσφατη αποχώρηση της Τουρκίας από την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, μονό ο Ερντογάν μπορεί να το απαντήσει.

Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης έχουν καλέσει τον Ερντογάν να σταματήσει να παραβιάζει το υφιστάμενο Σύνταγμα. Απορρίπτουν την πρόταση του για νέο Σύνταγμα και την αποδίδουν στην προσπάθεια του να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να αποσπάσει την προσοχή των πολιτών από τα σημαντικά καθημερινά προβλήματα που κάνουν δύσκολη τη διαβίωσή τους. Η πτώση της τουρκικής λίρας, η αύξηση της ανεργίας η μείωση της αγοραστικής δύναμης έχουν επιφέρει σημαντικό πλήγμα στον Ερντογάν.

Ο πρόεδρος ενδέχεται να επιδιώκει να αλλάξει το Σύνταγμα για να μειώσει το εκλογικό όριο στις προεδρικές και στις βουλευτικές εκλογές. Σύμφωνα με τις συνταγματικές τροποποιήσεις που έκανε το 2017, ένας υποψήφιος πρέπει λάβει πάνω από το 50% των ψήφων για να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές. Ο Ερντογάν, ο οποίος κέρδισε τις τελευταίες εκλογές με 53%, αντιμετωπίζει πρόβλημα με την πτώση της δημοτικότητάς του.

Σχέδια Ερντογάν

Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, η υποστήριξη για το κυβερνών AKP και το κόμμα του συμμάχου του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, το Κίνημα Εθνικιστικής Δράσης (MHP), μειώθηκε στο 45%. Oι απογοητευμένοι οπαδοί που απομακρύνθηκαν από το ΑΚP θεωρείται ότι πολύ δύσκολα θα επιστρέψουν.

Εκτιμάται ότι ο Ερντογάν έχασε μεγάλο μέρος της δημοτικότητάς του εξαιτίας των παραπάνω αιτιών που αναφέρθηκαν και από το γεγονός ότι δύο πρώην ιδρυτικά μέλη του AKP, ίδρυσαν δικά τους αντίπαλα κόμματα. Σύμφωνα με το άθροισμα δεκαπέντε δημοσκοπήσεων τα ποσοστά του AKP έχουν μειωθεί στο 36% συγκριτικά με το 42% που έλαβε στις τελευταίες εκλογές και αυτά του MHP έπεσαν στο 8%.

Εικάζεται ότι εξετάζεται και η διαίρεση των μεγάλων αστικών εκλογικών περιφερειών σε μικρότερες εκλογικές περιφέρειες, για να αυξηθεί ο αριθμός των βουλευτών του ΑΚP. Ο Ερντογάν μπορεί να μειώσει και το εκλογικό όριο του 10% που απαιτείται για να εισέλθει ένα κόμμα στη Βουλή σε 7%, ώστε να διασφαλιστεί η είσοδος του κόμματος του Μπαχτσελί.

Φήμες κάνουν λόγο ότι ο Ερντογάν σχεδιάζει το νέο Σύνταγμα με στόχο να συγκεντρώσει ακόμη περισσότερη εξουσία στην εκτελεστική προεδρία. Όμως, οι νέες Συνταγματικές τροποποιήσεις εξακολουθούν να απαιτούν την έγκριση μεγάλης πλειοψηφίας από το Κοινοβούλιο, που όμως δεν διαθέτουν τα κόμματα Ερντογάν και Μπαχτσελί. Επομένως, ή θα πρέπει να ζητήσει την έγκριση της αντιπολίτευσης ή να διενεργήσει δημοψήφισμα.