Τι κρύβεται πίσω από το προνουντσιαμέντο των παραστρατιωτικών στη Λιβύη

H εισβολή παραστρατιωτικών ομάδων στην έδρα του Προεδρικού Συμβούλιου στην Τρίπολη, αναδεικνύει την αδυναμία της μεταβατικής κυβέρνησης να εφαρμόσει πλήρως τους όρους της μόνιμης εκεχειρίας του Οκτωβρίου 2020. Η πραγματική αιτία της εισβολής έχει να κάνει με το διορισμό του νέου επικεφαλής της λιβυκής υπηρεσίας πληροφοριών Χουσείν Χαλίφα αλ Αγιέμπ –που είναι στα πρότυπα της αμερικανικής CIA.

Οι παραστρατιωτικές οργανώσεις που ελέγχουν την Τρίπολη δείχνουν δυσαρεστημένες με την επιλογή του Άλ Αγιεμπ, καθώς προτιμούσαν να παραμείνει στη θέση του ο Ιμάντ αλ Τραμπελσι. Ο νέος επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών, είναι καριερίστας. Ήταν μέλος της υπηρεσίας κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της Λιβύης από τον Καντάφι και κατάγεται από την πόλη Σιγιάν, που βρίσκεται στα δυτικά της χώρας. Στις αρχές του 2011, εγκατέλειψε το καθεστώς Καντάφι και συμμάχησε με τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, αλλά στη συνέχεια τσακώθηκε μαζί του.

Ο αλ Αγιέμπ διατηρεί καλές σχέσεις με το στρατό που βρίσκεται στην ανατολική Λιβύη. Ο προκάτοχός του είχε διοριστεί από τον πρώην πρωθυπουργό Φαγιέζ Αλ Σαράζ, της εμφυλιακής κυβέρνησης της Τρίπολης. Οι παραστρατιωτικές οργανώσεις ανησυχούν για το ενδεχόμενο, ο Άλ Αγιεμπ να επιχειρήσει ξήλωμα του δικτύου τους καθώς θα αποκτήσει πρόσβαση σε φακέλους που τους αφορούν. H διάρθρωση των μυστικών υπηρεσιών θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην επόμενη μέρα και η μάχη για το ποιός θα τις ελέγχει φαίνεται να αρχίσει.

Η εκπρόσωπος του Προεδρικού Συμβουλίου Najwa Wheba δήλωσε ότι κανείς δεν τραυματίστηκε κατά την εισβολή των παραστρατιωτικών ομάδων στο ξενοδοχείο Κορινθία. Επισήμανε, ότι το Συμβούλιο δεν έχει μόνιμη έδρα και ότι το ξενοδοχείο είναι ένα από μέρη που συνεδριάζει. Τα βίντεο που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν στρατιώτες στην είσοδο του ξενοδοχείου και την μετά από λίγο αποχώρηση των παραστρατιωτικών ομάδων.

Αποχώρηση μισθοφόρων

Η μεταβατική κυβέρνηση θεωρείται όμηρος πολιτικών συμφερόντων και αντιπαραθέσεων και δεν έχει τη δυνατότητα να επιβάλει την αποχώρηση μισθοφόρων και των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων, που παραμένουν στη χώρα. Επισημαίνεται, ότι έχει λήξει η προθεσμία που είχε οριστεί για να εγκαταλείψουν τη Λιβύη. Όμως, ευθύνη φέρεται να έχουν και η Τουρκία με τη Μόσχα, καθώς οι μισθοφόροι προωθούν τα γεωπολιτικά τους συμφέροντα.

Η υπουργός Εξωτερικών Νάιλα Μανγκούς της προσωρινής κυβέρνησης κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Τούρκο ομόλογό της Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ζήτησε την αποχώρηση όλων των ξένων δυνάμεων και μισθοφόρων. Κάθε φορά που τίθεται το ζήτημα της απομάκρυνσης των στρατευμάτων της και των μισθοφόρων από τη Λιβύη, η Άγκυρα επισημαίνει ότι τα στρατεύματά της βρίσκονται στη χώρα επειδή η πρώην κυβέρνηση της Τρίπολης τα κάλεσε.

Ο Ερντογάν δεν δέχεται την αποχώρηση των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων καθώς επιδιώκει να αποκτήσουν μόνιμη παρουσία. Η Μόσχα από την πλευρά της, αρνείται τη δραστηριοποίηση της ρωσική παραστρατιωτικής οργάνωση Wagner Group, που υποστηρίζει το στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ. Η δήλωσή της al-Manqoush θεωρήθηκε, επίπληξη προς την Τουρκία και φαίνεται να εξόργισε τις φιλοτουρκικές παραστρατιωτικές οργανώσεις στη δυτική Λιβύη, όμως ήταν η επιφανειακή αιτία.

Η επόμενη μέρα στη Λιβύη

Διπλωμάτες του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών υποστηρίζουν, ότι υπάρχουν περισσότεροι από 20.000 ξένοι μαχητές και μισθοφόροι στη Λιβύη, συμπεριλαμβανομένων από Συρία, Τσάντ, Σουδάν και Ρωσία. Το θέμα της αποχώρησης τους είναι ιδιαίτερο δυσεπίλυτο για την 5+5 Κοινή Στρατιωτική Επιτροπή της Λιβύης, που αδυνατεί μέχρι στιγμής να συμφωνήσει σε ένα τρόπο για να την κάνει εφικτή.

Η μεταβατική κυβέρνηση της Λιβύης δείχνει να μην προσπαθεί να αφήσει πίσω πρακτικές που διχάζουν τη χώρα. Εναλλαγές συμμάχων, μυστικές συναντήσεις, χρηματισμοί, παρεμβάσεις ξένων δυνάμεων και έντονο παρασκήνιο αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά της μεταβατικής κυβέρνησης και ίσως και αυτής που θα προκύψει από τις εκλογές του Δεκεμβρίου.

Η εισβολή στο  Συμβούλιο δείχνει: (α) ότι η ασφάλεια μελών του Συμβουλίου και της μεταβατικής κυβέρνησης μπορεί να παραβιαστεί ανά πάσα στιγμή, (β) ότι οι παραστρατιωτικές οργανώσεις ελέγχουν σημαντικές περιοχές, (γ) ότι οι παραστρατιωτικές οργανώσεις είναι επιρρεπείς σε ξένες παρεμβάσεις, (δ) ότι οι πληγές του εμφυλίου θα κλείσουν πολύ δύσκολα, (ε) ότι διεξάγεται υπόγειος πόλεμος από τις δυο αντίπαλες πλευρές (Αλ Σαγιέζ – Χαφτάρ) για την επόμενη μέρα και (στ) ότι δεν υπάρχει εγγύηση για ασφαλή διεξαγωγή των εκλογών.